Osobowość to zespół stałych cech psychicznych, regulujących zachowanie człowieka i wyróżniających go spośród innych ludzi; indywidualność. Osobowości w świecie biblijnym jest wiele, np.: Hiob, Mojżesz, Kohelet, Abraham, Salomon, Chrystus. Hiob - bogobojny, szczery, pełen dobroci, otoczony liczną rodziną i przyjaciółmi, majętny; Bóg jednak wystawi jego wiarę na próbę. Hiob straci wszystko (dzieci, majątek, zdrowie). Dlaczego? Dla jego przyjaciół istnieje oczywista zależność między winą i karą. Według nich Hiob musiał ciężko zgrzeszyć, bo tylko grzeszników Bóg tak srodze doświadcza . Żona także nie rozumie pełnej pokory postawy męża. Zachęca go, aby złorzeczył Bogu, na co Hiob odpowiada: azali tylko dobre przyjmować będziemy od Boga, a złego przyjmować nie będziemy? W innym miejscu oświadcza, że Pan ma prawo zarówno dać, jak i odebrać, bo wszystko od Boga pochodzi. Jak z tego widać, w swoim cierpieniu Hiob jest samotny - nie wspiera go ani żona (która w podobnej sytuacji przyjęłaby zupełnie inną postawę; czy byłoby jej łatwiej?), ani przyjaciele, którzy mają dla niego jedną tylko radę: uderz się w piersi, poszukaj winy w sobie, przyznaj się, że zgrzeszyłeś, a Bóg na pewno odwróci nieszczęścia. Zarówno rad żony, jak i rad przyjaciół Hiob nie może przyjąć. On wie, że jest niewinny (sumienie mam czyste). Jego dramat jest tym większy, że czuje się niesłusznie odrzucony przez kogoś, kogo kochał i komu był wierny. Cierpi samotnie i godnie, nie przeklina Boga, nie złorzeczy mu. Domaga się tylko rozmowy z Bogiem, bo chce mieć prawo do obrony, chce argumentom Stwórcy przeciwstawić swoje. Jahwe z Wichru przyjmuje propozycję Hioba. Zjawi się w całym majestacie swej potęgi i mocy. Przytłoczy Hioba tysiącem pytań, na które ten nie odpowie. Nie odpowie, bo taki był cel Boga, który chciał swemu słudze uświadomić jego małość i znikomość. Ze słów Stwórcy Hiob zrozumie, że cierpienie jest próbą wiary i tajemnicą, i ukorzy się przed Bogiem (żałuję i pokutuję w prochu i popiele). Z ostatniej części Księgi Hioba czytelnik dowiaduje się, że Bóg błogosławił następnie Hiobowi i wynagrodził mu wszystkie jego straty i cierpienia. A zatem groźny, potężny Jahwe z Wiru docenił postawę Hioba. Warto w tym miejscu podkreślić pewien fakt: jakże silna musiała to być osobowość, skoro ani przyjaciele, ani żona, ani lęk przed majestatem Stwórcy i możliwością wywoływania Jego gniewu nie zachwiały postawy Hioba: godności w cierpieniu, pokory, a jednocześnie odwagi i dociekliwości w konfrontacji z groźnym, starotestamentowym Bogiem. Kohelet - kolejna wielka osobowość Starego Testamentu. Mędrzec, który prawa rządzące światem poznaje dzięki własnym doświadczeniom (widziałem wszystkie sprawy, która się dzieją pod słońcem). Kohelet kwestionuje wartość bogactwa, pracy, radości płynącej z używania życia, bo wszystko to marność i gonienie za wiatrem . Analizując takie wartości jak mądrość czy bogactwa, dochodzi do wniosku, że są one przemijające, że nie są wartościami trwałymi i nie zapewniają pełni szczęścia. Są często przyczyną zawiści innych (mądrość, bogactwo) lub utrapieniem dla tego, kto je posiada (człowiek pracuje umiejętnie i