|
||
Nowe debiuty po wydarzeniach październikowych w 1956r, po odwilży, socrealiźmie - pojawia się m. in. fala nowej poezji: poezji lingwistycznej: Miron Białoszewski, Tadeusz Karpowicz, Edward Balcerzan, Zbigniew Bieńkowski pozostali: poezja turpistyczna - Stanisław Grochowiak poezja neoklasyczna, bądź klasycyzm - J.A. Rymkiewicz, Z Herbert (UWAGA: poezji nie da się zamknąć w tabelki, np. turpizm początkowo występował i u Różewicza i Białoszewskiego, więc granica przyporządkowania jest płynna)
Co to jest poezja lingwistyczna? - język - po łac. "lingua" Język stał się materią poddaną kreacji, tworzywem poetyckim. Lingwiści "biorą" język i z szablonów wypowiedzi, badaczy słów, form mowy - konstruują poezję. Poezja ma wykorzystywać możliwości języka, brzmienię, grę słów, dowcipu językowego, ale nie przypadkowe, lecz tak, by wydobyć sens, prawdę o znaczeniach rzeczywistości. Jest to więc inna, nowa poezja - wydobywa obiektywność języka. Poeta rozbija formy językowe, tworzy neologizmy, wykorzystuje analogie brzmień, demaskuje, używa kalamburów
Nowa Fala poetów - Barańczak, Krynicki, Korunhauser odwołuje się do możliwości i konwencji języka, zyskali miano neolingwistów Białoszewski - w jego poezji są rzeczy stałe: piec, podłoga, sufit. To taka Wycieczka do Wesołego miasteczka, na przedmieścia, do baru mlecznego, ale takiego z lat socjalistycznych, z kolejką, kłótnią o makaron. Zyskał on nazwę - "poeta rupieci" - bo bohaterem jego poezji stały się rzeczy, które znamy z codzienności, nawet śmieciuchy i starocia.
* Szare eminencje zachwytu - składa hołd światu drobiazgów, łyżce durszlakowej, piecowi, Artur Sandauer nazwał go "poetą świętej powszechności" - codzienność stała się obszarem penetracji i poszukiwań. Białoszewski wprowadził też do poezji przestrzenie uznawane za niskie, byle jakie, tandetne, kiczowate
* Karuzela z Madonnami - atmosfera jarmarczno odpustowa. Jest to "desakralizacja sacrum" - peryferie kultury zostały wprowadzone do literatury
* Mironczarnia - zwrócić uwagę na maestrię słów "niepotraf" i "cozrobień" - nie są to byle jakie sklejanki słowne. Zawierają i rozpacz tworzenia i swoisty humor i systans wobec siebie i pobłażliwą ironię
* Podłogo pobłogosław - kuluarowy wiersz. Odrzucenie starych, zużytych i nudnych modeli i lakierowanych manier na rzecz nowego - gry języka, dotarcia do dna mowy - i ta mowa ma być teatrem poszukiwań. Życie powszednie zostało tu uwznioślone i uświęcone pod skromną postacią buraka, podłogi, kartofla. Rozegrało się misterium powszedniości stała się też sferą, w której należy prowadzić poszukiwania.
Metaliteracki, metaliteratura - czyli tekst literacki, który jest wypowiedzią o literaturze, może też być o sobie samym (autotematyczny), może być realizacją programu, dotyczącego literatury. Powyższy utwór można nazwać metaliteracką odpowiedzią, bo staremu przeciwstawia nowy model, wskazuje nowe obszary poszukiwań. - deformacja języka miała swoich przedwojennych wykonawców - awangardę i futurystów - (Przyboś, Peiper, Czyżewski, Młodożeniec) |
|
Mit grecki - pojęcie i podział
Biblia
Literatura parenetyczna; ideał rycerza i władcy, ascety - świętego, oraz kochanka
Quo Vadis
"Treny" J. Kochanowskiego
Topos śmierci w kulturze i sztuce średniowiecza
Adam Mickiewicz „Dziady” cz. II, IV, I
Molier "Świętoszek" - charakterystyka Tartuffe'a
Filozofowie greccy.
Barok - literackie i ideowe wyznanie epoki
Henryk Sienkiewicz „Potop”
Barok - charakterystyka epoki.
„Pan Tadeusz” czyli Ostatni zajazd na Litwie...
Filozofia starożytnej Grecji i Rzymu
Wizja Boga, świata i człowieka...
Prometeizm i mesjanizm w "Dziadach części III" Adama Mickiewicza
Wybrane mity greckie, ich sens oraz ponadczasowy charakter
"Świętoszek” Molier’a – charakterystyka postaci
Porównaj dwie wybrane relacje literackie z życia w obozach