Za i przeciw UE
1. WSTĘP
W warunkach globalizacji nowe technologie – głównie w telekomunikacji i transporcie – umożliwiają międzynarodowy przepływ towarów, ludzi czy usług w większej skali, niż kiedykolwiek w przeszłości. Współpraca taka umożliwia szybszy rozwój gospodarczy społeczeństw, które uczestniczą w jej procesach, prowadzi do specjalizacji. Ludzie, firmy, państwa będą wytwarzać to, co potrafią robić najlepiej i najtaniej, przez lepsze wykorzystanie wiedzy, kapitału, pracy i surowców naturalnych.
Konsumenci na całym świecie chcą kupować tanie i dobre produkty. Można to uzyskać przez międzynarodową współpracę gospodarczą, znoszenia barier celnych, wyznaczania specjalizacji umożliwiającej wzrost efektywności oraz konkurencyjności zmuszające do zwiększania wydajności. Przedsiębiorcy oraz ich pracownicy krajów dopiero rozwijających się obawiają się produktów „nowocześniejszych” z państw wysokorozwiniętych, produktów wytworzonych na bazie nowszej technologii, przez co bardziej konkurencyjnych.
Większość państw widząc przewagę korzyści nad zagrożeniami wynikającymi z otwarcia się na świat, zawarła porozumienie o swobodzie handlu. Korzyści z globalizacji możliwe są do osiągnięcia jedynie dla aktywnych uczestników tych procesów. Kraje, które wybrały izolację ( Korea Północna, Kuba ) skazały się na zacofanie i biedę.
Zwolennicy globalizacji podkreślają, że rodzi ona poczucie wspólnej hierarchii, wspólnego losu i wspólnej odpowiedzialności na poziomie globalnym. Sprzyja wzrostowi gospodarek narodowych dzięki znoszeniu barier w wymianie handlowej, pomaga też wyrównywaniu różnic między poszczególnymi krajami i regionami. Jest szansą dla dużych i małych przedsiębiorstw – na zasilenie je w kapitał, nowoczesną technologię, promocję na rynku. Jest też szansą dla jednostki – pod warunkiem, że będzie potrafiła ją wykorzystać.
Polska gospodarka musi przejść proces dostosowawczy. To od nas zależy jakie miejsce w międzynarodowym podziale pracy zajmie Polska. Od wytwarzania dóbr prostych, tanich i niskie jakości musimy przestawić się procesy bardziej zaawansowane technologicznie, przejść do produkcji wysoko przetworzonej i lepszej jakości produktu.
Obecna niska konkurencyjność naszych produktów jest powodem deficytu Polski w handlu zagranicznym. Chętniej kupujemy wyroby zagraniczne, które stopniem jakości przewyższają nasze „rodzime”.
Polska gospodarka ma dostosować się do standardów światowych. Potrzebna jest zatem kadra wykwalifikowanych, kreatywnych pracowników. Poziom wykształcenia społeczeństwa ma kluczową rolę i bezpośredni wpływ innowacyjność w dziedzinie gospodarki. Aby wdrażać nowoczesne produkty musimy dysponować nowoczesnymi technologiami i efektywniejszymi metodami pracy, przy jednoczesnym pozyskiwaniu kapitału.
Kapitał jest potrzebny polskim przedsiębiorstwom. Muszą one go inwestować w szkolenia pracowników, badania i rozwój technologii oraz ich wdrażanie. Polityka państwa powinna sprzyjać tymże podmiotom gospodarczym i ich działalności. Należy więc ograniczyć wspieranie monopoli, które przy braku konkurencji nie inwestują w badania i rozwój. Zaprzestanie wspierania nieefektywnych i przestarzałych branż surowcowych stanowi również ważny element polityki Rządu. Zaoszczędzone w ten sposób środki można przeznaczyć na rozwój przemysłu nowych technologii, na badania i rozwój gospodarki. Pomijając kwestię gospodarki Polacy powinni być tolerancyjni dla innych kultur i jednocześnie pielęgnować swoje tradycje. Nauka języków obcych, wyrabianie w sobie dyscypliny to cel każdej jednostki.
Polska powinna otworzyć się na świat. Nie należy odgradzać się od globalizacji i powoli degradować się do roli kraju trzeciego świata. Jako państwo powinnyśmy aktywnie uczestniczyć w integracji światowej gospodarki i kultury wypracowując status państwa wysokorozwiniętego.
2. CO TO JEST INTEGRACJA ?
INTEGRACJA – scalenie; proces tworzenia całości z części, albo włączenie jakiegoś elementu w całość; zespolenie i zharmonizowanie składników zbiorowości społecznej. Z definicji wynika, że jest to świadomy, celowy proces, dokonujący się dzięki przemyślanym zabiegom zarówno zbiorowości ( plemienia, narodu ), jak i grupy społecznej, czy jednostki podlegającej temu procesowi, lub wspomagającej go swoim działaniem.
