Wyszukiwarka:

Wszędzie ------------------ Artykuły Newsy Informacje Linki Pliki

Twórczość Mikołaja Reja: omówienie konfliktów społecznych "Krótkiej rozprawie"; dlaczego popularną formą był dialog polemiczny; jaki ideał człowieka proponuje Rej w "Żywocie człowieka poczciwego"; dlaczego Rej nazywany jest "ojcem" literatury polskiej Twórczość Mikołaja Reja. Mikołaj Rej jest nazywany ojcem piśmiennictwa polskiego. Na określenie to tym bardziej w pełni zasłużył, że ślady lektur utworów poety odnajdujemy u wielu jego bezpośrednich następców: Jana Kochanowskiego, Stanisława Orzechowskiego czy Sebastiana Grabowieckiego. Zasługi Reja dla rozwoju polszczyzny literackiej przyczyniły się w znacznym stopniu do pełnego, europejskiego rozkwituojczystej literatury tworzonej przez Jana z Czarnolasu. Krótka rozprawa - porusza wiele kwestii politycznych, społecznych i obyczajowych ówczesnej Polski, a jej treść związana jest z początkowym, pełnym jeszcze nadziei, etapem walki szlachty o egzekucję praw, dóbr koronnych. Reprezentanci trzech głównych stanów: Pan (szlachta), Wójt (chłopstwo), Pleban (duchowieństwo) prowadzą bogaty w realia życiowe dialog, który ujawnia zasadnicze problemy nurtujące ówczesne społeczeństwo: kwestie przekupnego sądownictwa, nadużyć przy eksploatacji żup solnych, czy brak stałego systemu obronnego kraju. Wiele także uwag poświęconych jest problematyce odpowiedzialności za kształt moralno-obyczajowy życia publicznego RP. Pan i Wójt negatywnie oceniają wiele zjawisk natury religijno-kościelnej: drwią z praktyki sprzedawania odpustów, wyrażają zaniepokojenie bogatą i nastawioną na teatralny efekt liturgią obrzędów katolickich, ujawniają materialną interesowność księży w spełnianiu praktyk religijnych (kolęda). Podniesiony zostaje także problem rozrzutności życia szlacheckiego: nieumiarkowanie w jedzeniu i piciu, niszczącemu zasiewy obyczajowi myśliwskie- mu czy nałogom hazardowym. "Krótka rozprawa" to jeden z pierwszych polskich utworów o tematyce społecznej. Żywot człowieka poczciwego - w dziele tym ukazany jest szlachecko - ziemiański ideał życia ludzkiego. U źródeł humanistycznej refleksji Reja leży silne przekonanie o głębokim związku człowieka z naturą, z przyrodą. Życie ludzkie w utworze renesansowego poety zostaje przedstawione adekwatnie do cyklu roku przyrodnicze- go: od wiosny-dzieciństwa po jesień-starość. Rejowy "człowiek poczciwy", to szlachcic, ziemianin, gospodarz, mąż i ojciec, to człowiek układający swe życie w zgodzie z prawami natury dyktowanymi przez rozum i sumienie. Rejowa humanistyczna wizja osoby ludzkiej żyjącej w zgodzie z naturą jej uniwersalnymi prawami, przyrodą, jej biologicznym cyklem będzie wielokrotnie w polskiej literaturze powracała.