Franciszek Dionizy Kniażnin - przedstawiciel sentymentalizmu

Franciszek Dionizy Kniażnin - przedstawiciel sentymentalizmu.

Franciszek Dionizy Kniażnin - poeta i dramatopisarz, już za życia owiany legendą, związany z puławską rezydencją Czartoryskich. Pisał sztuki dla dworskiego teatru, rokokowe wierszyki miłosne oraz przejmujące liryki sentymentalne. osił się po sarmacku, dbając szczególnie o sumiaste wąsy. Zakochany był nieszczęśliwie i potajemnie w księżniczce Marii, córce Czartoryskich. Ten wielki patriota głębokio przeżywał los ojczyzny i po klęce rozbiorów popadł w obłęd. Udręczony chorobą, ostatnie lata swego życia spędził pod opieką swego przyjaciela, poety i dramatopisarza Frańciszka Zabłockiego.

Wiersz Dwie lipy to jakby krótkie westchnienie "czułego serca" nad losem dwojga nieszczęśliwych kochanków, których los rozdzielił i nigdy się nie połączą. Dwie pierwsze zwrotki, będące opisem lip stojących po przeciwnych stronach rzeki, stykających się tylko koronami, stanowią typowy, sentymentalny, zaczerpnięty z przyrody, metaforyczny obraz nieszczęśliwych kochanków skazanych na wieczną rozłąkę. Wiersz ten zakończony jest głębokim westchnieniem, jakie wyrywa się z ust podmiotu lirycznego "z najskrytszej w sercu rany".

Wiersz Do wąsów niegdyś cieszył się ogromną popularnością. Jest on bowiem pełną animuszu, żartobliwie ujętą pochwałą wszystkiego co swojskie, narodowe, polskie. Zaczyna się apostrofą do wąsów, które uchodziły za ozdobę sarmackiej męskiej twarzy, a której to zwolennikiem i wielbicielem był autor. W wierszu tym poeta wyraził również swój negatywny stosunek do przejmowania cudzoziemskich wzorów i mód, uważając ten zwyczaj za naganny i niepatriotyczny