SYSTEM REPARTACYJNY.
System repartacyjny (zwany również systemem umowy pokoleniowej) to tradycyjna forma systemu emerytalno - rentowego, który przynajmniej od zakończenia II wojny światowej funkcjonował we wszystkich krajach rozwiniętych. W Polsce występował do dnia 31 grudnia 1998 roku. Jest on nadal stosowany we Francji i Włoszech.
Polega on na tym, że osoby pracujące płacą składki, a z nich państwowy zakład ubezpieczeń na bieżąco wypłaca emerytury tym, którzy już zakończyli Pracę. Składki nie są inwestowane i nie pracują jak kapitał, czyli nie jest możliwe ich pomnażanie z korzyścią dla następnych pokoleń.
Upraszczając - emerytura dziadka finansowana była składkami wnuka. Wysokość wypłat nie była rezultatem własnych, dokonywanych przez lata pracy oszczędności, a - w wielu wypadkach - skutkiem przetargów branżowych i nacisków politycznych. Póki pokolenie wnuków jest dostatecznie produktywne, a emerytury dziadków niezbyt wygórowane i niespecjalnie liczne, taki system jakoś funkcjonuje. Nowoczesne społeczeństwa charakteryzują się wzrostem długości życia z jednej strony i zmniejszaniem się wskaźnika urodzin z drugiej. Na dłuższą metę nie da się utrzymać sytuacji, w której coraz mniejsza armia wnuków finansuje emerytury rosnącej rzeszy dziadków.
Ma on liczne wady, które szczególnie nasilają się przy obecnych trendach
demograficznych, czyli starzeniu się społeczeństwa. Określany jest jako :
nieprzejrzysty, anty-motywacyjny i niesprawiedliwy.
Przyczynami tak niekorzystnego określania tego systemu są:
1) zmniejszenie przyrostu naturalnego na świecie - gwałtowny wzrost osób w
wieku emerytalnym, a spadek liczby osób objętych składką - czyli coraz
mniej pracujących przypada na jednego emeryta i coraz mniej zarabiających
utrzymuje jedną osobę pobierającą świadczenia emerytalne,
2) odmienne traktowanie dłużników - prawo do umorzeń zaległości i układów
ratalnych dla dużych przedsiębiorstw, a bezwzględne ściąganie należności od
firm małych,
3) wzrost kosztów obsługi świadczeń w wyniku wzrostu realnej wartości
emerytur i rent w stosunku do wynagrodzeń,
4) łagodzenie poprzez system skutków bezrobocia,
5) brak ścisłego związku między sumą zapłaconych składek a świadczeniem,
6) podatność na manipulacje polityczne,
7) finansowo zależny od wahań na rynku pracy i stanu budżetu państwa.
Mimo tych wszystkich mankamentów miał jednak dla emerytów jedną ważną zaletę. Była nią odporność na załamania gospodarcze i skutki długofalowej inflacji. Waloryzowana odpowiednimi wskaźnikami emerytura, mimo hulających dookoła ekonomicznych i politycznych zawieruch, wciąż utrzymywała swoją wartość.
Adam Mickiewicz "Dziady część III"