sprawiedliwie, a innemu, który nie robił nic, wszystko na dział zostawi). Świadomość ta nie przygnębia jednak Koheleta, nie odbiera mu radości i chęci życia. ż obserwacji rzeczywistości i własnych doświadczeń wysnuwa on trzeźwe, rozsądne i wręcz pocieszające wnioski. To znaczy: życie jest procesem ciągłym, w którym wszystko ma swój czas (jest czas rodzenia i czas umierania; czas płaczu i czas uśmiechu; czas wojny i czas pokoju). A zatem tak jak przemijają chwile szczęścia (wydaj się, szybko, ale jest to czas subiektywny), tak też miną chwile złe czy wręcz tragiczne (choć wydaje się, że trwają bez końca). Życie na ziemi podlega bowiem jednemu stałemu prawu, prawu przemijania. Należy się z tym pogodzić, choćby dlatego, że nie mamy na to wpływu, i cieszyć się szczęściem, a płakać w cierpieniu. Ufność zaś pokładać w Bogu, który wszystkie nasze uczynki osądzi. I on to właśnie jest w systemie filozoficznym Koheleta jasnym punktem i nadzieją. Chrystus- największa i najwspanialsza osobowość Nowego Testamentu: Bóg-człowiek, zbawiciel. Z godnością i pokorą przyjął los, który wyznaczył mu jego ojciec. Żył prosto i ubogo. Kiedy zaczął nauczać, szły za nim coraz większe rzesze słuchaczy. Punktem zwrotnym w jego biografii jest przemiana na górze Tabor, gdzie objawił się swoim apostołom jako Bóg. W Jerozolimie zdobywał coraz większą sławę. Uwielbienie dla niego wzrosło zwłaszcza po wskrzeszeniu Łazarza. Wówczas stał się niewygodny dla kapłanów. Doprowadzono do procesu i wydano wyrok skazujący, choć dopuszczono się przy tym bardzo wielu naruszeń procedury prawnej. Jezus zarówno przed Annaszem, Kajfaszem, jak i przed sanhedrynem (najwyższa władza sądownicza) zachowywał się spokojnie i godnie. Nie odpowiadał na zaczepki słowne, prowokacje i policzkowanie. Przed sanhedrynem usiłowano go ośmieszyć, dowieść mu niekonsekwencji i braku odwagi. Na pytanie Kajfasza: Czy Ty jesteś synem Boga żywego? mógł odpowiedzieć, tylko tak lub nie. Gdyby zaprzeczył, skłamałby; potwierdzając, wydałby na siebie wyrok śmierci. Jezus wiedział, że musi się wypełnić wola ojca. Wiedział, że musi umrzeć, aby odkupić grzechy ludzi (na Golgocie wypowie słynne słowa: Conssummatum est). Ze sprawy Jezusa zrobiono proces polityczny (zarzucono mu podburzanie narodu i namawianie do niepłacenia podatków Rzymowi). Przez cały czas rozprawy, następnie biczowania, drogi krzyżowej i męki na krzyżu Chrystus zachowywał się jak ktoś, kto rozumię sens i potrzebę takiej ofiary. A przecież cierpiał jak człowiek. I dla człowieka. Przy tym potrafił przebaczyć tym, którzy zadawali mu ból i upokarzali go. Wprowadził on w świat Nowego Testamentu miłość jako wartość najwyższą. Jezus jest archetypem poświęcenia, męki odkupiającej, ale taż chwalebnego zmartwychwstania. Abraham - patriarcha narodu izraelskiego który osiadł na rozkaz Boga wraz z żoną Sarą i swym plemieniem na ziemi Kanaan w Palestynie (Ziemia Obiecana), opływali w dostatek. Abraham jest wzorem pokory i wiary. Na wezwanie Boga gotów był złożyć ofiarę całopalenia ze swego syna Izaaka, w ostatniej chwili powstrzymany przez anioła przed jej spełnieniem: zamiast syna Bóg przyjmuje ofiarę barana. Józef - syn Jakuba