Istnieje jednak wiele czynników obiektywnych niezależnych od świadomego działania integracyjnego czy integrującego, które mają istotny wpływ na procesy integracyjne. Do takich czynników możemy zaliczyć: systemy religijne i filozoficzne; naukę i wymianę naukową; wymianę handlową; języki o znaczeniu ponadnarodowym; style w architekturze, malarstwie, rzeźbie, literaturze, muzyce; zgromadzenia religijne; ruch antywojenny; organizacje robotnicze; modę; sport; organizacje międzynarodowe, powołane do rozwiązywania wspólnych problemów ( standaryzacja, walka z chorobami ) itd. Czasem integracja ma miejsce wbrew woli ludzi, którzy jej podlegają.
3. CELE INTEGRACJI EUROPY.
Wzmocnienie wysiłków na rzecz zjednoczenia Europy po zakończeniu drugiej wojny światowej wynikało z przekonania, że jest to jedyny sposób na zakończenie historii wojen, przelewania krwi, cierpień i zniszczenia w Europie.
Ta podstawowa sprawa pozostawiła ślad na dokumentach założycielskich Zjednoczonej Europy i Unii Europejskiej. Jako swój najwyższy cel deklarują one zachowanie i umocnienie pokoju, integrację gospodarczą przez stworzenie europejskiego rynku wewnętrznego z korzyścią dla wszystkich mieszkańców Unii Europejskiej, dążenie do unii politycznej, a także umocnienie i wspieranie równości społecznej w Unii.
Zapewnienie pokoju.
Już plan Schaumana, Który doprowadził do założenia Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, w pojednaniu niemiecko – francuskim nie tylko dostrzegał rdzeń nowego ładu europejskiego, lecz wyraźnie zmierzał do stworzenia warunków, które uczyniłyby wszelkie wojny mało prawdopodobnymi, jeśli nie wręcz niemożliwymi. Powiodło się to dzięki stworzeniu Wspólnoty i Unii Europejskiej; użycie przemocy militarnej stało się pomiędzy członkami Unii Europejskiej nie do pomyślenia. Wydarzenia w byłej Jugosławii uświadomiły jednak wyraźnie, że pokój w Europie nie jest rzeczą oczywistą. Konieczne jest oddziaływanie na rzecz pokoju poza granicami strefy pokojowej.
Należy żałować, że ten nadrzędny cel zjednoczenia Europy w dużej mierze popadł w zapomnienie zarówno w odniesieniach środków masowego przekazu jak i świadomości mieszkańców. Opinie ludzi na temat Unii Europejskiej często są napiętnowane wrażeniami negatywnymi. Nadprodukcja rolna w UE i związane z nią góry masła i morza wina spotykają się z nieporozumieniem. Ponadto są one dla ludzi irytujące, bo w sytuacji nadprodukcji ceny, jakie muszą płacić za żywność wydają im się zbyt wysokie. Doniesienia na temat rzeczywistych lub domniemanych kryzysów Unii Europejskiej, skłócenie krajów partnerskich w ważnych zgromadzeniach dotyczących postępu zjednoczenia, brak wyników podczas wielu konferencji na szczucie powoduje zmniejszenie wiary obywateli, że Unia Europejska jest w stanie rozwiązać problemy gospodarcze i społeczne naszych czasów. Tryb pracy w Brukseli, siedzibie Rady i Komisji, jest dla obywateli nieprzejrzysty; ich zdaniem utworzono tam wszechwładzę i przeogromną machinę biurokratyczną, która raczej komplikuje codzienne sprawy pojedynczego człowieka, zamiast upraszczać je w korzystny dla niego sposób. Moim zdaniem wiele z tych opinii to bezpodstawne uprzedzenia; Unia Europejska to coś znacznie więcej, niż biurokracja, góry masła i ogromne koszty. W pierwszym rzędzie jest ona gwarantem pokoju i już w tej jednej funkcji stanowi bezcenny skarb dla ludzi żyjących na jej obszarze.
4. CZYM JEST UNIA EUROPEJSKA ?
Unia Europejska ( UE ) jest nowym typem związku między państwami. Główny zadaniem Unii jest organizacja współpracy między krajami członkowskimi i między ich mieszkańcami. Do najważniejszych celów Unii należą; zapewnienie bezpieczeństwa. Postępu gospodarczego i społecznego oraz ochrona wolności, praw i interesów obywateli. Unia Europejska respektuje tożsamość narodową państw członkowskich, ich historię, tradycję i kulturę. Unia Europejska gwarantuje poszanowanie demokracji; respektowanie praw człowieka, prywatnej własności i wolnego rynku. Unia składa się z trzech filarów. Pierwszy, o charakterze gospodarczym, stanowią trzy Wspólnoty Europejskie: Wspólnota Europejska ( WE ), Europejska Wspólnota Węgla i Stali (EWW i S ) oraz Europejska Wspólnota Energii Atomowej ( EURATOM ).
Drugim filarem jest Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa. Trzecim – zadania z zakresu Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych.
Wspólnota Europejska powstała w 1957 roku na mocy Traktatu Rzymskiego zawartego przez sześć państw: Belgię, Francję, Holandię, Luksemburg, Włochy i Niemcy. Główne osiągnięcie Wspólnoty to ustanowienie Rynku Wewnętrznego, opartego na tzw. czterech swobodach – wolnym przepływie towarów, usług, osób i kapitału między państwami członkowskimi. Uwieńczeniem integracji gospodarczej jest utworzenie w 1999 roku Unii Gospodarczej i Walutowej, która ma stopniowo doprowadzić do zastąpienia walut narodowych wspólną walutą euro.
