Barańczak Stanisław

Barańczak Stanisław

• ur. 1946 •    

Stanisław Barańczak urodził się w roku 1946 w rodzinie poznańskich lekarzy. Pierwsze nagrody za wiersze i eseje otrzymał jeszcze jako licealista. W czasie studiów polonistycznych rozpoczęła się jego błyskotliwa kariera poety, badacza literatury i tłumacza.

Doktorat poświęcony twórczości Mirona Białoszewskiego uzany był za jedną z najważniejszych książek swego czasu. Programowa książka o poezji Nieufni i zadufani (1971) uznana została za manifest pokolenia „nowej fali”. Wiersze Barańczaka decydująco
wpłynęły na kształt i rozpowszechnienie się tzw. poezji lingwistycznej. Członek PZPR (1964–69), szybko stał się jednym z najbardziej znanych opozycjonistów. Uczestniczył w działalności Komitetu Obrony Robotników, był współzałożycielem ważnych pism
wychodzących w tzw. drugim obiegu: "Zapisu” i „Krytyki”. Ruch Solidarności pozwolił Barańczakowi skorzystać z dawno skierowanego do niego zaproszenia do objęcia posady profesora w katedrze języka i literatury polskiej na wydziale slawistyki w Harvard University w Cambridge. Niezwykle czynny, kontynuował działalność poetycką i krytycznoliteracką. Propagował literaturę języka angielskiego w Polsce i literaturę polską w Stanach Zjednoczonych. Przyjaciel laureatów nagrody Nobla, Miłosza i Brodskiego, sam otrzymywał wiele prestiżowych nagród. Jego twórczość przekładowa imponuje precyzją i objętością. Obok wielu książek poetyckich przedstawiających literatury języka angielskiego tłumaczył także z języka rosyjskiego (Mandelsztam, Brodski) i litewskiego (Venclova). Po upadku komunizmu zyskał uznanie nowych władz państwowych – w 1993 roku przyznano Barańczakowi dyplom Ministra Spraw Zagranicznych za wybitne zasługi dla kultury polskiej w świecie. Wydał kilka tomów poezji, m.in. Korekta twarzy (1968), Jednym tchem (1970), Dziennik poranny (1972) Sztuczne oddychanie (1974), Ja wiem, że to niesłuszne (1977), Tryptyk z betonu ,zmęczenia i śniegu (1980), Wiersze prawie zebrane (1981), Przywracanie porządku (1983).