i Rachel, ostatni z biblijnych patriarchów; znienawidzony przez braci i zaprzedany w niewolę egipską, dzięki umiejętności wyjaśnienia snu o 7 krowach chudych, które pożarły 7 krów tłustych mianowany pierwszym ministrem faraona. Podczas głodu udziela schronienia swej rodzinie, a cały ród osiedla się potem w ziemi Gessen, nieopodal delty Nilu. Dzieje Józefa unaoczniają władzę Opatrzności Bożej, dzięki której zaprzedany Józef mimo niesłusznych oskarżeń nie zostaje niewinnie skazany za rzekome uwiedzenie żony dowódcy straży, Putyfara, a następnie z niewolnika staje się władcą. Józef jest ucieleśnieniem ideału człowieka, łączącego harmonijnie wszystko to co ludzkie z tym co boskie i symbolizującego istotę humanizmu. Mojżesz - jedna z najważniejszych postaci Starego Testamentu, Mojżesz był prawodawcą Izraela, wyprowadził żydów z Egiptu, żył w ciągłym kontakcie z Bogiem - np. na górze Synaj Bóg przekazał Mojżeszowi Dziesięcioro Przykazań. Od wieków uznawano także Mojżesza za autora Pięcioksięgu. Według przekazu biblijnego urodził się w czasach, gdy faraon gnębił lud Izraela i kazał zabijać nowo narodzonych chłopców. Matka Mojżesza włożyła go do koszyka z trzciny i pozostawiła na brzegu Nilu. Niemowlę znalazła córka faraona, przygarnęła je i wychowała. Gdy dorósł, dokonał dzieła wyjścia Izraelitów z Egiptu i przeprowadził ich do Ziemi Obiecanej. Dawid - król izraelski, "idealny władca" (1012 - 972 p.n.e.). Biblia podaje, iż był autorem psalmów biblijnych. W młodości był pasterzem i lutnistą, słynne jest podanie o tym jak strzelający z procy, zabił olbrzyma Goliata. Dawid ogłosił się królem po śmierci króla Saulam Salomon - król izraelski, syn Dawida. Mądrość króla Salomona stała się przysłowiowa, a czasy gdy panował, Biblia określa jako złoty wiek Izraela. Salomon dbał o kulturę, literaturę, rozbudowę, a także gospodarkę państwa, natomiast wojen unikał. Salomon tak jak swój ojciec był autorem psalmów. Mądrość Salomona zachwyciła królową Sabę, a przykładem jego mądrości jest często przypominany wyrok rozstrzygający spór dwu kobiet o dziecko. Samarytanin - Akcja przypowieści o Samarytaninie dzieje się na niebezpiecznej drodze z Jerozolimy do Jerycha, gdzie zbójcy pobili człowieka i zostawili umierającego na drodze. Przechodnie omijali go (nawet przechodzący kapłan), a Samarytanin (mieszkaniec Samarii) opatrzył rany, pielęgnował go w chorobie, a odjeżdżając zostawił karczmarzowi dużo pieniędzy, by ten opiekował się rannym. "Samarytanin" jest dzisiaj rzeczownikiem oznaczającym człowieka miłosiernego, okazującego, współczucie. Znaczenie literalne tej przypowieści polega na konieczności pomagania ludziom znajdującym się w krytycznej sytuacji (jak ten umierający człowiek). Uniwersalna wymowa przypowieści polega na wskazaniu drogi ku dobru, uczy żyć godnie. Osobowości biblijne można dzielić według dowolnego kryterium: nowotestamentowe i starotestamentowe; pozytywne i negatywne. Wiele takich właśnie biblijnych indywidualności stało się archetypami i weszło na stałe do światowej kultury, np. Piłat (umywać ręce), Herod (rzeź niewiniątek), Salomon (salomonowy wyrok, mądrość).
Adam Mickiewicz "Dziady część III"