Twórczosc J. Kasprowicza mozna podzielic na trzy podstawowe okresy: - W jego poezji dominuja tematy spoleczne, wies i nedzne zycie chlopów (sonety "Z chalupy"). - Odejscie w poezji od tematyki spolecznej, dominacja symbolizmu, ekspresjonizmu, impresjonizmu, bunt wobec Boga i katastrofizm ("Krzak dzikiej rózy", "Hymny"). - Z buntownika przechodzi do postawy franciszkanskiej, dominuje pogodzenie z Bogiem, kult prostego czlowieka i piekno przyrody ("Ksiega ubogich", "Mój swiat")."Z chalupy" W sonetach "Z chalupy" mamy do czynienia z nagromadzeniem obrazów budujacych wizje swiata okrutnego i dostarczajacego swym mieszkancom jedynie doswiadczen negatywnych. Zwiezla biografia wiejskiej kobiety z sonetu XV zawiera same przykre zdarzenia: utrata ziemi, wdowienstwo, nedza i dlugi, dzieci oddane na sluzbe do obcych, tulaczka najemnej robotnicy, ubytek sil i dola wiejskiej zebraczki, wreszcie smierc w samotnosci w polu. Realizacja ambicji wiejskiego dziecka zdobywajacego wiedze wbrew wszelkim zyciowym przeszkodom, czesto w glodzi i wsród ludzkich szyderstw, wedrujacego wreszcie na uniwersytet przetnie choroba i smierc.
Symbolizm - umiejetnosc dostrzezenia w jednym przedmiocie lub motywie wielu ukrytych znaczen. Zadanie poezji nie polegalo na opisywaniu tego co bylo widoczne na pierwszy rzut oka lecz na odgadnieciu znaczen ukrytych. Impresjonizm - polegal na podporzadkowaniu swiata przedstawionego podmiotowi lirycznemu i nastrojowosci. Impresjonisci wychodzac z zalozenia, ze cala przyroda ulega bezustannym zmianom dazyli do uchwycenia nastroju chwili, przekazywali subiektywny obraz swiata. "Krzak dzikiej rózy w Ciemnych Smreczynach" Sonety polaczone sa tematycznie motywem krzaku dzikiej rózy rosnacego obok powalonej przez burze limby. Sa dwa symbole: limba i krzak rózy. Wiersz ukazuje egzystencjalne leki rózy, która przytulona do skal ma za jedynego sasiada zwalona przez burze i próchniejaca limbe. Pien limby przypomina rózy o przemijaniu, wskazuje na bliskosc i nieuchronnosc smierci. Róza stanowi symbol zycia, limba zas smierci. Obraz rózy jest dynamiczny, zmienia sie dzieki sloncu i krajobrazowi. Zmienia sie takze limba - fazy próchnienia. "Krzak..." sygnalizuje dostrzezenie przez poete problemów wybitnej jednostki, jej leków oraz obaw egzystencjalnych. W warstwie opisowej widac siegniecie do poetyki impresjonistycznej. Sonet I przedstawia skalisty górski krajobraz przepojony senna szaroscia switu. W sonecie II pojawia sie slonce, swiatlo, kolory, zaczyna sie ruch i gwar. W sonecie III ruch przybiera na sile, przebiega stado kozic, przelatuja ptaki. Poeta usiluje uchwycic nastrój chwili, stosuje wyrazy dzwiekonasladowcze. "Hymny" obejmuja 8 utworów i sa to: Dies Irae, Swiety Boze, Moja piesn wieczorna, Salve Regina, Judasz, Maria egipcjanka, Hymn sw. Franciszka z Asyzu, Salome. Podmiotem lirycznym jest Adam - praojciec jako reprezentant ludzkosci. Przyjmuje on postawe prometeizmu i jest rozgoryczony zgoda Boga na istnienia zla. Bóg przedstawiony jest jako wspóltwórca zla, w tonie grozy i przerazenia. Bóg moze przyjmowac postawe milosierna, lub karzaca (Bóg - Sedzia
Adam Mickiewicz "Dziady część III"