Wyszukiwarka:
Artykuły > Język Polski >

Scharakteryzuj typ bohatera byronicznego i werterowskiego, występujący w literaturze polskiego romantyzmu.

Scharakteryzuj typ bohatera byronicznego i werterowskiego, występujący w literaturze polskiego romantyzmu. Na poczatek chcial bym rozpatrzec typ werterowskiego bohatera. Wiąże się on z konkretnym modelem zachowań: odczuwaniem weltschmerzu (bólu świata), wybujałą uczuciowością, patrzeniem na rzeczywistość przez pryzmat poezji i marzeń, wiecznym nie pogodzeniem się ze światem i jego konwenansami, a także poczuciem wyobcowania wśród społeczności ludzkiej. Tak zachowywał się tytułowy bohater „Cierpień młodego Wertera” J. W. Goethego. Był to młody, wrażliwy i nader uczuciowy człowiek, który wyjechał na wieś, by tam zaznać ukojenia po niezbyt szczęśliwych perypetiach miłosnych w mieście. Tu, na wsi, poznaje Lottę – słodką kobietkę – anioła. Rodzi się uczucie w typowo romantycznej atmosferze; kwiaty, prezenty, spotkania i cudowne rozmowy na łonie natury. Niestety Lotta jest już narzeczoną innego człowieka – Alberta. Werter miotany namiętnościami, znajduje się w ślepej uliczce. Ogromnie przeżywa swój ból, swój konflikt z konwenansami tego świata. Wreszcie, po romantycznym pożegnaniu, bohater pełen wewnętrznego rozdarcia popełnia samobójstwo strzelając do siebie... Ta romantyczna historia poruszyła młodzież Europy. Czytelnicy łączyli się z bohaterem w jego wew. Zmaganiach ze sobą, odczuwali niesprawiedliwość istniejących norm społecznych, rozumieli decyzję odejścia od społeczeństwa. Wertera możemy porównać do Gustawa z IV części Dziadów A. Mickiewicza. Podczas „godziny miłośći” dowiadujemy się o tragedii miłosnej którą przeżył bohater. Wspomina on swoją miłość, ślub ukochanej z innym człowiekiem, porównuje swoje dzieje do losów postaci „Nowej Heloizy” i „Cierpień młodego Wertera” Gustawa spala ogromna siła uczucia, która sprawia mu ból. Zakochał się w kobiecie - Maryli, która miała wyjść za innego mężczyznę. Tak jak Werter, uważał na początku że jego miłość jest odwzajemniona. Dopiero po pewnym czasie zobaczył swoją ukochaną, bawiącą się w ogrodzie z innym. Gustaw odwołuje się do Wertera słowami : „Tyle wytrwałem, tyle wycierpiałem”. Bohater podobnie jak młodzieniec z „Cierpień młodego Wertera” idealizował swoją wybrankę, lecz ich związek nie miał szans powodzenia. Gustaw jednak, przeciwnie do Wertera, obwinia Maryle. Mówi, że skusiła ją chciwość oraz żądza bogactwa i dlatego postanowiła poślubić innego mężczyznę. Zaś za bohatera byronicznego uznać możemy człowieka, który pogardza światem i mieszczańskim życiem, jest śmiały i dumny, poszukuje innego, obcego, niezwykłego „terytorium”. Postawę taką obserwujemy na przykładzie Giaura, bohatera tytułowego powieści poetyckiej G. Byrona. Giaur to opowieść o samotnym, tajemniczym młodzieńcu, który znalazł się w Grecji opanowanej przez Turków. Akcja utworu jest pełna dramatycznych wydarzeń. Giaur z wzajemnością pokochał Leilę – niewolnicę z haremu tureckiego baszy Hassana. Leila nie była jednak zwykłą branką – Hassan wyróżniał ją, można powiedzieć że była tam „pierwszą żoną” pośród niewolnic. Gdy basza dopatrzył się zdrady, ukarał żonę na wzór turecki – pod osłoną nocy, związana w worku została wrzucona do morza i utonęła. Giaur szalał, poczukiwał wszędzie swej ukochanej. Wreszcie zdołął się dowiedzieć co się stało, zebrał gromadę wojowników przyczaił się i napadł na Hassana. Pojedynek miedzy basza a mściwym kochankiem rozstrzygnął się na korzyść tego drugiego. Lecz nie przyniosło mu to ulgi. Zamknął się w klasztorze, w którym przeżył 6 bolesnych lat. Zamknięty w sobie Giaur wyznał całą swą winę dopiero na ostatniej spowiedzi, nie mógł bowiem żyć dłużej w takim cierpieniu. Giaur jest postacią bardzo indywidualną, jego wyobcowanie i samotność podkreśla fakt, że jest wśród muzułmanów, ludzi obcych mu pod względem wyznania i kultury. Konrad Wallenrod to typ postaci byronicznej. Jego miłość realizuje się w małżeństwie i dopiero w skutek obowiązku walki staje się tragiczna, nie ma tu dosłownej metamorfozy, samobójstwo na końcu jest nieodwołalne. Bohater, tak samo jak Giaur, podporządkowuje swoje życie jakiejś idei, i w tym przypadku jest to miłość do ojczyzny. Poświęca dla niej żonę i szczęście rodzinne. Kornad jest postacią tajemniczą, prowadzi walkę samotnie, ma tylko jednego przyjaciela – Halbana, lecz nie jest on jego sprzymierzeńcem w walce. Konrad, jako bohater byroniczny, działa pod wpływem emocji, jego czyny są dwuznaczne moralnie, targają nim namiętności i sprzeczne uczucia. Ma świadomość swojej nieuchronnej śmierci.