Wyszukiwarka:
Artykuły > Wypracowania >

Wallenrodyzm, prometeizm, mesjanizm (wyjaśnienie pojęć, przykłądy utworów).

Wallenrodyzm - postawa człowieka, walka o słuszną sprawę przy użyciu nieetycznych środków, postawa dwuznaczna, bohater samotny, musi zginąć."Konrad Wallenrod" Adama Mickiewicza jest to powieść historyczna z dziejów litewskich i pruskich. Powieść ta miała być w zamyśle autora poematem o człowieku, który całe swoje życie poświęcił idei zemsty na wrogu. Nie mógł pokonać go w pojedynkę, w otwartej walce, był więc zmuszony "przywdziać maskę" i kierować się podstępem. Spowodowało to złamanie kodeksu rycerskiego, nakazującego walkę jawną, twarzą w twarz z przeciwnikiem. Motywuje go miłość do ojczyzny, dla dobra której będzie gotów poświęcić swoje życie osobiste, a nawet szczęście swojej ukochanej kobiety. Walter Alf - Konrad Wallenrod "szczęścia w domu nie znalazł, bo go nie było w ojczyźnie. Samobójstwo Konrada należy odczytywać jako rozpaczliwą próbę ocalenia resztek honoru. Śmierć będzie dla niego ulgą, wybawieniem. Prometeizm - charakterystyczna postawa buntu przeciw siłom wyższym, bogom, losowi i naturze w imię zbiorowości ludzkiej, połączona z pragnieniem poświęcenia się dla tej zbiorowości. Wielką Improwizację wygłasza Konrad - główny bohater III cz. "Dziadów", człowiek nie do końca świadomy swoich słów i czynów. Konrad jest romantykiem, poetą, wybitną jednostką, mającą świadomość swojej wartości i niezwykłości, a zarazem obowiązku z jakim ta wybitność się wiąże. Wielka Improwizacja jest wyrazem gwałtownej walki jaką bohater musi stoczyć. Będzie to walka Konrada z Bogiem o prymat, rządzenie światem i ludzkością. Będzie to równocześnie walka głównego bohatera z siłami ciemności, diabłami, które czyhają na jego duszę, wykorzystują jego słabość i próbują doprowadzić go do bluźnierstwa przeciw Bogu. Będzie to walka rozgrywająca się w duszy bohatera, tzw. psychomachia. Jest to walka z samym sobą o zachowanie zdrowego rozsądku, honoru, godności i szacunku dla siebie. Bunt Konrada jest wyrazem miłości do ludzi i gotowości poświęcenia się dla nich, a także wyrazem przeświadczenia o swojej potędze i wyjątkowości. Mesjanizm - wiara w istnienie narodu wybranego, który otrzymał od Boga do spełnienia specjalną misję. Tym narodem wybranym jest Polska, a misją jest odkupienie cierpieniem grzechów własnych i całej ludzkości. Mesjanizm przedstawiony jest w widzeniu księdza Piotra w III cz. "Dziadów". Ksiądz Piotr leżąc krzyżem i modląc się ma widzenie. Na początku dostrzega liczne drogi wiodące na północ i wozy wypełnione młodzieżą wiezioną na wygnanie. Widzi jednego młodzieńca, który umkną przed prześladowcami. Jednak ten "wskrzesiciel narodów" jeszcze nie nadszedł, natomiast polski "naród związany, cała Europa wlecze, nad nim się urąga". Dalej następuje opis męki narodu zobrazowany w sposób analogiczny do męki i śmierci Chrystusa. Francja pełni tu rolę Piłata, car rosyjski rolę Heroda, natomiast żołnierze pojący konającego na krzyżu żółcią i octem to Austriak i Moskal. Naród kona na krzyżu, ale niedługo potem zmartwychwstanie. Wizja kończy się ponownym wspomnieniem tajemniczego "wskrzesiciela narodu". www.radwanowice.com.pl