|
|
|
|
Zofia Nałkowska po
zakończeniu wojny brała udział w pracach Międzynarodowej Komisji do Badania
Zbrodni Hitlerowskich. Efektem pracy autorki w tej komisji był zbiór ośmiu
krótkich opowiadań o tematyce obozowej. Niezwykłość doświadczeń okupacyjnych,
przerażające rozmiary duchowego zniszczenia podyktowały autorce, dotąd
skłonnej do komentarzy, zmianę metody twórczej. Utwór Nałkowskiej ma
charakter reportażu i jest obiektywną, pozbawioną komentarza autorskiego
relacją z zeznań. Pisarka wyszła z założenia, że ogrom zbrodni, cierpień i
śmierci nie da się ogarnąć ludzkim doświadczeniem, a każda interpretacja,
każda próba zakwalifikowania hitleryzmu w ramach przyjętych wartościowań
etycznych byłaby osłabieniem rzeczywistej wymowy zdarzeń. W obliczu
przerażających faktów zawodzą tradycyjne środki artystycznego wyrazu, a
komentarz autorski ogranicza się do motta: "Ludzie ludziom zgotowali ten
los", zaś dominującą postawą autorki jest zdziwienie i przerażenie
wywołane rozmiarami zbrodni ludobójstwa. Wybierając
najbardziej drastyczne epizody, autorka podkreśla duchowe i moralne
zniszczenia wywołane stałym obcowaniem człowieka ze śmiercią i zbrodnią.
Stosuje też metodę skrótu, a zebrane informacje zestawia ze sobą w ten
sposób, że wywołują one w czytelniku szok, uczucie zdumienia i przerażenia.
Bohaterowie to zwykli, szarzy ludzie, mówią własnym językiem i prezentują
tylko własny wycinek wojennej rzeczywistości, w dodatku widziany tylko z
własnej perspektywy. Ich relacje są nie tylko świadectwem "czasów
pogardy", ale pokazują ludzi dotkniętych moralną zarazą - otępieniem
psychicznym w obliczu zbrodni, zanikiem elementarnego instynktu etycznego,
utratą poczucia międzyludzkiej solidarności. Procesowi demoralizacji ulegali
zarówno kaci, jak i ich ofiary. Autorka, dzięki odrzuceniu analizy psychologicznej, stwarza literacki pomnik wszystkim ofiarom hitleryzmu. |
|
Mit grecki - pojęcie i podział
Biblia
Literatura parenetyczna; ideał rycerza i władcy, ascety - świętego, oraz kochanka
Quo Vadis
"Treny" J. Kochanowskiego
Topos śmierci w kulturze i sztuce średniowiecza
Adam Mickiewicz „Dziady” cz. II, IV, I
Molier "Świętoszek" - charakterystyka Tartuffe'a
Filozofowie greccy.
Barok - literackie i ideowe wyznanie epoki
Henryk Sienkiewicz „Potop”
Barok - charakterystyka epoki.
„Pan Tadeusz” czyli Ostatni zajazd na Litwie...
Filozofia starożytnej Grecji i Rzymu
Wizja Boga, świata i człowieka...
Prometeizm i mesjanizm w "Dziadach części III" Adama Mickiewicza
Wybrane mity greckie, ich sens oraz ponadczasowy charakter
"Świętoszek” Molier’a – charakterystyka postaci
Porównaj dwie wybrane relacje literackie z życia w obozach