Interpretacja słów Wysockiego"Nasz naród jak lawa..."
Słowa Wysockiego, scena siódma:
"...;Nasz naród jak lawa
Z wierzchu zimna i twarda, sucha i plugawa
Lecz wewnętrznego ognia sto lat nie wyziębi
Plwajmy na tę skorupę i zstąpmy do głębi..."
Lawa symbolizuje zniewolone społeczeństwo polskie. Na zewnątrz jest zimną, zastygłą skorupą - są to ludzie w społeczeństwie polskim, którzy postępują zgodnie z oczekiwaniami zaborcy, lecz nie mają oni nic wspólnego z autentycznym życiem narodu, które musi rozwijać się w utajeniu ze względu na politykę zaborcy. I właśnie to utajone życie jest nazwane przez Wysockiego "gorącą lawą".
Dramat III część "Dziadów" ma charakter (wymiar):
· irracjonalny - to np. Widzenie księdza Piotra
· realistyczny (Mickiewicz dokonał charakterystyki poszczególnych grup społecznych):
1. patriotów
2. kosmopolitów ( pojednanych z władzą cara, a nawet zaprzedanych mu)
Uczynił to w scenach:
1. scenie pierwszej - więziennej
2. scenie siódmej - salon warszawski
3. scenie ósmej - pan Senator i bal u Senatora
Pod pojęciem "gorąca lawa" należy rozumieć polskich demokratów, młodzież wileńską, która wyrastała w atmosferze filomackiej solidarności, koleżeństwa i przyjaźni. To oni właśnie są środkiem lawy, której i "sto lat nie wyziębi". Młodzież wileńska przedstawiona jest w scenie więziennej. Jest więziona za swoje przekonania i uczucia patriotyczne, władza carska nie oszczędza nawet dziesięcioletnich dzieci (chłopiec widziany przez Jana Sobolewskiego, który nie mógł unieść kajdan, czy młody uczeń gimnazjum Rollison uwięziony i doprowadzony do samobójstwa). Mimo tych wszystkich poniżeń i krzywd solidarność więźniów trwa nadal np. Tomasz Zan chce wziąć całą winę na siebie, a Frejend dałby się powiesić gdyby to pomogło przyjacielowi. Adam Mickiewicz ukazuje męczeństwo młodzieży polskiej, skazywanej na katorgę mimo młodego wieku: Jan Sobolewski;
"...Panie! Ty co sądami Piłata
Przelałeś krew niewinną dla zbawienia świata
Przyjm tę spod sądów cara ofiarę dziecinną
Nie tak świętą, nie wielką, lecz równie niewinną..."
Więzienie Tomasza Zana - morzenie głodem, podawanie niestrawnego jedzenia.
Mickiewicz nadaje sens cierpieniu polskiej młodzieży: Żegota opowiada mit o ziarnie. Ziarno symbolizuje młodzież wileńską, a diabeł przeszkadzający Adamowi - cara. Sens tego mitu jest taki, że cierpienie młodzieży zaowocuje, nie ulegną oni presji zaborcy, mimo, iż jest on bardzo okrutny. Żegota:
"O wy co tylko na świat idziecie z północą
Chytrość rozumem, a złość nazywacie mocą
Kto z was wiarę i wolność, znajdzie i zagrzebie,
Myśli Boga oszukać - oszuka sam siebie..."
Adam Mickiewicz podkreśla też niewinność młodzieży - dziecięcy wiek, odwołania do symboliki biblijnej - niewinna ofiara dzieciątek wymordowanych na rozkaz Heroda. Ks. Piotr - widzenie: "…Tyran wstał - Herod! Panie, cała Polska młoda Wydana w ręce Heroda…". Jan Sobolewski: "…Tryumf cara północy…" Więźniowie śpiewają pieśń świadczącą o determinacji i rozpaczy. Najbardziej dramatyczna, przepełniona żądzą zemsty jest pieśń Konrada (Mała Improwizacja) - po każdej zwrotce powtarza złowrogi refren:
"...Tak: zemsta, zemsta na wroga
Z Bogiem i choćby mimo Boga..."
W Wielkiej Improwizacji żądając od Boga rządu dusz naraża się na wieczne potępienie. Nie zważa na to - jest symbolem dobrowolnego i całkowitego poświęcenia dla wyzwolenia ojczyzny.
Gorąca lawa to także demokraci z Salonu warszawskiego - ludzie stojący przy drzwiach - a wśród nich:
A*** G*** (Adam Górowski - uczestnik powstania listopadowego)
1. N*** (Ludwik Nabielak - uczestnik napadu na Belweder)
2. Piotr Wysocki
Zastygła skorupa: są to ludzie przedstawieni w Salonie warszawskim;
· wysocy urzędnicy < LI>wielcy literaci
· damy z towarzystwa
· generałowie, oficerowie
Wszystko to są postacie anonimowe - pokazują pewne zjawisko w społeczeństwie. Rozmawiają o balach, zabawach, nawet lubią Nowosilcowa, ponieważ jest ich organizatorem. Na opowiadanie Adolfa o męczeństwie Cichowskiego Hrabia reaguje:
"Niech to stary Niemcewicz w pamiętniki wsadzi -
On tam, słyszałem, różne szpargały gromadzi..."
Do zastygłej skorupy zaliczają się także jawni zdrajcy ojczyzny, carscy służalcy - ludzie z otoczenia Nowosilcowa:
1. Pelikan - pierwowzór - doktor Wacław Pelikan
2. Doktor - pierwowzór - doktor August Becu
Rywalizują między sobą o względy Nowosilcowa, do tego stopnia, że obmyślają metodę zgładzenia młodego Rollisona, są okrutni, podli.
Adam Mickiewicz "Dziady część III"