Ustalenie granic Polski
Sposoby : otrzymanie, plebiscyty, powstanie, wojna
WALKA O GRANICE ZACHODNIE
1. otrzymane decyzją konferencji wersalskiej ( 1918-19 ):
· Wielkopolska ( po zwycięskim powstaniu wielkopolskim w grudniu i styczniu; sygnał : przyjazd Paderewskiego do Poznania
· Część Pomorza Gdańskiego z 70 kilometrowym dostępem do morza ( Gdańsk – wolne miasto ), bez portów, tylko z małe : Puch, Hel
· ziemie Królestwa Polskiego, tzw. Galicja zachodnia ( od Sanu po Kraków )
2. Tereny sporne – plebiscytowe :
Warmia, Mazury, Powiśle, Górny Śląsk
11 VII 1920 r plebiscyt na Warmii i Mazurach, 3 % głosowało za przyłączeniem do Polski, 5 gmin głosuje za Polską na Warmii i 3 na Mazurach. Łącznie głosowało 2080 gmin
- Sprawa Śląska Cieszyńskiego 23 I 1919. Czesi złamali porozumienie i zajęli Śląsk Cieszyński, Spisz i Orawę, 29 – 31 I – 3 dniowa bitwa Polsko czeska wygrana przez Polaków, zawieszono działania wojenne; oddano tę sprawę konferencji w lipcu 1920 w Spa ( Belgia ) : przyznaje te ziemie Czechom ( bo Polska „kraj sezonowy” )
- Górny Śląsk
8 VIII 1919 na skutek krwawych zajść w kopalni Mysłowice wybucha I powstanie Śląskie zakończone klęską
Terror bojówek niemieckich wobec Polaków powoduje wybuch II powstania Śląskiego. W 19/20 VIII 1920 powstanie obejmuje cały okręg przemysłowy, pomimo początkowych sukcesów powstania upadło na terenach spornych miał się odbyć plebiscyt
20 III 1921 plebiscyt. Za Niemcami 707 tyś, za Polską 479
Niezadowoleni z wyniku plebiscytu Polacy rozpoczynają walkę 3 V 1921 – IV Powstanie Śląskie ( hamowane przez polityków )
Podział Śląska 12 X 1921 decyzją Ligi Narodów Polsce przyznano 29 % Śląska; 46 % ludność na tym terenie, po stronie niemieckiej pozostało ½ mln Polaków; otrzymaliśmy połowę hut koksu i żelaza, 76 % kopalń węgla, Niemców po stronie polskiej : 260 tyś.
Adam Mickiewicz "Dziady część III"