Ubezpieczenia majątkowe
Według definicji zawartej w Kodeksie Cywilnym (art.821) przedmiotem ubezpieczenia majątkowego może być mienie albo odpowiedzialność cywilna. Ograniczenie przedmiotu ubezpieczenia majątkowego wyłącznie do odpowiedzialności cywilnej i mienia (czyli materialnych składników majątku) stanowi spuściznę po socjalistycznej teorii majątku jako przedmiotu ubezpieczenia. Ponieważ podział ten nie odpowiada potrzebom współczesnej gospodarki rynkowej, w literaturze podkreśla się potrzebę powrotu do powszechnie obowiązującej w krajach rozwiniętych teorii interesu majątkowego w ubezpieczeniu. W myśl tej teorii przedmiotem ubezpieczenia może być każdy legalny interes majątkowy dający się wycenić w pieniądzach, a zatem majątek ubezpieczonego pojmowany jako abstrakcyjna wielkość rachunkowa( wszystkie aktywa i pasywa obecne i przyszłe). Teoria ta pozwala na stosowanie konstrukcji ubezpieczeniowych odpowiadających potrzebom obrotu gospodarczego. Na gruncie obecnie obowiązującego prawa ubezpieczeniowego obowiązywanie teorii interesu ubezpieczeniowego można- wbrew brzmieniu art. 821 k.c.- wywieść z treści art. 808 k.c. dopuszczającego zawarcie umowy ubezpieczenia na rzecz osoby trzeciej, czy z załącznika do ustawy o działalności ubezpieczeniowej, w którym przewiduje się prowadzenie działalności ubezpieczeniowej w zakresie ubezpieczeń majątkowych, których przedmiot nie daje się zakwalifikować ani do mienia, ani do odpowiedzialności cywilnej. Z tego względu można postawić tezę, że przdmiotem ubezpieczenia majątkowego jest każdy interes gospodarczy dający wycenić się.
Umowa ubezpieczenia majątkowego- jest to umowa cywilno prawna dwóch lub więcej stron, na podstawie której ubezpieczyciel zobowiązuje się do spełnienia określonego w umowie świadczenia, ale ubezpieczony zobowiązuje się zapłacić określoną w umowie składkę.
Posiadane mieszkanie lub dom oraz wszystko to, co przez lata zostało w nim zgromadzone, to prawdopodobnie najcenniejszy dorobek życia. Życie uczy, że w każdej chwili, w wyniku zdarzeń od nas niezależnych można utracić go w części lub w całości. Należy, zatem spróbować przewidzieć ewentualne starty i zastanowić się nad wyborem takiej ochrony ubezpieczeniowej, która pozwoli na odtworzenie utraconego mienia. Należy przy tym pamiętać, że szkody powstałe w efekcie różnych zdarzeń losowych mogą zostać wyrównane całkowicie lub częściowo, w zależności od cech wykupionej polisy.
Funkcje ubezpieczeń majątkowych:
Ochronna- powinna spełniać zasady: realności, pełności, powszechności, szybkości wypłaty
Prewencyjna- działalność w różnej formie zmierzająca do zmniejszenia zagrożenia i szkód losowych
Finansowa- gromadzenie środków finansowych w postaci rezerw
Ogólne warunki każdego ubezpieczenia majątkowego (OWU) zawsze precyzują, co może być przedmiotem ochrony ubezpieczeniowej.
