Artykuły >
Studia >
Analiza efektywności wykorzystania majątku obrotowego w przedsiębiorstwie
Analiza efektywności wykorzystania majątku obrotowego w przedsiębiorstwie „DOMINO” opiera się o zestaw danych zawartych w bilansie firmy za dwa kolejne lata obrachunkowe (tab. 1) oraz o rachunek zysków i strat za analogiczne okresy (tab. 2)
Tabela 1 Bilans przedsiębiorstwa „DOMINO”
Stan na
Stan na
Początek roku Koniec roku Początek roku Koniec roku
A Majątek trwały
27000 32000 A Kapitał własny 23900 26500
I Wartości niematerialne i prawne 1000 1300 I Kapitał podstawowy 18000 18000
II Rzeczowy majątek trwały
24500 29000 II Kapitał zapasowy 1400 3500
III Finansowy majątek trwały
1500 1700 III Kapitał rezerwowy z aktualizacji wyceny - 2000
IV Należności długoterminowe
- - IV Nie podzielony wynik finansowy z lat ubiegłych - -
B Majątek obrotowy
20500 22500 V Wynik finansowy netto roku obrachunkowego 4500 3000
I
1
Zapasy
Zapasy materiałowe
11000
8000
12000
8500 B
Rezerwy
-
-
II Należności i roszczenia
6000 5000 C Zobowiązania długoterminowe 8400 10400
1 Należności z tytułu dostaw i usług 5000 4000 D Zobowiązania krótkotermi-
nowe i fundusze spec. 15500 17800
2 Pozostałe należności
1000 1000 1 Zobowiązania krótkoterminowe 15000 17100
3 Roszczenia sporne
- - 2 Fundusze specjalne 500 700
III Papiery wartościowe przeznaczone do obrotu 1500 2500 E Rozliczenia międzyokresowe i przychody przyszłych okresów 200 300
IV Środki pieniężne
2000 3000
C Rozliczenia międzyokresowe 500 500
Razem A+B+C 48000 55000 Razem A+B+C+D+E 48000 55000
Tabela 2. Rachunek zysków i strat.
Lp. Wyniki Rok ubiegły Rok bieżący
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
K
L
M
N Przychody ze sprzedaży
Koszty działalności operacyjnej
w tym: amortyzacja
koszty materiałowe
Zysk ze sprzedaży (A-B)
Pozostałe przychody operacyjne
Pozostałe koszty operacyjne
Zysk na działalności operacyjnej(C+D-E)
Przychody finansowe
Koszty finansowe
w tym odsetki
Zysk brutto na działalności gospodarczej(F+G-H)
Zyski nadzwyczajne
Straty nadzwyczajne
Zysk brutto(I+J-K)
Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego
Zysk netto(L-M)
w tym:
- dywidenda
- potrzeby przedsiębiorstwa 80000
70000
4000
30000
10000
2000
1500
10500
1000
3500
2000
8000
500
1000
7500
3000
4500
1500
3000 95000
86000
6000
40000
9000
3500
4000
8500
1500
3000
2500
7000
500
2500
5000
2000
3000
1500
1500
I. Analiza sytuacji finansowej firmy według oraz zmian struktury majątku i źródeł jego finansowania
Tabela 3. Bilans analityczny (strona aktywna) wraz z wskaźnikami struktury oraz dynamiką w ujęciu względnym i bezwzględnym.
Stan na
Wskaźniki struktury
początek koniec początek koniec zmiana
I Majątek trwały
w tym:
27000
32000
5000
118,5
56,3
58,2
+1,9
1 rzeczowy 24500 29000 4500 118,4 51,1 52,7 +1,6
2 finansowy 1500 1700 200 113,3 3,1 3,1 -
3 niematerialny 1000 1300 300 130,0 2,1 2,4 0,3
II Majątek obrot.
w tym:
21000
23000
2000
109,5
43,7
41,8
-1,9
1 zapasy 11000 12000 1000 109,1 22,9 21,8 -1,1
2 należności 6000 5000 -1000 83,3 12,5 9,1 -3,4
3 środki pieniężne papiery wartościowe 2000
1500 3000
2500 1000
1000 150,0
166,6 4,2
3,1 5,4
4,6 1,2
1,5
4 rozliczenia międzyokresowe
500
500
-
100,0
1,0
0,9
-0,1
Razem 48000 55000 7000 114,6 100,0 100,0 x
Analiza dynamiki aktywów pozwala stwierdzić, że nastąpił wzrost całości majątku przedsiębiorstwa o 14,6%, przy czym wzrost majątku trwałego był wyższy (118,5%) niż majątku obrotowego (109,7%). We wzroście majątku trwałego najwyższe odchylenie bezwzględne odnosi się do rzeczowych składników majątku (+4500), które też określiły wzrost ich dynamiki (118,4%). W majątku obrotowym najwyższą dynamikę wykazują środki pieniężne (150,0%) i krótkoterminowe papiery wartościowe (166,6%).