Korzyści wynikające z wprowadzenia jednakowej waluty euro.
Dla przeciętnego mieszkańca UE
· Wyeliminowanie problemu wymiany walut w czasie wyjazdów zagranicznych
· Łatwość w porównywaniu cen
Dla gospodarki Unii Europejskiej
· Łatwość przesyłania kapitału
· Wyeliminowanie ryzyka kursowego związanego z wahaniem kursów walutowych
· Zwiększenie konkurencyjności
Ludność Unii Europejskiej stanowi 7% ogółu mieszkańców Ziemi. Unia ma największy (23% ) udział w światowej produkcji. Eksport Unii Europejskiej poza jej Rynek Wewnętrzny stanowi 19% całego światowego eksportu ( pierwsze miejsce na świecie ). Unia zużywa 17% wyprodukowanej na całym świecie energii. W skarbcach Unii znajduje się 32% światowych rezerw walutowych. Udział Unii w pomocy dla krajów Trzeciego Świata stanowi 53% światowych wydatków na ten cel.
Unia Europejska a obywatel.
W państwach Unii wielką wagę przykłada się do ochrony prawa i interesów obywateli. W Traktacie o Wspólnocie Europejskiej znalazł się zapis dotyczący obywatelstwa Unii Europejskiej. Zgodnie z nim obywatele państw członkowskich stali się automatycznie obywatelami UE. Każdy obywatel Unii ma prawo do: swobodnego poruszania się i przebywania na obszarze państw członkowskich, wspólnej ochrony dyplomatycznej i konsularnej, przedkładania petycji do Parlamentu Europejskiego, zwrócenia się ze skargą do Rzecznika Praw Obywatelskich Unii Europejskiej.
Członkostwo Polski w Unii Europejskiej przyniesie nie tylko korzyści polskiej gospodarce. Nasz kraj będzie musiał ponieść też koszty dostosowania się do Unii. Nie wszystko chce pokryć ze swoich środków unia Europejska.
Jakie są najważniejsze korzyści ? Przede wszystkim prestiż należenia do grupy państw bogatych, których obywatelom poziom życia ciągle się podnosi. Gospodarka powinna szybciej się rozwijać – ma wzrastać szybciej produkt krajowy brutto. Nie ulega wątpliwości, że zwiększy się bezpieczeństwo inwestorów zagranicznych. Będzie z pewnością większa stabilność przepisów.
Polska otrzyma ( już częściowo wykorzystuje ) duże środki pomocowe m. in. Z programów PHARE i SAPARD. W pierwszych latach będziemy niewątpliwie więcej dostawać niż wpłacać do unijnego budżetu. Dopiero potem sytuacja może się zmienić – taka jest unijna filozofia. W momencie przyjmowania Polski my dopłacamy do jej gospodarki. Później Polska być może będzie musiała wspierać słabszych partnerów z Unii Europejskiej. Chodzi o to aby wszystkim mieszkańcom UE żyło się dobrze i dostatnio.
Co oznacza dla naszych firm wstąpienie do UE ? Poszerzenie rynków zbytu z prawie 39 mln osób obecnie do 400 mln osób zamieszkujących UE.
Korzystny w pewnym sensie jest też unijny nacisk na zmiany w polskim rolnictwie, ponieważ mobilizuje rządy do podejmowania działań likwidujących jego zacofanie.
A jakie są koszty dostosowania się do wymogów Unii Europejskiej ? Pierwszą polityczną sprawą jest zrzeczenie się części suwerenności przez Polskę na rzecz Unii Eurpoejskiej. Decyzję tę tak naprawdę podejmiemy wszyscy w referendum unijnym. Mankamentem przystąpienia do Unii Europejskiej będzie też powstanie rzeszy tzw. unijnych urzędników zainteresowanych bardziej swoimi posadami w Unii niż interesami Polski. Sceptycy podkreślają, że Polska będzie musiała dopłacać do unijnego budżetu na rzecz krajów słabiej rozwiniętych.
Nie ulega wątpliwości , że z chwilą wstąpienia do Unii zbankrutują firmy niekonkurencyjne, przestarzałe technologicznie itp. Nastąpi też upadek tzw. przemysłów schyłkowych i manufakturowych. Rolnicy mają obawy co do restrukturyzacji całe branży, lecz pewne jest, że niezależnie od tego czy przystąpimy do UE czy nie i tak trzeba dokonać przekształceń. Najbiedniejsza część wsi będzie się musiała zastanowić co dalej robić. Na ziemiach zachodnich ( znacznie rzadziej niż u nas ) panuje też obawa przed wykupieniem ziemi a zwłaszcza nieruchomości przez obcokrajowców, zwłaszcza Niemców.
5. INTEGRACJA GOSPODARCZA.
Międzynarodowa integracja gospodarcza polega na tworzeniu jednolitego, scalonego wewnętrznie organizmu gospodarczego. Integracja gospodarcza nie jest procesem, w którym jedna strona musi stracić, a druga zyskać.