W przypadku ubezpieczenia domów i mieszkań ochroną obejmuje się przede wszystkim:
Dom jednorodzinny
Mieszkanie jako część budynku wielomieszkaniowego
Stałe elementy domu lub mieszkania
Mienie ruchome znajdujące się w domu lub mieszkaniu
Dodatkowo ubezpieczenie może obejmować:
Garaż, piwnicę, komórkę, strych lub inne pomieszczenia gospodarcze znajdujące się w tym samym budynku
Obiekty tzw. małej architektury, wolnostojące na terenie tej samej posesji czyli garaż, altana, ogrodzenie lub inne pomieszczenie gospodarcze
Stałe elementy czy mienie ruchome w tych pomieszczeniach
Zakres ochrony ubezpieczeniowej może obejmować szkody wywołane przez następujące zdarzenie:
Pożar, uderzenie pioruna, huragan, opady atmosferyczne, powódź, lawina, spływ wód po zboczu, osunięcia lub zapadnięcia się ziemi, zalanie, wybuch, upadek statku powietrznego
Zniszczenia powstałe w wyniku akcji ratowania mienia, związanej z powyższymi zdarzeniami
Kradzież z włamaniem oraz dodatkowo rabunek, oszustwo, dewastacja i wandalizm
Zniszczenia powstałe w związku z powyższymi zdarzeniami
Wchodzące w skład ubezpieczanego mienia elementy różnią się pod względem podatności na określone rodzaje ryzyka. Oznacza to, iż prawdopodobieństwo ich utraty lub zniszczenia w wyniku określonych zdarzeń losowych może być duże, niewielkie lub nie występuje wogóle.
Przedmiotem ubezpieczenia majątkowego może być każdy interes majątkowy dający się wycenić w pieniądzach, a zatem:
Majątek pojmowany jako abstrakcyjna wielkość rachunkowa
Odpowiedzialność cywilna
Konsekwencją tych różnic jest ustalenie odrębnych stawek taryfowych dla poszczególnych rodzajów mienia i zdarzeń losowych.
Przedmiot ubezpieczenia może obejmować:
Mury domu i budynku mieszkalnego (wielorodzinnego)
Elementy stałe domu lub mieszkania, do których zaliczyć należy:
· drzwi i okna
· urządzenia i elementy instalacji wodno-kanalizacyjnej, grzewczej i elektrycznej.
· Wykończenie sufitów, ścian i podłóg, powłoki malarskie, tapety, boazerie
· Piece, kominki
· Meblościanki, meble wbudowane, antresole
· Sygnalizacja alarmowa
Mienie ruchome:
meble stojące i wiszące
urządzenia gospodarstwa domowego
zapasy, odzież i przedmioty osobistego użytku
sprzęt turystyczny, sportowy i rehabilitacyjny
sprzęt elektroniczny, fotograficzny i muzyczny
dzieła sztuki, antyki i zbiory kolekcjonerskie
wartości pieniężne, papiery wartościowe oraz biżuteria
rzeczy wypożyczone (jeśli fakt ich wypożyczenia jest udokumentowany)
niektóre zwierzęta domowe (psy, koty, ptaki, ryby) pod warunkiem, że nie są utrzymywane w celach hodowlanych lub handlowych
Ubezpieczenie obejmuje zwyczajowo nie tylko elementy stałe i mienie ruchome znajdujące się w domu lub mieszkaniu, ale także w garażu, piwnicy, pralni domowej i na strychu. Niektóre towarzystwa- bez dodatkowych opłat- obejmują ochroną także mienie ruchome w trakcie przeprowadzki, tj. w trakcie transportu dokonywanego przez wyspecjalizowaną w tym zakresie firmę.
Wymienione rodzaje majątku mogą być objęte ochroną ubezpieczeniową w zakresie następujących ryzyk:
mury (z elementami stałymi lub bez)- od żywiołów
elementy stałe- od żywiołów i kradzieży
mienie ruchome- od żywiołów i kradzieży
mała architektura (dodatkowo)- od żywiołów
przedmioty wartościowe (dodatkowo)- od żywiołów i kradzieży
dom w budowie- od żywiołów
domek letniskowy- od żywiołów i kradzieży
Ubezpieczenie mienia ruchomego od kradzieży z włamaniem i rabunku nie jest możliwe bez ubezpieczenia od ognia i innych zdarzeń losowych. Natomiast ubezpieczenie mienia ruchomego może być zawierane niezależnie od ubezpieczenia nieruchomości
(substancji budynku, elementów stałych).
Ubezpieczenia od ognia i innych żywiołów dla osób fizycznych obejmują budynki i lokale mieszkalne:
Budynki- w trakcie budowy, w trakcie urzytkowania
Lokale mieszkalne
Nakłady inwestycyjne poniesione na modernizację pomieszczeń
Mienie osób fizycznych
Jeśli coś nie jest budynkiem, to jest budowlą np.: most, wiadukt.
