Awangarda Krakowska (program, twórcy, przykłady).
Grupa skupiona wokół Tadeusza Peipera i pisma "Zwrotnica"; należeli do niej Julian Przyboś, Jan Parandowski, Adam Ważyk;
Głosili związek literatury z teraźniejszością, w odróżnieniu od futurystów, ale podobnie do futurystów ma współbrzmieć z nowoczesnością, cywilizacją, techniką i rozwojem miast (hasło 3*M: "Miasto, Masa, Maszyna" Tadeusza Peipera); obserwowanie ludzi miast wtłoczonych w machinę codzienności, stąd należy brać źródło dla nowych ideałów; sztuka ta ma służyć ludziom żyjącym w miastach do czytania po pracy i ma dawać im siłę i zachętę do dalszych wysiłków;
Ostro przeciwstawiali się tradycjom romantycznym, zwłaszcza jej uczuciowości, opisywaniu stanu duszy; poezja ma za zadanie streszczać świat a nie pokazywać wnętrze poety; także odrzucali natchnienie, gdyż poezja miała być efektem świadomej pracy intelektualnej, rzemiosłem podległym rygorom i dyscyplinie; także zaproponowano nowy typ metafory, który nie miał ozdabiając oddawać rzeczywistość, tylko kreować rzeczywistość czysto poetycką; jest też rezygnacja z bliskich, regularnych rymów na rzecz bardziej oddalonych od siebie; dużą uwagę zwracano na układ typograficzny wiersza, który także miał wymowę artystyczną;
Podobnie jak futuryzm szybko ruch ten zamiera
Przyboś wierny zasadom awangardy, często i gęsto z jej zasad korzysta, jest swoistym przełożeniem założeń Peipera na język poezji; Pierwsze jego wiersze charakteryzują się fascynacją świadomym wysiłkiem twórczym, przekształcaniem bezkształtnej masy na coś konkretnego; prezentuje nam głównie nadludzki często wysiłek robotników i rzemieślników nad materią (metaforyzacja ciężkiej pracy poety) - "Cieśle", którzy ciężko pracują nad formą idealną - kulą; Jest także zachwyt nad cywilizacją, myślą ludzką, która umożliwiła powstanie miast ("Dachy"), chociaż odbywa się to w trudzie i znoju (powstaje jak człowiek);
Późniejsze jego wiersze, już dojrzałego artysty są pełnym odzwierciedleniem założeń awangardy: "Z Tatr" przekazuje nam poetycki obraz tragicznego wypadku taterniczki na tle pejzażu tatr; warsztat jest doskonały i spójny; metafory zawierają w sobie wiele znaczeń (ekonomiczność); nie ma tu patosu, tylko chłodne przekazanie uczuć spadającej taterniczki i samego pod. lir.; "Lipiec" - to wiersz opisujący początek wakacji i związane z tym uczucia uczniów; uczniowie czują się lekko odciążeni od obowiązków szkolnych, że aż wylatują na świadectwach; potem także pojawia się odwołanie do piękna natury (nawet do lipy Kochanowskiego);
Mit grecki - pojęcie i podział
Biblia
Literatura parenetyczna; ideał rycerza i władcy, ascety - świętego, oraz kochanka
Quo Vadis
"Treny" J. Kochanowskiego
Topos śmierci w kulturze i sztuce średniowiecza
Adam Mickiewicz „Dziady” cz. II, IV, I
Molier "Świętoszek" - charakterystyka Tartuffe'a
Filozofowie greccy.
Barok - literackie i ideowe wyznanie epoki
Henryk Sienkiewicz „Potop”
Barok - charakterystyka epoki.
„Pan Tadeusz” czyli Ostatni zajazd na Litwie...
Filozofia starożytnej Grecji i Rzymu
Wizja Boga, świata i człowieka...
Prometeizm i mesjanizm w "Dziadach części III" Adama Mickiewicza
Wybrane mity greckie, ich sens oraz ponadczasowy charakter
"Świętoszek” Molier’a – charakterystyka postaci
Porównaj dwie wybrane relacje literackie z życia w obozach