Głównym celem integracji gospodarczej jest stała poprawa warunków życia i pracy obywateli. Można ją osiągnąć dzięki:
· Likwidacji istniejących barier i nierówności rozwoju gospodarczego
· Rozwijaniu związków, przynoszących państwom członkowskim konkretne korzyści gospodarcze
· Wzmacnianiu spójności społecznej i solidarności ekonomicznej
Osiągnięcie przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej z ekonomicznego punktu widzenia wymaga kontynuacji podjętych reform gospodarczych, jak również uporządkowanie prawa gospodarczego oraz przekształceń organizacyjnych, własnościowych i restrukturyzacyjnych po to, by sprostać konkurencji w Unii Europejskiej.
Skutki integracji gospodarczej na przykładzie Unii Europejskiej.
· Prowadzenie wspólnej polityki, w szczególności w dziedzinie handlu, rolnictwa, transportu, rybołówstwa
· Koordynacja polityki w obszarze przemysłu, środowiska naturalnego, badań naukowych i rozwoju techniki, opieki społecznej i kształcenia zawodowego
· Ustanowienie Rynku Wewnętrznego, charakteryzującego się swobodnym przepływem towarów, usług, osób i kapitału
· Utworzenie systemu ochrony konkurencji na rynku wewnętrznym
· Wzmocnienie ochrony konsumentów
· Utworzenie Unii Gospodarczej i Walutowej z Europejskim Bankiem Centralnym ze wspólną walutą euro.
Argumenty za przystąpieniem Polski do Unii Gospodarczej i Walutowej.
· Spadną oprocentowania kredytów, wzrośnie stabilność gospodarcza, zostanie zachowana niska inflacja
· Zawirowania polityczne pozostaną bez wpływu na poziom inflacji, ponieważ o wartości pieniądza decyduje Europejski Bank Centralny
· Polska uzyska wpływ na decyzje Europejskiego Banku Centralnego oraz zyska na znaczeniu w innych instytucjach europejskich, z uwagi na przynależność do najściślejszego „kręgu” w Unii Europejskiej
· Porównywanie cen w różnych krajach i poziomu odsetek w bankach krajowych i zagranicznych będzie o wiele łatwiejsze, co przyczyni się do zwiększenia konkurencji, a tym samym spowoduje obniżkę cen
· Eksporterzy i importerzy nie będą musieli obawiać się wahań kursu. Transakcje handlowe będą łatwiejsze i tańsze
· Ułatwienia rozliczeniowe związane z przyjęciem euro powinny zaowocować zwiększeniem inwestycji zagranicznych w Polsce
· Spadną koszty podróży i zniknie konieczność wymiany walut
· Bez przyjęcia euro integracja Polski z Unią Europejską będzie niepełna
Gospodarka Unii Europejskiej.
Trzy główne cele polityki gospodarczej UE to:
· Trwały i zrównoważony wzrost gospodarczy
· Podniesienie standardów życia obywateli
· Zapewnienie spójności ekonomicznej i społecznej
Wolna konkurencja, stabilne ceny, równowaga bilansy płatniczego i solidarność gospodarcza między państwami członkowskimi to kolejne ważne wyznaczniki polityki gospodarczej Unii.
Realizacji tych celów służyło przede wszystkim: zniesienie ceł i innych ograniczeń przywozowych i wywozowych we wzajemnym handlu, eliminacja utrudnień w przepływie towarów, osób, usług i kapitału, zbliżenie ( harmonizacja ) przepisów prawnych.
Celem Unii Europejskiej jest Unia Gospodarcza i Walutowa. Bardzo istotna dla gospodarki Unii jest wspólna polityka handlowa obejmująca handel towarami i usługami. Jej najważniejszym celem jest harmonijny rozwój i znoszenie ograniczeń w handlu międzynarodowym.
Ważną częścią polityki przemysłowej Unii Europejskiej jest polityka wobec małych i średnich przedsiębiorstw. Stanowią one 95% wszystkich przedsiębiorstw w Unii i dają pracę 70% ogółu zatrudnionych. W latach 1997 – 2000 Unia wsparła rozwój małych i średnich przedsiębiorstw kwotą 127 mln. Euro.
Efekty gospodarcze przystąpienia polski do Unii.
W roku 1986 do Wspólnot Europejskich przystąpiły Hiszpania i Portugalia, w których PKB był niższy od średniego w Unii Europejskiej. Kraje te odniosły poważne korzyści gospodarcze poprzez zwiększenie inwestycji zagranicznych, silniejszą dyscypliną monetarną, pomoc w modernizacji przemysłu i dostęp do rynku Unii.
Członkostwo w Unii Europejskiej nie narazi od razu polskich przedsiębiorstw na ostrą konkurencję ze strony firm z Unii. Przystępywanie Polski do Unii jest i będzie procesem stopniowym, a nie gwałtownym. Po uzyskaniu członkostwa nastąpi okres przejściowy, pozwalający polskim podmiotom na pełne włączenie się w okręg Rynku Wewnętrznego Unii.
6. W JAKI SPOSÓB UNIA EUROPESKA CHRONI ROLNIKÓW ?
UE chroni swoich producentów i wspiera eksport własnych produktów rolnych. W tym celu unia stosuje:
· Opłaty wyrównawcze na towary przywożone do Unii, aby ich cena zrównała się z cenami obowiązującymi w Unii.