Przedmiotem ubezpieczenia w ubezpieczeniach od ognia i innych żywiołów mogą być:
Budynki
Mienie ruchome:
· techniczne urządzenia
· maszyny
· narzędzia produkcyjne
· środki transportowe
· surowce
· towary
· półfabrykaty
· wyroby gotowe
· opakowania
· gotówka, papiery wartościowe
· sprzęt komputerowy
Mienie stanowiące własność osób trzecich:
jeżeli przekazane zostało ubezpieczającemu w celu wykonania usługi, do przechowania itp.
Należące do mienia osobistego użytku pracowników zatrudnionych u ubezpieczającego
Ubezpieczenie nie obejmuje (w ubezpieczeniu ogniowym) : drzew i krzewów, biżuterii, gotówki, papierów wartościowych, taśm magnetofonowych, nośników danych.
Identyfikacja ryzyka w ubezpieczeniach ogniowych:
ogień
uderzenie pioruna
upadek statku powietrznego
trzęsienie ziemi
powódź
lawina
gradobicie
mróz
huragany
ulewne deszcze
osuwanie się ziemi i inne
Wielkością określająca zagrożenia pożarowe budynków i składowisk palnych są tzw. obciążenia ogniowe (prędkość rozprzestrzeniania się ognia)
Zasady oceny ryzyka pożarowego:
Nie ma międzynarodowych standardów odnoszących się do oceny ryzyka powstania pożaru
Metodologia powinna być praktyczna, strukturalna i oparta na zdrowym rozsądku
W dużych zakładach pracy, gdzie poszczególne działy reprezentują różne poziomy ryzyka najbardziej odpowiednim podejściem będzie przeprowadzenie indywidualnych ocen ryzyka dla poszczególnych obszarów niż pojedyncze oceny dla całego zakładu.
Podstawową wartością, którą należy określić przy zawieraniu ubezpieczenia majątkowego jest wysokość sumy ubezpieczenia. Określa ona maksymalną wartość odszkodowania, które zostanie wypłacone przez ubezpieczyciela w razie wystąpienia szkody objętej zakresem ubezpieczenia.
Dokumenty ubezpieczeniowe: polisa, certyfikat ubezpieczeniowy.
Ograniczenie odpowiedzialności w ubezpieczeniach majątkowych:
jeżeli szkoda została wyrządzona pod wpływem alkoholu
jeżeli szkoda została wyrządzona pod wpływem środków odurzających
jeżeli szkoda została wyrządzona przez osoby zamieszkujące we wspólnym gospodarstwie domowym
jeżeli szkoda jest spowodowana działaniami wojennymi, strajkami, zamieszkami, rozruchami, atakami terrorystycznymi, trzęsieniem ziemi
jeżeli szkoda jest spowodowana wybuchem jądrowym lub skażeniem promieniotwórczym
Prawidłowo określona wysokość sumy ubezpieczenia powinna być skalkulowana tak, aby zapewnić wypłatę odszkodowania na poziomie maksymalnie zbliżonym do wysokości poniesionych strat.
Podstawą do określenia wysokości sumy ubezpieczenia jest wartość majątku oraz oczekiwania w zakresie ubezpieczenia. Ubezpieczenie jest tym lepsze im szerszy zakres obejmuje i jest bardziej kompleksowe-, ale to kosztuje. Określenie sumy ubezpieczenia powinno być, więc pewnego rodzaju kompromisem pomiędzy możliwościami finansowymi i dążeniem do maksymalnego pokrycia możliwych strat. Należy pamiętać, że stosowanie przesadnie oszczędnych rozwiązań może „zemścić” się w momencie wypłaty odszkodowania. Wykupienie polisy nie ma na celu wydania nadwyżki pieniędzy- ma zapewnić środki na pokrycie strat powstałych w wyniku zdarzeń losowych.
Podczas ustalania sumy ubezpieczenia należy zwrócić uwagę na stosowane przez towarzystwo zasady wyceny majątku. W momencie wystąpienia szkody poniesione straty oszacowane będą według ich rzeczywistej wartości, ale otrzymane mogą przewyrzszać ten „suchy”szacunek. Wszystko zależy od tego, jaka zasadę określenia sumy ubezpieczenia wybiera się w momencie podpisywania polisy.