Ocenę dynamiki danych bilansu pogłębia analiza zmian strukturalnych. Wynika z niej, że w obrębie aktywów nastąpił wzrost udziału majątku trwałego z 56,3 do 58,2%, tj. o 1,9%, przy podobnym spadku udziału majątku obrotowego z 43,7 do 41,8%. W majątku trwałym wzrost ten wiązał się ze wzrostem rzeczowych składników majątku (o 1,6%) oraz wartości niematerialnych i prawnych (o 0,3%). W majątku obrotowym wystąpił spadek udziału zapasów (1,1%) i należności (3,4%) oraz wzrost środków pieniężnych (1,2%) i papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu (1,5%).
Firma nie zanotowała żadnych nietypowych zmian w dynamice czy strukturze aktywów. Trzeba jednak zwrócić uwagę na to, że wzrost majątku trwałego sfinansowany został głównie przez wzrost zobowiązań. Nie jest to tendencja korzystna, szczególnie w przypadku, gdy stopa oprocentowania kredytów i pożyczek jest wyższa od stopy rentowności majątku. Uwagę zwraca też ponadprzeciętny wzrost środków pieniężnych i papierów wartościowych co świadczy o wolnych środkach pieniężnych w firmie. Natomiast większa dynamika wzrostu majątku trwałego niż majątku obrotowego wskazuje na niewielkie usztywnienie majątku firmy, ale także na wzrost mocy produkcyjnych – wzrost dotyczy głównie rzeczowego majątku trwałego, który jest majątkiem bezpośrednio produkcyjnym. Zestaw wskaźników firmy wskazuje na ogólny rozwój majątku, jedyny spadek dotyczący należności jest zjawiskiem pozytywnym, gdyż świadczy o wzroście ściągalności należności.
II. Ocena płynności finansowej
Wyszczególnienie Formuła 1 2
Wskaźnik bieżącej płynności (CR) 1,33 1,27
Wskaźnik szybkiej płynności (QR) 0,61 0,58
Wskaźnik płynności gotówkowej (WSZ) 0,13 0,17
Wskaźnik płynności gotówkowej II ( Wsz’’) 0,22 0,30
Wszystkie wskaźniki płynności wykazują zbyt niski poziom. Wskaźnik CR powinien zawierać się w granicach 1,5-2,0; QR około 1, a Wsz oscylować wokół 0,2. Dwa pierwsze wskaźniki oprócz tego wykazują tendencję spadkową jedynie wskaźnik płynności gotówkowej zbliża się do wartości właściwej. Może to świadczyć o tym, że firma w sposób ciągły reguluje najpilniejsze zobowiązania natomiast może sobie jednocześnie pozwolić na napięte wskaźniki płynności prawdopodobnie ze względu na dobrą opinię i renomę firmy wśród dostawców i kooperantów, co gwarantuje, że nie nastąpi sytuacja natychmiastowej wymagalności wszystkich zobowiązań.
III. Analiza aktywności gospodarczej
1.Produktywność aktywów.
Wyszczególnienie Formuła 1 2
Wskaźnik produktywności aktywów OA 1,55 1,84
Wskaźnik produktywności środków pieniężnych OŚr 32,0 38,0
Wskaźnik produktywności należności ON 14,54 17,27
Wskaźnik produktywności papierów wartościowych OPW 40,0 47,5
Wskaźnik produktywności Rozliczeń międzyokr. OR 160,0 190,0
Wskaźnik produktywności zapasów ogółem OZ 6,96 8,26
Średni stan aktywów - 51500
Średni stan środków pieniężnych - 2500
Średni stan zapasów - 11500
Średni stan rozliczeń międzyokresowych – 500
Średni stan papierów wartościowych – 2000
Średni stan należności - 5500
Przedsiębiorstwo charakteryzuje się wysoką produktywności składników majątku obrotowego. Jedna złotówka aktywów firmy wypracowała w roku bazowym 1,55 PLN przychodu, a odpowiednio:
środków pieniężnych: 32,00 PLN.
rozliczeń międzyokresowych: 160,00 PLN.
papierów wartościowych: 40,00 PLN.
należności: 14,54 PLN
zapasów: 6,96 PLN.
Pozytywnym zjawiskiem jest to, że wszystkie wskaźniki zanotowały wzrost o około 18,75% co pozwoliło w roku następnym na to, by aktywa obróciły się 1,84 raza, w tym: środki pieniężne 38 razy, rozliczenia międzyokresowe 190 razy, papiery wartościowe 47,5 raza, należności 1,27 raza.
Analiza rentowności.