· Kontyngenty i licencje ( pozwolenia ) regulujące wielkość importu na rynek UE
· Cła w wysokości od 5 do 25% na towary importowane
· Dopłaty eksportowe, aby zniechęcić rolników do eksportu. Stanowią one równowartość różnicy miedzy ceną unijną a niższą ceną światową. Dopłatami eksportowymi objęte są m. in. Oleje i tłuszcze, mleko i produkty mleczne, wołowina i cielęcina, wieprzowina i mięso drobiowe, produkty rybne, tytoń, owoce i warzywa, cukier, przetwory zbożowe i owocowo-warzywne.
W ramach polityki rolnej prowadzi się działania na rzecz:
· Zbliżenie poziomu dochodów rolników do innych działów gospodarki
· Stabilizacji rynków zbytu
· Zagwarantowania bezpieczeństwa dostaw
· Regulacji poziomu zatrudnienia w rolnictwie
· Koordynacji szkolenia zawodowego i badań naukowych
· Upowszechniania wiedzy rolniczej i promocji wybranych produktów rolnych
· Rozwój obszarów wiejskich
7.POLSKIE ROLNICTWO WOBEC ROLNICTWA UNII EUROPEJSKIEJ.
Warunki produkcji rolniczej
· Duża powierzchnia rolna w Polsce ( 18570 tys. ha, trzecie miejsce w Europie, po Francji i Hiszpanii ) pozwala użytkować ziemię w sposób mniej intensywny, stosować metody produkcji przyjazne dla środowiska naturalnego
· Przewaga gruntów ornych ( 14114 tys. ha. Użytków rolnych )umożliwia dostosowanie zasiewów do potrzeb rynku
· Znaczna część powierzchni Polski obejmuje regiony mało zanieczyszczone, ekologicznie czyste, dla których szansą jest produkcja zdrowej żywności.
· Słabsza jakość gleb ( duży udział nieurodzajnych gleb lekkich ) oraz krótki okres wegetacji sprawiają, że polskie rolnictwo jest mniej wydajne niż rolnictwo w krajach UE leżących w podobnej strefie klimatycznej.
Struktura polskiego rolnictwa.
· Rozdrobniona struktura obszarowa ( średnia powierzchnia gospodarstwa w Polsce – 7,7 ha. , w Unii – 18 ha. ) zmniejsza konkurencyjność polskiego rolnictwa
· Większość polskich gospodarstw ( 56,6% ) nie przekracza 5 ha i nie sprzedaje na rynek swych produktów
· Polskie gospodarstwa powoli zwiększają swą powierzchnie w latach 1990 – 98 o 0,6 ha.
Zatrudnienie w rolnictwie.
· W Polsce jest procentowo ponad cztery razy więcej rolników niż w UE ( Polska – 27,3% , UE – 5,5% )
· Polskie gospodarstwa są mało wydajne; poziom plonów zbóż w Polsce odpowiada poziomowi jaki Francja i RFN osiągnęły w 1966 – 70
· Młody wiek rolników ( 1/3 właścicieli gospodarstw nie przekroczyła czterdziestu lat, w gospodarstwach powyżej 15 ha – 43% ) sprawia, że łatwiej przystosowują się do nowych warunków działania
· Niski poziom wykształcenia młodzieży wiejskiej ( wysokie koszty nauki w szkołach średnich i wyższych ) utrudnia znalezienie nowych miejsc pracy poza rolnictwem
Szanse dla rolnictwa po wejściu do Unii Europejskiej.
· Możliwość korzystania z mechanizmów Wspólnej Polityki Rolnej ( WPR ) wspierających rolników państw członkowskich.
· Możliwości korzystania z subwencji eksportowych wynikających z WPR, co może stworzyć szansę większego eksportu na rynki krajów trzecich, w tym odzyskania rynku wschodniego.
· Dodatkowe środki finansowe – pomoc finansowa udzielana Polsce z funduszy UE na modernizację rolnictwa i rozwój obszarów wiejskich.
· Dostęp do rynku europejskiego – wzrost eksportu na rynki krajów członkowskich produktów rolno-spożywczych. Wprawdzie pełne otwarcie rynku oznaczać może również utratę części rynku polskiego, jednakże poniesione straty powinny być znacznie mniejsze niż zyski.
· Dopływ kapitału inwestycyjnego z krajów UE do polskiej gospodarki żywnościowej, w tym przede wszystkim do przemysłu rolno-spożywczego, a także pozyskanie nowych technologii niezbędnych do modernizacji niektórych branż.
· Stabilizacja rynków rolnych, ograniczenie ryzyka handlowego producentów rolnych ( większa stabilność cen ), wzrost cen niektórych produktów – zbliżenie cen towarów rolno-spożywczych w Polsce do poziomu cen w UE.
· Poprawę sytuacji dochodowej rolników. Możliwości takie wynikają przede wszystkim z wyższych w UE cen rolnych na wiele produktów oraz stosowanych tam dopłat bezpośrednich.
· Integracja z UE przyspieszy proces restrukturyzacji polskiego rolnictwa i rozwoju nowoczesnej gospodarki żywnościowej.