W przypadku ubezpieczeń mieszkań, domów mieszkalnych i letniskowych ma się do wyboru najczęściej trzy możliwości:
Oparcie sumy ubezpieczenia na wartości odtworzeniowej, odpowiadającej:
kosztom naprawy lub cenie nabycia nowego przedmiotu, tego samego lub podobnego rodzaju
kosztom odbudowy w tym samym miejscu, przy zastosowaniu dotychczasowej konstrukcji, wymiarów i materiałów bez uwzględnienia stopnia faktycznego zużycia w momencie szkody
Oparcie sumy ubezpieczenia na wartości rzeczywistej, odpowiadającej:
kosztom naprawy lub cenie nabycia nowego przedmiotu, tego samego lub podobnego rodzaju lub kosztom odbudowy w tym samym miejscu, przy zastosowaniu dotychczasowej konstrukcji, wymiarów i materiałów z uwzględnieniem stopnia faktycznego zużycia w momencie szkody
Oparcie sumy ubezpieczenia na wartości rynkowej odpowiadającej w zależności
od towarzystwa:
cenie, za jaką kupiono dany składnik mienia
cenie, za jaką można go sprzedać w dniu szkody
Na podstawie wartości rynkowej wycenia się naczęściej mieszkania, dzieła sztuki, antyki i zbiory kolekcjonerskie.
Wysokość składki w ubezpieczeniach majątkowych (na przykładzie Auto Casco) zależy od: marki pojazdu, typu pojazdu, pojemności skokowej silnika, przeznaczenia pojazdu, koloru pojazdu, zabezpieczeń pojazdu, wyposażenia dodatkowego zainstalowanego poza standardem, regionu w jakim pojazd został zarejestrowany, inne uzależnione od oceny ryzyka w danym ubezpieczeniu w konkretnym zakładzie ubezpieczeń, wieku kierowcy.
Suma gwarancyjna jest równa górnej granicy odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń, ale nie zawsze. Głównie w ubezpieczeniach OC, w których ubezpiecza się pasywa majątkowe, w postaci zobowiązań, jakie mogą powstać w okresie ubezpieczenia.
Udział własny ubezpieczającego w szkodzie pomniejszający wysokość wypłaty odszkodowania wynosi 50% najniższego wynagrodzenia. Do tej wysokości zakład ubezpieczeń nie ponosi odpowiedzialności.
Wysokość całkowitej składki ubezpieczeniowej zależy od kilku czynników:
wartości przedmiotu ubezpieczenia (wysokości cząstkowych sum ubezpieczenia)
zakresu ochrony (wariantu ubezpieczenia)
regionu zamieszkania
udziału własnego w szkodzie
Składki cząstkowe wyliczane są na podstawie wartości sumy ubezpieczenia ustalonej dla poszczególnych rodzajów mienia.
Składka podstawowa- w stosunku do różnych elementów majątku występuje różny stopień prawdopodobieństwa wystąpienia strat (ocena ryzyka). Dlatego towarzystwa ubezpieczeniowe ustalają dla nich różne wartości stawek taryfowych, będących podstawą do określenia wysokości składki. Najczęściej ubezpieczenie zawierane jest w kilku zakresach, dla których występują różne współczynniki do obliczenia składek cząstkowych. Ubezpieczyciele stosują różne współczynniki i odmienne sposoby wyliczania składki. Im mniejsza- w porównaniu do innych ofert- składka za dany rodzaj ubezpieczanego mienia, tym dokładniej należy przyjrzeć się warunkom ubezpieczenia i zasadom taryfikacji. Może się bowiem okazać, że dane towarzystwo zaoferuje bezkonkurencyjnie niską składkę, ale ochrona jaką w zamian za nią się otrzyma będzie również symboliczna.
