Wpływ motywów na kierunek działania
Człowiek u którego powstały sprecyzowane pragnienia, kieruje się zasadą selekcji, zasada ta to motyw. Pierwsze objawy selekcji obserwuje się u dzieci ok. 7 - 8 miesiąca życia.
Selekcjonujący wpływ pragnień wzrasta w miarę zbliżania się, a maleje w miarę oddalania od przedmiotu pragnień. Trzeba przyznać, że czasami obserwuje się przypadki z pozoru zupełnie niezgodne z opisaną zasadą. Zdarza się, że przedmiot, który z oddali wyglądał bardzo atrakcyjnie, z bliska traci swoją wartość przyciągającą. Tego rodzaju zjawisko utraty "siły przyciągania" przez przedmiot pragnienia miewa dwie grupy przyczyny:
1 - jest ono spowodowane brakiem znajomości przedmiotu, w związku z tym przypisywaniem mu cech których nie posiada;
2 - bywa ono wywołane konfliktowymi, dodatnimi i ujemnymi, cechami przedmiotu.
Zgodnie z tym co powiedziano wyżej, motywy pobudzają do zbliżania się ku przedmiotom i zjawiskom mającym wartość pozytywną oraz do oddalania od przedmiotów i zjawisk o wartości negatywnej. Czasami jednak mogą zajść okoliczności, które skłaniają do zachowań przeciwnych - do oddalania się od tego co ma pozytywną wartość. W życiu ludzi sytuacje, w których trzeba wykonać "reakcje okrężne", są bardzo częste (np. aby pozbyć się bólu, trzeba narazić się chwilowo na większy ból -w trakcie zabiegu ).
W podsumowaniu powyższych rozważań możemy sformułować następujące twierdzenia:
- Motywy stanowią zasadę selekcji działań podejmowanych przez człowieka.
- Selekcja dokonuje się w taki sposób, aby jak najbardziej zbliżyć się do przedmiotu pragnień (lub oddalić od tego
-Selekcyjny wpływ motywów zależy od tego, jak odległy jest przedmiot motywu - im bliżej tego przedmiotu, tym większy wpływ selekcyjny.
- Selekcyjny wpływ motywów zależy od ich siły; przy małej motywacji selekcja jest " niepewna", przy optymalnej
- selekcja elastyczna, przy bardzo dużej - staje się sztywna.
- Wtedy gdy na drodze do celu pojawiają się przeszkody, powstaje konieczność wykonania " reakcji okrężnej".
Przy bardzo dużym pobudzeniu motywów taka reakcja nie może dojść do skutku.
Adam Mickiewicz "Dziady część III"