· Poprawa jakości wytwarzanych produktów, co zwiększy konkurencyjność międzynarodową polskich produktów rolno-spożywczych.
· Rozwój infrastruktury gospodarczej na obszarach wiejskich (rozwój sieci wodociągowej, gazowej, kanalizacyjnej, telefonicznej itp.).
· Wzrost liczby nowych miejsc pracy oraz powstanie pozarolniczych źródeł dochodów ( agroturystyka, usługi, drobny przemysł, rzemiosło itp.).
8. PROGRAMY POMOCY UNIJNEJ
· SAPARD
Specjalny program rozwoju obszarów wiejskich, przewiduje bezzwrotną pomoc finansową dla 10 krajów Europy środkowej i wschodniej kandydujących do Unii Europejskiej. Na rozwój rolnictwa i wsi w tych państwach Komisja Europejska przeznaczyła 520 mln. euro rocznie, z czego Polsce przysługuje 171,6 mln. euro, począwszy od 2000 roku. Ponieważ Komisja Europejska nie przekazała dotychczas przysługującej Polsce pomocy za lata 2000, 2001, 2002, w krótkim czasie wieś otrzyma z Brukseli ponad 0,5 mld. euro na: poprawę przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych i rybnych, rozwój infrastruktury obszarów wiejskich, inwestycje w gospodarstwach rolnych oraz tworzenie na wsi nowych miejsc pracy poza rolnictwem. Najwięcej otrzymają zakłady przetwórstwa żywności (rzeźnie, masarnie i mleczarnie ) na dostosowanie do unijnych norm sanitarnych. Dzięki pomocy SAPARD samorządy będą mogły modernizować drogi lokalne, szkoły i ośrodki zdrowia, a gospodarstwa rolne zakupić nowy sprzęt. Przedsiębiorca ( rolnik ) będzie mógł dostać co najmniej 30 tys. euro , a np. na zakup chłodziarek i dojarek będzie mógł otrzymać dofinansowanie w wysokości 20 tys. euro.
· ISPA
Jest to program dla państw przygotowujących się do członkostwa. W ramach tego programu Unia współfinansuje realizację różnorodnych kontraktów w dziedzinie ochrony środowiska, komunikacji i transportu. Mogą w nich uczestniczyć polscy przedsiębiorcy jako wykonawcy lub podwykonawcy.
· PHARE
Program pomocy finansowej dla 13 państw Europy środkowej i wschodniej. Daje im środki na wspieranie procesu przemian gospodarczych i umacnianie systemu demokratycznego. Program ten stanowi główną podstawę strategii przygotowującej państwa Europy środkowej i wschodniej do członkostwa w Unii Europejskiej. Polega on na transferze know – how ( doradztwo, szkolenia, nowe instytucje) oraz pomocy inwestycyjnej ( dotacje kapitałowe, gwarancje kredytowe i fundusze na rozwój infrastruktury). PHARE wspiera przede wszystkim rozwój sektora prywatnego i przedsiębiorstw, zmianę struktury rolnictwa, oświatę, ochronę zdrowia, współpracę ponadgraniczną, szkolenia i badania naukowe oraz rozwój podstaw energetyki transportu, telekomunikacji i ochrony środowiska.
Budżet PHARE w okresie 2000-2006 ( w mln euro )
CEL BUDŻET PHARE OGÓŁEM ROZWÓJ INSTYTUCJONALNY INWESTYCJE
Cel 1: Wzmocnienie zdolności instytucjonalnej i administracyjnej 65, 01 38,35 26,66
Cel 2: Rynek wewnętrzny 21,00 9,12 11,88
Cel 3:Wymiar sprawiedliwości i sprawy wewnętrzne 48,00 8,52 39,48
Cel 4: Rolnictwo 41,60 16,70 24,90
Cel 5:Środowisko 7,39 3,99 3,40
Ogólny wkład PHARE 183,00 76,68 106,32
9. NASZE KORZYŚCI Z CZŁONKOSTWA W UNII EUROPEJSKIEJ.
Korzyści wynikające z członkostwa Polski w Unii Europejskiej mają charakter polityczny, gospodarczy i społeczny.
Korzyścią natury politycznej jest zaciśnienie związków Polski z resztą Europy na poziomie indywidualnym, lokalnym i regionalnym. Aktywny udział w działalności instytucji Unii Europejskiej zwiększa bezpieczeństwo obywateli państwa.
Korzyści natury gospodarczej to udział w Wewnętrznym Rynku Unii, ze swobodą przepływu towarów, usług, ludzi i kapitału, dostęp do funduszy strukturalnych, napływ inwestycji i nowych technologii. Integracja Polski z Unią Europejską umożliwia swobodne podróżowanie ( bez kontroli granicznych ) osiedlanie się i podejmowanie pracy. Wyrażać się to będzie między innymi w uznaniu równorzędności świadectw i dyplomów, swobodzie uzyskania zezwolenia na pracę, założenia firmy, podjęcia nauki, ważności prawa jazdy na obszarze całej Unii, czy też możliwości sprzedaży używanego samochodu w każdym państwie Unii Europejskiej bez formalności podatkowych.