Składka dla sumy ubezpieczenia określanej według wartości rzeczywistej (z uwzględnieniem stopnia zużycia) będzie zawsze niższa w stosunku do wartości odtworzeniowej (rynkowej). Należy zastanowić się jednak czy ta oszczędność się opłaca- jeśli stopień zużycia wyposażenia i elementów stałych domu lub mieszkania jest duży, ubezpieczanie według wartości rzeczywistej nie jest rozsądną decyzją. Otrzymane odszkodowanie pokryje wówczas jedynie ułamek kosztów, jakie ponosi się na odtworzenie stanu sprzed szkody.
Umowa ubezpieczenia majątku jest umową bardzo ważną- ma zabezpieczyć dorobek życia. Zadaniem dobrego ubezpieczenia majątku jest zapewnienie pieniędzy na jego odtworzenie, kiedy zajdzie taka potrzeba. Przed jego wykupieniem należy dobrze się zastanowić, jakie ma spełnić zadania, czyli, przed jakimi zdarzeniami ma zabezpieczać mienie. Ubezpieczenie zawsze realizowane jest według ustalonych przez towarzystwo zasad. Jeżeli chcemy dokonać dobrego wyboru to musimy poznać te zasady i zastosować się do nich.
Przy wyborze zakresu ochrony zgodnego z naszymi potrzebami należy odpowiedzieć sobie na kilka pytań:
1. Jakiego ryzyka najbardziej się obawiamy?
Działania żywiołów takich jak ogień, piorun, deszcz, huragan, powódź, lawina
Zdarzeń takich jak zalanie, wybuch czy kradzież
Najtańsze jest ubezpieczenie murów budynku od żywiołów i kilka towarzystw ubezpiecza je oddzielnie. Dla właściciela majątku najważniejsze są zazwyczaj elementy wykończeniowe i ruchome, ale ubezpieczenie murów z elementami stałymi tj. wykończeniem i instalacja jest już droższe. Składki stosowane przy ubezpieczeniach od zdarzeń losowych dla majątku ruchomego są wyższe niż dla nieruchomości, a najdroższe jest ubezpieczenie majątku ruchomego od kradzieży.
2. Co chcemy zabezpieczyć od zdarzeń losowych?
Mury budynku elementy stałe (wykończeniowe) – należy zwrócić uwagę czy zakres ubezpieczenia obejmuje łącznie mury i elementy stałe , czy tez traktuje je oddzielnie. Zadowolenie z zapłacenia niższej składki kończy się w momencie zaistnienia zdarzenia losowego powodującego straty. Okazuje się wówczas, że np. elementy wykończeniowe ścian i podłóg wcale nie były ubezpieczone, a w przypadku murów nastąpiło tzw. nadubezpieczenie.
Wyposażenie (elementy stałe i ruchome) – należy zwracać uwagę według jakich stawek wyliczane są składki dla elementów wykończeniowych oraz instalacji, aby nie okazało się przy szacowaniu szkody, że zostały one pominięte lub nieprawidłowo ubezpieczone.
Elektronikę i sprzęt komputerowy – są to elementy wyposażenia, które dużo kosztują, ale szybko tracą na wartości. W pierwszej kolejności należy zorientować się, jaki procent wartość zniszczonego (np. przez wodę) sprzętu ubezpieczyciel wypłaci.
Pieniądze, biżuteria, dzieła sztuki, antyki, kolekcje – jeżeli chcemy dobrze je ubezpieczyć, powinniśmy to zrobić w ramach opcji dodatkowych. Ubezpieczenie tych przedmiotów podlega pewnym specjalnym wymogom, np. podanie spisu i zdjęć oraz wyceny dokonanej przez rzeczoznawcę.
Sprzęt przechowywany w komórkach, piwnicach, strychu lub garażu – może być ubezpieczany w ramach składki podstawowej lub za dodatkową opłatą.
Co chcemy zabezpieczyć przed kradzieżą z włamaniem?
Kradzież zawsze jest kwalifikowana jako zdarzenie o największym ryzyku wystąpienia, dlatego taryfikowana jest osobno i przy zastosowaniu najwyższych stawek. Jeżeli chcemy ubezpieczyć mienie ruchome jedynie od skutków włamania, musimy liczyć się z tym, że często uwarunkowane jest to zawarciem umowy ubezpieczenia tegoż mienia od innych zdarzeń losowych z zastosowaniem niższej stawki.
