Teorie emocji
a) teoria J. Langego (introspekcyjna, trzewiowa)
- założenia: bodziec – zmiany fizjologiczne – psychiczne odczucie = EMOCJA
- np. jest mi smutno bo płaczę, boję się bo uciekam
- kontynuacja to teoria Schachtera (pyt 38)
b) teoria wzgórkowa Kanona – Branda:
- powstawanie emocji:
bodziec – wzgórze – informacja do kory, do narządów wewnętrznych, zachowanie
- wzgórze pełni rolę centrum, decyduje o tym, czy emocja powstanie czy nie
- kontynuacja to koncepcja Le Doux: położył akcent na rolę struktury podkorowej: ciałko migdałowate
bodziec – mózg – ciałko migdałowate – nic
- autonomiczna reakcja emocjonalna (pobudzenie emocjonalne)
- kora
c) teoria korowa M.Arnold
- założenia:
bodziec – kora – wzgórze (wzory r. emocj.) – narządy wewnętrzne, zachowanie
emocja powstaje w świadomości. Sygnały z ciała mogą wpłynąć na naszą emocję.
- kontynuacją jest teoria Lazarusa (teoria poznawcza), gdzie człowiek dokonuje oceny bodźca. Po bodźcu następuje ocena pierwotna, jaki on jest. Wynik może znaczyć, że jest sprzyjający, obojętny, lub niesprzyjający. Jeżeli jest niesprzyjający następuje ocena wtórna, czyli próba przewartościowania sytuacji na bardziej korzystną. Jeżeli i to się nie powiedzie, to następuje mechanizm radzenia sobie
- emocja jest zawsze zależna od reakcji między człowiekiem a bodźcem z otoczenia, bo ocena (aspekt poznawczy) jest zawsze subiektywna
- najważniejsza jest motywacja człowieka, gdyż to on określa co będzie budziło emocje
d) teoria symboliczno – interpretacyjna Schwedera:
- ciągle oddziaływujące bodźce wywołują reakcje w ciele i w duszy. Reakcje w ciele mają charakter zmian fizjologicznych, a reakcje w duszy to odczucia apetytywne (np. odczucie pustki, napięcie psychiczne)
- człowiek ma tendencję do gromadzenia dobrych uczuć w jedno większe, sensowne
- snujemy sobie opowiadania, o tym co się z nami dzieje. Powstają wzorce i schematy opowiadań, czyli emocje
- odczucia te mogą być również odczytywane jako uroki, wyrzuty sumienia, choroby
- bajka zwana emocją
e) teoria emocji jako procesu złożonego Sherera:
- emocja powstaje stopniowo, składają się na je powstanie zmiany w każdym systemie organizmu – motywacji, działaniu, odczuwaniu, percepcji, procesach poznawczych.
- Kolejność ocen bodźca:
· czy jest nowy
· czy jest przyjemny sam w sobie
· jak to wpływa na realizację celów
· jak mam sobie z nim poradzić
· jak to wszystko ma się do norm i do „ja”
- człowiek wielokrotnie może zmieniać interpretacje bodźca
Adam Mickiewicz "Dziady część III"