Korzyści natury społecznej to wyższa jakość życia oraz szansa na zbliżenie Polski do standardów europejskich w dziedzinie bezpieczeństwa wewnętrznego, pracy, zdrowia i edukacji. np. Emeryci i renciści, którzy zapragną na stałe zamieszkać w innym kraju Unii będą mogli bez problemu otrzymywać swe ( przyznane w kraju pochodzenia ) emerytury i renty.
Wdrożenie europejskich norm ekologicznych przyczyni się do poprawy warunków życia ludzi. Stosowanie nowoczesnych, przyjaznych dla środowiska technologii racjonalizujących zużycie surowców i energii pozwoli poprawić efektywność gospodarowania.
Jakie koszty poniesie Polska wstępując do Unii Europejskiej ?
Koszty transformacji nie są ceną członkostwa w Unii, ale ceną wieloletniego opóźnienia polskiej gospodarki. Koszty te poniesiemy niezależnie od tego czy Polska przystąpi do Unii czy też nie. Korzyści ekonomiczne wynikające z integracji wielokrotnie przewyższą koszty związane z dostosowaniem do członkostwa w Unii. Koszty ekonomiczne związane z dostosowaniem i przekształceniem gospodarki dają w perspektywie zysk – jej modernizację oraz wzrost efektywności i konkurencyjności.
Polska w trakcie negocjacji w sprawie przystąpienia do Unii Europejskiej może występować o zastosowanie wobec wybranych gałęzi gospodarki okresów ochronnych (przejściowych ), które pozwolą na pełne dostosowanie się do wymogów Unii. Przystępując do Unii Polska korzysta z bezzwrotnej pomocy finansowej w ramach programów PHARE, ISPA, SAPARD. Natomiast od momentu wstąpienia do Unii Polska będzie uprawniona do korzystania z pomocy finansowej z funduszy strukturalnych.
10.OCHRONA ŚRODOWISKA.
Polityka ekologiczna jest obecnie jednym z najszybciej rozwijających się obszarów współpracy krajów należących do Unii Europejskiej. Wraz z Traktatem z Mastricht (1991) Wspólnoty Europejskie włączyły ją do spisu swych stałych zadań i określiły cele działań w zakresie ochrony środowiska naturalnego.
Po wstąpieniu do Unii Europejskiej będziemy mogli wykorzystać doświadczenia w zakresie funkcjonowania ISPA do czerpania środków z funduszy strukturalnych i funduszu spójności.
Biorąc pod uwagę wielkość naszego kraju , liczbę ludności, dochód narodowy brutto oraz znaczne braki w polskiej infrastrukturze technicznej w zakresie ochrony środowiska i transportu, możemy liczyć na ok. 250-300 mln. euro rocznie. Jest to kwota niewyobrażalnie wielka biorąc pod uwagę środki przeznaczane w Polsce w stanie obecnym.
11 Ekologicznych zasad Unii Europejskiej.
1. Lepiej zapobiegać niż leczyć
2. Należy uwzględniać skutki oddziaływania na środowisko w możliwie najwcześniejszym stadium podejmowania decyzji
3. Trzeba unikać eksploatowania przyrody powodującego znaczne naruszenie równowagi ekologicznej
4. Należy podnieść poziom wiedzy naukowej, by umożliwić podejmowanie właściwych działań na rzecz ochrony środowiska
5. Koszty zapobiegania i usuwania szkód ekologicznych powinien ponosić sprawca zanieczyszczenia
6. Działania w jednym państwie członkowskim nie powinny pogarszać stanu środowiska w innych państwach
7. Polityka ekologiczna państw członkowskich musi uwzględniać interesy państw rozwijających się
8. Unia Europejska i je członkowie powinni wspierać ochronę środowiska w skali międzynarodowej i globalnej
9. Ochrona środowiska jest obowiązkiem każdego, zatem konieczna jest edukacja w tym zakresie
10. Środki ochrony środowiska powinny być stosowane na „właściwym poziomie”, z uwzględnieniem rodzaju zanieczyszczenia, potrzebnego działania oraz obszaru geograficznego, który mają chronić. Zasada ta znana jest jako „zasada subsydiarności”.
11. Krajowe programy państw dotyczące środowiska powinno się koordynować na podstawie wspólnych długoterminowych programów, a krajową politykę ekologiczną harmonizować w ramach Wspólnot Europejskich.
11. POLITYKA KULTURALNA UE.
Kultura jest traktowana przez rządy państw członkowskich jako sfera narodowej suwerenności. Zachowując prawo każdego narodu do decydowania o sprawach własnej kultury Unia Europejska podkreśla wspólne dziedzictwo europejskie.
Polityka kulturalna Unii realizuje zadania i zamierzenia, które swym zasięgiem przekraczają możliwości i kompetencje poszczególnych państw, a mają na celu podnoszenie poziomu wiedzy, szerzenie dorobku kultury europejskiej oraz ochronę europejskiego dziedzictwa kulturowego. Unia nie zmierza do jakiegokolwiek ujednolicania krajowych polityk w dziedzinie kultury, lecz koncentruje się na inicjowaniu programów i akcji uzupełniających działania państw i innych organizacji międzynarodowych.