Elementy ruchome – ubezpieczając je przed kradzieżą powinniśmy oprzeć sumę ubezpieczenia na założeniu: ile maksymalnie elementów wyposażenia mieszkania mogą wynieść złodzieje. Należy wziąć pod uwagę zwłaszcza te przedmioty, które stanowią potencjalnie najlepszy łup i są najłatwiejsze do wyniesienia (sprzęt sportowy, rekreacyjny, elektroniczny)
Sprzęt komputerowy i elektroniczny – jest to najczęściej wynoszony przez złodziei łup i najszybciej tracący na wartości w okresie jego użytkowania. Należy zorientować się, jaką część wartości ukradzionego sprzętu wypłaci ubezpieczyciel.
Biżuterię, dzieła sztuki, antyki, zbiory kolekcjonerskie – ubezpieczenie tych przedmiotów podlega specjalnym wymogom. Jeśli nie są ubezpieczone dodatkowo, ale tylko w ramach zakresu podstawowego – odszkodowanie ustalane jest na bardzo niskim poziomie.
Sprzęt przechowywany w komórce, piwnicy, na strychu lub w garażu – podlega on ograniczonej ochronie – skradziony z wyżej wymienionych miejsc podlega „zwrotowi” jedynie w ograniczonej wartości (na poziomie 5% do 15%).
Pakiet ubezpieczeń to produkt, który niejako łączy kilka odrębnych polis w jednym zestawie. Ma on na celu objęcie klienta ochroną, która zapewni jemu i jego rodzinie pełniejsze zabezpieczenie przed następstwami różnych typów zdarzeń losowych.
Pakiet ubezpieczeń może obejmować ochronę w następujących zakresach:
1. majątek trwały i ruchomy od zdarzeń losowych oraz kradzieży
2. odpowiedzialność3. cywilna w życiu prywatnym
4. następstwa nieszczęśliwych wypadków
5. ochrona prawna
6. odpowiedzialność7. cywilna posiadacza pojazdu mechanicznego
8. autocasco pojazdu mechanicznego
Korzystne są te pakiety, które oferują szeroki zakres ubezpieczanych ryzyk przy składkach znacznie obniżonych w stosunku do ubezpieczeń realizowanych oddzielnie. Zawsze należy sprawdzić czy „efektem ubocznym” działania pakietu nie jest czasem poważnie odchudzony zakres ochrony. Jest to bowiem najczęściej stosowana przez towarzystwa metoda na zrekompensowanie sobie obniżonej składki. Z drugiej strony w pakietach mogą również pojawić się miłe niespodzianki, w postaci dodatkowej ochrony lub mniejszych wymagań w stosunku do klienta. Jeżeli agent proponuje pakiet, powinien również udzielić dokładnych informacji na temat jego zalet i wad w stosunku do ubezpieczeń odrębnych.
Na pełne pokrycie strat można liczyć tylko wtedy, gdy zostanie wykupione ubezpieczenie majątkowe w najbardziej rozbudowanej wersji (pełny zakres) i zostanie podana prawidłowo określona wartość mienia. Jeśli suma ubezpieczenia jest niższa od wartości rynkowej majątku, w razie szkody na pewno nie otrzymamy odszkodowania pokrywającego stratę w całości. Podobnie może być gdy towarzystwo stosuje wycenę majątku według jego tzw. rzeczywistej wartości.
Co robić w razie zaistnienia zdarzenia i powstania szkody:
zastosować wszelkie dostępne środki, które zmniejszą powstałą szkodę (zawiadomić straż pożarną, pogotowie gazowe)
zabezpieczyć bezpośrednio zagrożone mienie przed szkodą
w przypadku przestępstwa zawiadomić policję
zawiadomić ubezpieczyciela o szkodzie do trzech dni od dnia jej wystąpienia (pisemnie)
pozostawić bez zmian (do 7 dni) miejsce zdarzenia do przybycia likwidatora szkody
pomóc przedstawicielowi towarzystwa wyjaśnić przyczynę szkody
złożyć ubezpieczycielowi listę strat w mieniu trwałym i ruchomym
Odszkodowanie wypłacane jest zawsze w granicach sumy ubezpieczenia jednak sposób jego ustalenia może być różny w zależności od przyjętej przez towarzystwo metody szacowania majątku.
