Romantyzm wyrósł z opozycji do klasycyzmu, przeciwstawiał się poetyce klasycystycznej, która segregowała gatunki literackie. Romantycy zbuntowali się przeciw wszelkim ograniczeniom formalnym, co przyniosło ogromne zmiany. I tak na przykład romantyczny bohater pochodzący z ludu mówi prostym językiem, podczas gdy w oświeceniu ten sam bohater ludowy występujący w sielankach mówił wyszukanym językiem literackim (dworskim, na przykład u Franciszka Karpinskiego - "Laura i Filon").
Przede wszystkim romantyzm doprowadził do zatarcia granicy między rodzajami i gatunkami literackimi. Możemy wyróżnić synkretyzm rodzajowy i gatunkowy.
"Pan Tadeusz" - epopeja (czyli jeden z gatunków epickich). Jednak odnaleźć tu można inne rodzaje literackie:
- lirykę - przepojona nią jest cała akcja fabularna, liryczne są też na przykład inwokacja, epilog i opisy przyrody.
- dramat - dramatyczna "Rada" w Dobrzyniu.
"Pan Tadeusz" zawiera też wiele gatunków literackich:
- baśń - zakończenie opowiadania o mateczniku z księgi IV.
- pogadanka (pouczenie) - Podkomorzego, Sędziego, na przykład o grzeczności.
- gawęda - opowieść Wojskiego o pojedynku Domeyki z Doweyką
- anegdota - anegdoty petersburskie Telimeny
- romans - historia Jacka i Ewy, perypetie Tadeusza, Telimeny i Zosi
- opowiadanie - Gerwazego o dziejach Horeszków
- powieść romantyczna - dzieje Jacka Soplicy
- humoreska - spór o Kusego i Sokoła
- poemat opisowy - księga "Zaścianek"
- obrazek - posiłki, polowanie, grzybobranie
- poemat heroikomiczny - "Zajazd"



















