Istota i funkcje podatków
PODATKIEM nazywamy świadczenie pieniężne o charakterze przymusowym, bezzwrotnym, nieodpłatnym i ogólnym pobierane przez państwo lub inny związek publicznoprawny na podst. przepisów prawnych określających warunki, wysokość i termin płatności tych świadczeń.
Cechy podatku:
1.Przymusowość – odróżnia podatek od świadczeń dobrowolnych. Oznacza to, że w razie nie wywiązania się z obowiązku zapłacenia podatku może on być przymusowo egzekwowany przez upoważniony organ państwowy.
2.Nieodpłatność – oznacza, że podmiot w zamian za podatek nie otrzymuje żadnych bezpośrednich świadczeń. Państwo świadczy usługi na rzecz każdego obywatela, ale usługi te nie są proporcjonalne do wysokości podatku, jaki płaci dany obywatel.
3..Ogólny charakter – oznacza, że obowiązek podatkowy i wymiar podatku są regulowane jednolicie dla wszystkich podmiotów objętych opodatkowaniem na podstawie powszechnie obowiązującego prawa.
4.Pieniężny charakter – różni podatek od innych świadczeń osobistych i materialnych na rzecz państwa. 5.Bezzwrotność – oznacz, że uiszczony podatek nie podlega zwrotowi.
F-cje podatku
1.fiskalna- jej zadaniem jest przynoszenie dochodów budżetowych. Dla liberałów jest jedyną f-cją podatku, podatek neutralny, skala proporcjonalna. O realizacji tej f-cji świadczą stopy redystrybucji PKB przez dochody podatkowe budżetu. Czym wyższa ta stopa tym w większym stopniu realizowana f. fiskalna. Barierą w realizacji tej f-cji i wzrostu stopy redystrybucji jest prawo Stanleya – jeżeli stopa redystrybucji rośnie to spada efekt.
2. regulacyjna- jej zadaniem jest kształtowanie dochodów i majątków będących w dyspozycji podatników. Jest realizowana przy skali progresowej, jest sprzeczna z neutralnością podatku.
3.stymulacyjna- jej zadaniem jest oddziaływanie na rozwój gospodarki przez zróżnicowanie obciążeń podatkowych. W tej f-cji wykorzystuje się system ulg i zwolnień podatkowych . może być stosowana w celach społ. np. ulgi w podatkach dla rodzinn wielodzietnych.
Adam Mickiewicz "Dziady część III"