Wielostronne Umowy Handlowe
Najważniejszymi międzynarodowymi porozumieniami towarowymi są międzynarodowe umowy: cukrowa, kakaowa, kawowa, pszeniczna, cynowa i porozumienie w sprawie wełny. Pierwsze z tych umów zostały zawarte w okresie międzywojennym, większość po II wojnie światowej. Ich członkami są zarówno państwa produkujące i eksportujące surowce rolne i mineralne, jak i importerzy tych towarów. Głównym celem działalności jest natomiast stabilizacja cen na rynku międzynarodowym.
Międzynarodowa Umowa Cukrowa – po raz pierwszy została podpisana w 1931 r. w Brukseli, a następnie w 1937 r. w Londynie. Po II wojnie była ona wielokrotnie podpisywana i przedłużana. Celem umowy była stabilizacja cen cukru na rynku międzynarodowym. Narzędziem – kontyngentowanie eksportu cukru. Nadzorowaniem umowy cukrowej zajmowała się Międzynarodowa Organizacja Cukrowa zarządzana przez Międzynarodową Radę Cukrową. Zależnie od światowych cen cukru (poniżej lub powyżej ustalonego przedziału) Rada zmieniała kontyngenty eksportowe, co miało zapobiec nadmiernemu wzrostowi lub spadkowi cen. Jednocze4śnie umowa zobowiązywała państwa eksportujące do posiadania rezerw cukrowych i ich sprzedaży w sytuacji radykalnego zwiększenia popytu na cukier na rynkach międzynarodowych. Importerzy zostali zobowiązani do ograniczania zakupów cukru w krajach nie będących sygnatariuszami umowy cukrowej. Od 1984 r. umowę zastąpiono luźnym porozumieniem bez prawa regulowania podaży cukru.
Międzynarodowa umowa Kakaowa – pierwsza umowa tego typu została podpisana w 1972 r. przez kraje będące producentami, eksporterami i importerami tego surowca. Celem tej umowy jest zrównoważenie popytu i podaży kakao, a w konsekwencji stabilizacja cen na rynku międzynarodowym. Dąży się do tego przez ustalenie ceny minimalnej i maksymalnej oraz rezerwy stabilizacyjnej (zapasów buforowych) w postaci surowca i środków finansowych na jego zakup. Mechanizm funkcjonowania jest zbliżony do mechanizmu funkcjonowania Umowy Cukrowej.
Międzynarodowa Umowa Kawowa – Pierwsza podpisana w 1962 r. zarówno przez eksporterów jak i importerów kawy. Jej cel jest zbliżony do celów w/w umów.
Międzynarodowa Umowa Pszeniczna – pierwsza została podpisana 1 1933 r. W 1968 r. umowę pszeniczną zastąpiono układem zbożowym, obejmującym nie tylko treść umowy, lecz także specjalną konwencję w sprawie pomocy żywnościowej. Polega zbliżenie na w/w umowach.
Międzynarodowa Umowa Cynowa – Pierwsza została zawarta w 1931 r. ostatnia szósta w 1982 r. i obowiązywała do 1989 r. Podpisały ją zarówno państwa importujące jak i eksportujące cynę w celu utrzymania równowagi między podażą, a popytem oraz stabilizacji cen. Podobnie jak w przypadku umowy cukrowej narzędziami stabilizacji cen były rezerwy stabilizacyjne i kontrola eksportu.
Międzynarodowe porozumienie w sprawie wełny – pierwsze zostało podpisane w 1929 r. Na jego podstawie powołano Międzynarodową Organizację do Spraw Wełny, zrzeszającą producentów i eksporterów przędzy i tekstyliów wełnianych. Jej rola ograniczała się do koordynowania produkcji i handlu tymi wyrobami. W odróżnieniu od innych umów i porozumień nie podejmuje działań bezpośrednio stabilizujących ceny na rynku międzynarodowym.
Adam Mickiewicz "Dziady część III"