Jaskinia Smocza Jama
Położenie: Kraków, Wawel
Długość jaskini: 230 m Plan Smoczej Jamy
Wysokość otworu: 205,5 m npm.
Ekspozycja otworu: S.
Stopień trudności. Jaskinia o rozwinięciu poziomym, główny ciąg korytarzy jest oświetlony i przystowowany do ruchu turystycznego. Przejście bocznego odgałęzienia, prowadzącego ze środkowej komory - bardzo uciążliwe (liczne progi o wysokości 2-4 m, zaciski, jeziorka), utrudnione dodatkowo przez grubą warstwę osadów.
Szczegółowa lokalizacja. Otwór znajduje się w podnóżu Wzgórza Wawelskiego, od strony Wisły. Sprowadzają do niego szerokie schody; nie opodal nich znajduje się stylizowana rzeźba smoka.
Opis jaskini. Smocza Jama rozpoczyna się szerokim korytarzem, zamkniętym ceglaną ścianą z neogotyckimi kamiennymi drzwiami. Główny ciąg jaskini tworzą trzy komory, leżące kolejno za sobą, przedzielone przewężeniami. Komora południowa, położona zaraz za otworem, posiada obmurowany komin prowadzący do powierzchni wzgórza, a strop jej wspierają potężne, murowane filary. Odchodzi z niej ku południowi ciasny korytarzyk, zakończony niewielką skałą.
Kolejna komora jest największa. Długość jej wynosi 25m, a wysokość najwyższej części sali dochodzi do 10m. Wśród wielkich bloków dno komory opada w dół. We wschodniej ścianie komory znajduje się początek sztucznie przebitego tunelu, doprowadzającego do bocznego ciągu o długości korytarzy przekraczającej 140m.
Ostatnia komora posiada niewielkie odgałęzienia w formie kominków. Z północnego końca tej sali kręte schody wyprowadzają na powierzchnię wzgórza.
Historia poznania. Smocza Jama jest najbardziej znaną jaskinią Polski. Popularność swą zawdzięcza położeniu i legendzie, która umiejscowiła tu straszliwego smoka. Już w XIII wieku Wincenty Kadłubek na kartach swej kroniki notuje, że w czeluściach pewnej skały mieszka okrutny potwór. Długosz rozwija obszerniej legendę, a Bielski (1551 r.) bez cienia wątpliwości podaje rok 700 jako datę zgładzenia smoka. W późniejszym wydaniu "Kroniki Świata" Bielskiego pojawia się po raz pierwszy nazwa "Smocza Jama".
Naukowe zainteresowanie Smoczą Jamą datuje się od roku 1874, kiedy to A. Alth rozpoczął badania geologiczno- archeologiczne. W roku 1966 rozpoczęto kompleksowe badania jaskini i najbliższego otoczenia. Prace, prowadzone przez zespół pracowników naukowych AGH, miały na celu wszechstronne badania górotworu. Ich wyniki stanowić miały podstawę do trwałego zabezpieczenia zagrożonej zniszczeniem jaskini.
Linki do innych stron o Smoczej Jamie:
http://bg.univ.gda.pl/~dbart/jura/smocza.htm
http://kinga.cyfronet.krakow.pl/wawel/smocza.htm
Bibliografia:
M. Szelerewicz, A. Górny: Jaskinie Wyżyny Krakowsko - Wieluńskiej