Odszkodowanie może być ustalone według wartości:
rzeczywistej (tj. z uwzględnieniem stopnia zużycia majątku)
odtworzeniowej (tj. na podstawie kosztów naprawienia szkody)
rynkowej (tj. według aktualnych cen zakupu)
Straty w poszczególnych rodzajach majątku są wyceniane w różny sposób:
1. dom – według wartości kosztów odbudowy domu (wartość2. odtworzeniowa)
3. mieszkanie – według wartości rynkowej
4. elementy stałe – według wartości zakupu lub wartość5. i rzeczywistej lub według wysokości kosztów naprawy
6. majątek ruchomy – według cen zakupu (mogą być7. pomniejszone o stopień zużycia) lub według wysokości kosztów naprawy
Odszkodowanie może być pomniejszone o wartość pozostałych części majątku, które można sprzedać lub przerobić. Przy ustalaniu wartości odszkodowania uwzględniana jest zasada proporcjonalności związana z określoną suma ubezpieczenia. Jeżeli wartość mienia przed szkodą w przybliżeniu (z tolerancją do 20%) odpowiada określonej w polisie sumie ubezpieczenia – czyli nie jest ona przesadnie zaniżona – w wyliczeniu odszkodowania pomija się tą zasadę.
Każde ubezpieczenie ma ponadto określoną wartość tzw. udziału własnego, który może mieć postać franszyzy redukcyjnej lub integralnej.
Franszyza redukcyjna – polega na każdorazowym pomniejszeniu odszkodowania o określoną w polisie kwotę. Jeśli rozmiar szkody nie przekracza tej kwoty – nie ma odszkodowania.
Franszyza – 20 zł; szkoda – 100 zł; wypłata – 80 zł
Franszyza – 20 zł; szkoda – 50 zł; wypłata – 30 zł
Franszyza – 20 zł; szkoda – 10 zł; wypłata – nie ma
Franszyza integralna – to wartość, do wysokości której ubazpieczyciel nie wypłaca odszkodowania, ale w momencie gdy rozmiar szkody przekroczy tą wartość – wypłata odszkodowania następuje w całości, bez potrącania jakiejkolwiek kwoty.
Franszyza – 100 zł; szkoda – 80 zł; wypłata – nie ma
Franszyza – 100 zł; szkoda – 150 zł; wypłata – 150 zł
U kazdego ubezpieczyciela istnieje pewien zakres obowiązków i wyłączeń odpowiedzialności za powstałe szkody.
Ubezpieczyciel jest zawsze zobowiązany:
Udzielić poszkodowanemu informacji w sprawie trybu postępowania w celu najszybszego zebrania dokumentów niezbędnych do ustalenia stanu fizycznego, zasadności roszczenia i wysokości świadczenia
Zaopatrzyć zgłaszającego roszczenie w odpowiednie formularze i udzielenie pomocy przy ich wypełnianiu
Zależnie od okoliczności wypadku i charakteru roszczeń ustalić i poinformować poszkodowanego jakie dowody są niezbędne do uzasadnienia roszczeń
Stosownie do charakteru roszczeń dokonać koniecznych czynności technicznych i prawnych oraz zebrać niezbędne dokumenty uzasadniające zasadność i wysokość szkody oraz odszkodowania
Podać do wiadomości ubezpieczającego oraz innych zainteresowanych zasady, na jakich opiera się obliczenie wysokości szkody i odszkodowania oraz udostępnić ubezpieczającemu w każdym stadium postępowania akta „szkodowe”
Obowiązkiem zakładu ubezpieczeń jest ustalenie:
Przyczyn i okoliczności powstania wypadku
Sprawdzenie czy zdarzenie, które spowodowało szkodę jest objęte ochrona ubezpieczeniową
Stwierdzenie czy istnieją podstawy do uznania związku przyczynowego między zdarzeniem powodującym szkodę, a jej powstaniem i wysokością
Odszkodowanie z tytułu ubezpieczenia majątkowego nie może być większe od poniesionej szkody, chyba, że może być wyższe w przypadku, gdy umowa stanowi inaczej. Odszkodowanie wypłaca się do wysokości szkody, w granicach sumy ubezpieczenia w ramach każdego ze stosunków ubezpieczenia, z uwzględnieniem odszkodowań już wypłaconych z innego stosunku ubezpieczenia.
