|
|
|
|
Sienkiewicz przy pomocy
wydarzeń i postaci historycznych realizuje ideę krzepienia serc. Postacie
historyczne i fikcyjne występują na równych prawach. Autor jako artysta
zmienił prawdę historyczną dla celów ideowych. Płaszczyzna
fikcyjna i historyczna są równoległe i mają wiele powiązań. Ukazana jest
makro- i mikrohistoria. Wątek
romansowy wpleciony jest na starych zasadach. Dynamizuje on akcję za sprawą
trzeciej postaci między Kmicicem i Oleńką. Początkowo jest to Wołodyjowski i
później Bogusław. Przeszkodą dla Kmicica nie jest jedynie Wołodyjowski czy
Bogusław, ale nieklasycznie autor kreuje charakter bohatera tak, by musiał on
walczyć sam ze sobą dla osiągnięcia celu. Powieść
historyczna zazwyczaj komentuje lub opisuje prawdziwe wydarzenia, a tymczasem
Sienkiewicz używa historii jako narzędzia służącego do osiągnięcia zupełnie
innych, własnych celów. "Potop"
ma charakter synkretyczny. Ma pewne
cechy eposu homeryckiego. Kompozycja treści układa się na dwóch, paralelnych
płaszczyznach. Narrator jest wszechwiedzący i obiektywny. Autor pisze z
rozmachem epickim. Heroizm bohatera jest wkomponowany (Częstochowa jest
kreowana na wzór mitycznej Troi). "Potop"
ma charakter baśni, a nawet westernu. Szybka akcja, dynamiczni bohaterowie.
Cała powieść ma szczęśliwe zakończenie. Utwór ma
także elementy kroniki. "Potop"
nie jest relacją historii, ale swego rodzaju lekcją historii. Trudno go
traktować jako podręcznik naukowy, bo nie ma na celu oddania prawdy
historycznej, jest jakby uzupełnieniem do takiego podręcznika Autor utrwalił obyczaje i język korzystając subiektywnie z historii. Obok niej istnieje jeszcze jedno źródło informacji - mity. Mit rycerza polskiego mógł pomóc autorowi w kreacji bohaterów. Granice pomiędzy mitem a historią są dosyć płynne. Podobnie król przedstawiony jest przy wykorzystaniu mitu ojca narodu (jednostki wyjątkowej). Sienkiewicz wykorzystuje także wiarę Polaków w opatrzność boską. Wszystkie te mity łączą się w mit narodu polskiego, który jest się w stanie wszystkiemu oprzeć i nie oddać swej niepodległości. Krytycy określili ten mit mianem mitu kompensacyjnego. |
|
Mit grecki - pojęcie i podział
Biblia
Literatura parenetyczna; ideał rycerza i władcy, ascety - świętego, oraz kochanka
Quo Vadis
"Treny" J. Kochanowskiego
Topos śmierci w kulturze i sztuce średniowiecza
Adam Mickiewicz „Dziady” cz. II, IV, I
Molier "Świętoszek" - charakterystyka Tartuffe'a
Filozofowie greccy.
Barok - literackie i ideowe wyznanie epoki
Henryk Sienkiewicz „Potop”
Barok - charakterystyka epoki.
„Pan Tadeusz” czyli Ostatni zajazd na Litwie...
Filozofia starożytnej Grecji i Rzymu
Wizja Boga, świata i człowieka...
Prometeizm i mesjanizm w "Dziadach części III" Adama Mickiewicza
Wybrane mity greckie, ich sens oraz ponadczasowy charakter
"Świętoszek” Molier’a – charakterystyka postaci
Porównaj dwie wybrane relacje literackie z życia w obozach