Finansowanie kultury w Europie
Źródłami finansowania kultury w państwach członkowskich Unii Europejskiej są:
· Budżet UE – w 1999 roku wynosił 96 928,7 mln euro. Na działanie w ramach obszaru, „kultura i polityka audiowizualna” przeznaczono 106,7 mln euro ( w 1998 – 104,2 mln euro )
· Budżet krajów członkowskich – w państwach Unii występują różne modele wspierania kultury przez środki publiczne
· Sponsoring – w poszczególnych krajach Unii istnieją różne przepisy prawne regulujące zasady na jakich mogą być finansowane działania kulturalne przez mecenat prywatny
KULTURA 2000
Jest to program Unii Europejskiej w dziedzinie kultury, w którym będzie również uczestniczyć także Polska. Będzie on realizowany w latach 2000-2004. Jego budżet wynosi 167 mln euro. Najważniejszymi celami programu są:
· Promocja wspólnego dziedzictwa kultury państw europejskich
· Ułatwienie publicznego dostępu do kultury
· Rozpowszechnianie kultury i sztuki
· Opieranie międzynarodowej współpracy w tej dziedzinie
· Wspieranie twórczości i wiedzy o historii Europy
Program KULTURA 2000 obejmuje różne obszary kultury i sztuki, m. in. Literaturę, twórczość plastyczną, muzykę, historię kultury, dziedzictwo kulturowe. Uczestnictwo Polski we wspólnotowych programach kulturowych jest szansą na rozwój działań kulturalnych w kraju, a także promocję polskiej kultury w innych państwach europejskich.
Co zyska młodzież po wstąpieniu do Unii Europejskiej ?
Przede wszystkim dodatkowe możliwości edukacyjne, a więc atrakcyjne szanse rozwoju kariery zawodowej:
· Kraje Unii wzajemnie uznają świadectwa szkolne i dyplomy ukończenia studiów, co uczniom i studentom ułatwia podejmowanie nauki w dowolnym państwie Unii Europejskiej
· Uproszczona jest procedura uznawania ( nostryfikacji ) dyplomów przy staraniach o pracę
Polityka Unii Europejskiej wobec młodzieży zakłada m. in.:
· Podnoszenie jakości uczenia
· Rozpowszechnianie języków państw członkowskich
· Popieranie wymiany studentów, uczniów i nauczycieli
· Rozwój współpracy między szkołami i uczelniami
· Rozwój edukacji zaocznej
Podobnie jak wszystkim obywatelom Unii, młodzieży w krajach członkowskich przysługuje:
· Prawo swobodnego podróżowania
· Prawo osiedlania się i podejmowania pracy na terenie UE
· Możliwość wybierania i bycia wybranym do Parlamentu Europejskiego ( po osiągnięciu pełnoletności ).
12. PODSUMOWANIE.
Co zyska każdy z nas po przystąpieniu do Unii Europejskiej ?
Napływ kapitału i nowoczesnych technologii do Polski przyśpieszy wzrost gospodarczy, a tym samym przyczyni się do poprawy sytuacji materialnej rodzin i obniżenia bezrobocia. Ten sam skutek będzie miał napływ znacznych środków z funduszy strukturalnych i innych programów pomocowych Unii, zwłaszcza wspierających naszą wieś. Przystąpienie do Unii przyniesie nam wiele korzyści i udogodnień, których nie da się przeliczyć ani oszacować. Chodzi między innymi o swobodę osiedlania i pracy w dowolnym kraju Unii, uznanie równorzędności świadectw i dyplomów, lepszą ochronę konsumentów, wyrównanie standardów w ochronie zdrowia, edukacji i pracy, wreszcie szeroki udział w europejskim dziedzictwie kulturalnym. Nie stanie się to z dnia na dzień, lecz opóźnianie członkostwa oddaliłoby nas gwałtownie od tych zdobyczy europejskiej cywilizacji, z których korzystać będą Słowacy, Czesi, i Węgrzy. Wstępując do Unii Europejskiej skorzystamy ponadto z gotowego już dorobku państw Unii we wszystkich dziedzinach – od gospodarki do prawa; przykładem niech będą pieniądze. Przez kilkadziesiąt lat państwa Unii państwa Unii dochodziły do wspólnej waluty, a my mamy szansę na euro już w 2006 roku, czyli w dwa lata po przystąpieniu do Unii.
Zachowując własną niepodległą Ojczyznę, czyniąc jej gospodarkę silna i stabilną, mamy szansę na umocnienie jej rzeczywistej niezależności i przywrócenie naszemu państwu godnego miejsca w Europie. Mamy też szanse umocnić naszą tożsamość kulturową, pielęgnując własne tradycje, obyczaje i język, tak jak czynią to inne narody Unii Europejskiej.
Mając oparcie w Unii, otoczeni przyjaznymi nam państwami, możemy czuć się bezpieczniej we współczesnym świecie. Mamy wreszcie jako pokolenie przełomu tysiącleci wielka szansę na zrealizowanie marzeń naszych ojców o Ojczyźnie dobrobytu i pokoju wśród narodów Europy. Jest to szansa, której nie możemy zaprzepaścić pamiętając p przyszłości naszych dzieci i wnuków.
Adam Mickiewicz "Dziady część III"