Straty, za które towarzystwo nie odpowiada lub odpowiada za opłata dodatkowej składki dotyczą najczęściej takich przedmiotów jak:
złoto, srebro, kamienie szlachetne i biżuterię
dokumenty, papiery wartościowe i karty płatnicze
broń i zbiory kolekcjonerskie
przedmioty służące działalności gospodarczej
znajdujące się w budynkach w trakcie przebudowy, rozbudowy, remontu
lub szkód powstałych:
pod wpływem alkoholu lub innych środków odurzających
na skutek rażącego niedbalstwa
z tytułu zawilgocenia oraz szkód górniczych i robót ziemnych
na skutek działania prądu elektrycznego (z wyjątkiem pożaru)
na skutek wojny, zamieszek, aktów terroryzmu
Oprócz listy przedmiotów i zdarzeń wyłączonych z odpowiedzialności, ubezpieczyciele stosują również limity kwot, do których następuje wypłata odszkodowania w przypadku pewnych grup mienia. Limity określone są jako procent ustalonej w polisie sumy ubezpieczenia. Ich wysokość można zwiększyć, wykupując rozszerzony zakres ubezpieczenia lub płacąc odpowiednio podwyższona z tego tytułu składkę.
Ubezpieczenie zawsze realizowane jest według ustalonych przez towarzystwo zasad. Cechy dobrego ubezpieczenia majątku:
Ochrona obejmuje całe mienie od wszelkich zdarzeń, które mogą spowodować straty
Suma ubezpieczenia określona jest wg. wartości rynkowej lub odtworzeniowej majątku dla każdego rodzaju mienia (ruchomego i nieruchomości)
Suma ubezpieczenia odpowiada pełnej wartości mienia ubezpieczanego od zdarzeń losowych, a przy kradzieży- wartości mienia najbardziej narażonego na utratę
Składka wyliczana jest w sposób prosty i obejmuje szeroki zakres ubezpieczenia a dodatkowe rozszerzenia oferowane są bezpłatnie
Limity wypłat obejmują małą ilość przedmiotów
Wyłączenia odpowiedzialności towarzystwa nie stanowią kilkudziesięciu punktowej listy, a udział własny jest określony na niskim poziomie
Odszkodowanie za straty jest ustalane sprawnie i bez nadmiernego zaangażowania czasu i energii, a wypłata realizowana szybko zwłaszcza w części bezspornej
Podczas ustalania sumy ubezpieczenia należy zwrócić szczególną uwagę na zasady wyceny majątku, jakie stosuje dane towarzystwo przy wypłacie odszkodowania. Na tej podstawie należy ustalać sumę ubezpieczenia dla poszczególnych składników ubezpieczanego mienia.
Jeśli ubezpieczyciel np. zastrzega OWU, że odszkodowanie z tytułu utraty lub zniszczenia mienia o stopniu zużycia powyżej 50% będzie zawsze ustalone na podstawie wartości rzeczywistej, to nie ustala się dla niego sumy ubezpieczenia w oparciu o wartość odtworzeniową.
Suma ubezpieczenia określona według wartości rynkowej (ceny zakupu) lub odtworzeniowej powoduje wypłatę odszkodowania, które może pokryć pełną wartość straty.
LITERATURA:
1.Jacek Reps, Stefan Reps- „Vademecum Agenta Ubezpieczeniowego grupy PZU”
2.Paweł Ziółkowski- „Ubezpieczenia w firmie w 2002 roku”- ABC Warszawa 2002
3.Katarzyna Rodek, Jerzy Visan- „Marketing ubezpieczeń na życie”- Warszawa 1997
Adam Mickiewicz "Dziady część III"