Samokontrola emocjonalna
a) standardy emocjonalne: stanu idealnego i stanu normalnego
- cechy charakterystyczne: są zróżnicowane ze względu na wiek, płeć, pochodzenie społeczne itp. Są zmienne historycznie
- regulują:
· ogólny wzorzec emocjonalności (duża, niska ekspresja emocjonalna)
· nakazują lub zakazują odczuwanie konkretnych emocji w konkretnych sytuacjach
· dokładnie mówią co i komu w konkretnej sytuacji i w konkretnej emocji wolno
b) powody samokontroli – zewnętrzne (normy społeczne) i wewnętrzne (cierpienie jako nasza emocja negatywna)
c) kiedy zachodzi samokontrola:
- przed:
· sposób analityczny: człowiek uświadamia sobie i celowo stara się unikać niebezpieczeństw i negatywnych emocji. Dotyczy konkretnej sytuacji wyuczonej
· sposób ……………?: podejmowanie czynności zabezpieczających w sposób niekontrolowany i nieświadomy. Włączone w styl życia osoby, cały czas zachowuje się w ten sposób aby uniknąć sytuacji zagrażającej, poszukiwanie informacji bezpiecznych.
- po:
· techniki świadome
· techniki nieświadome: mechanizmy obronne
d) w jaki sposób się samokontrolujemy:
- modyfikacja procesu emocjonalnego: samokontrola dotyczy emocji poprzez wpływanie na sytuacje, na aspekt poznawczy lub fizjologiczny. Oraz na zachowania emocjonalne poprzez emocje kontrolujące i czynności poznawcze.
· wpływanie na sytuację: unikanie lub poszukiwanie
· oddziaływanie na sytuację: dostarczanie sobie innych bodźców dla wywołania emocji odwrotnej. Zmiana jednej emocji na drugą, kulturowa eliminacja bodźców emocjonalnych. Odwracanie uwagi od bodźców emocjonalnych
- radzenie poprzez wpływanie na procesy poznawcze:
· hamowanie w werbalizacji lub dostarczenie sobie werbalizacji rozluźniających, uspakajających (autoperswazja)
· zamian lęku na gniew w wersji uwewnętrznionej, gdyż ludzie łatwiej radzą sobie z gniewem niż z lękiem
· porównywanie się z innymi ludźmi w sytuacji lękowej
· myślenie co najgorszego może mnie spotkać
- aspekt fizjologiczny:
· pewne techniki pracy z ciałem (trening Schultza) autosugestia, praca z ciałem a nie z umysłem
· medytacja, ćwiczenia duchowe
· oddychanie
- kontrolowanie zachowania poprzez emocje kontrolujące
- czynności poznawcze: niedopuszczenie do zachowań, które mogły by mieć negatywne skutki, wyobrażanie sobie kary, czy nagrody
e) na sprawność samokontroli ma wpływ;
- znak emocji
- sytuacja frustracji, w których ta zdolność maleje
- poziom poczucia tożsamości, czucie się sobą. Anonimowość, dezindywidualizacja znosi samokontrolę
Adam Mickiewicz "Dziady część III"