Wartość Struktura w %
1 2 1 2
1 Wynik ze sprzedaży
10000 9000 133,33 180,00
2 Wynik na pozostałej działalności operacyjnej 500 -500 6,67 -10,00
3 Wynik na działalności operacyjnej 10500 8500 140,00 170,00
4 Wynik z operacji finansowych -2500 -1500 -33,33 -30,00
5 Wynik brutto na działalności gospodarczej 8000 7000 106,67 140,00
6 Saldo strat i zysków nadzwyczajnych -500 -2000 -6,67 -40,00
7 Wynik brutto 7500 5000 100,00 100,00
W obydwu okresach obrachunkowych firma wypracowała zysk jednak w drugim okresie zysk ten spadł o ponad 33 % z poziomu 4500 do 3000. Analiza składników zysku brutto wskazuje, że główną rolę w jego tworzeniu ma wynik na sprzedaży odpowiednio 133,33 i 180 % masy zysku brutto. Jednak gdy w pierwszym okresie pozostała działalność operacyjna przyniosła zysk tak w drugim spowodowała straty zmniejszając zysk o 10%. W obu latach wynik operacji finansowych był ujemny powodując spadek zysku o 33,33% w pierwszym i 30% w drugim okresie. Saldo zysków i strat nadzwyczajnych także zmniejszyło masę zysku, lecz kiedy w pierwszym okresie było to tylko 6,67% to w drugim spadek ten wyniósł aż 40%.
Do wskaźników rentowności obrotu należą rentowność sprzedaży, rentowność netto oraz wynikowy poziom kosztów.
Wskaźnik rentowności sprzedaży:
R1 = 5,63%
R2 = 3,15%
Wskaźnik rentowności netto:
Rn1 = 6%
Rn2 = 3,23%
Wynikowy poziom kosztów ogółem i na poziomie operacyjnym:
WPK1 = 93,75 %
WPK2 = 97,89 %
WPKo1 = 87,50 %
WPKo2 = 90,53 %
Wskaźnik rentowności aktywów:
RA1= 0,21%
RA2= 0,13%
Rentowność firmy w okresie pierwszym kształtowała się na dość dobrym poziomie 5,63 %, jednak w drugim okresie nastąpił duży spadek o 44 % do poziomu 3,16% jest bardzo znaczna różnica. Trochę lepiej prezentuje się rentowność netto, gdyż na ten wskaźnik ma wpływ sama firma generując koszty (nie bierzemy pod uwagę poziomu cen naszych produktów na rynku czy też chłonności rynku), jednak i on zanotował bardzo wysoki spadek o 46 %. To, że spadek ten jest większy niż spadek rentowności sprzedaży świadczy że na tak słabą rentowność ma wpływ poziom kosztów. Niska jest także rentowność aktywów. W badanym okresie spadła ona o 61,9%.
Przypuszczenie to wyjaśnia wynikowy poziom kosztów ogólnych którego poziomy w obydwu okresach (93,75% i 97,89%) znacznie przekraczają dopuszczalne granice 70-90%. Wynikowy poziom kosztów na poziomie operacyjnym wskazuje, że główna działalność firmy kształtuje ten wskaźnik na dość dobrym poziomie 87,5% w pierwszym okresie i trochę gorzej w drugim 90,53%, stąd wynika że nie najlepsza rentowność jest wynikiem wysokich kosztów i nieadekwatnych do nich przychodów na pozostałej działalności operacyjnej i finansowej.
IV. Podsumowanie
Analizowana firma „DOMINO” nie zanotowała żadnych nietypowych zmian w dynamice czy strukturze aktywów.
Na kilka rzeczy trzeba jednak zwrócić uwagę przy dalszej działalności firmy:
Za pozytywne zjawisko należy uznać spadek wielkości należności,
gdyż oznacza to, że poprawiona została ściągalność należności.
Należy ograniczyć dalszy wzrost zobowiązań, gdyż nie jest to korzystne dla rozwoju firmy. Nadmierne przeciążenie firmy zobowiązaniami, zwłaszcza krótkoterminowymi może doprowadzić do utraty płynności finansowej firmy, a w konsekwencji do poważnych kłopotów przedsiębiorstwa „DOMINO”.
Wzrost środków pieniężnych i papierów wartościowych jest korzystny w krótkim okresie, ponieważ w długim okresie czasu wolne środki pieniężne w nadmiernej ilości mogą świadczyć o złym ich zagospodarowaniu. Środki pieniężne i papiery wartościowe są potrzebne w firmie jedynie w takiej ilości, aby była utrzymana bieżąca płynność finansowa przedsiębiorstwa. Mimo, że należą one do majątku obrotowego, powinny być jak najszybciej zainwestowane w inny rodzaj majątku obrotowego, oczywiście tylko w takim wymiarze, aby nie stracić bieżącej płynności.
Mimo, że wskaźniki płynności firmy wykazują zbyt niski poziom, nic nie wskazuje na to, że płynność ta może zostać utracona. Jedynie wskaźnik płynności gotówkowej jest na właściwym poziomie, lecz spowodowane jest to raczej dużą ilością gotówki w przedsiębiorstwie, niż ogólną sytuacją firmy. Z bilansu wynika, że przedsiębiorstwo „DOMINO” ma stabilną sytuację finansową jednak, aby poprawić płynność firmy należy ograniczyć wielkość majątku trwałego na rzecz majątku obrotowego.
Przedsiębiorstwo charakteryzuje się wysoką produktywnością składników majątku obrotowego. Wszystkie wskaźniki produktywności miały wysoki poziom i w badanym okresie wzrosły, co wskazuje na poprawę wydajności w firnie.
Z kolei rentowność firmy znacznie spadła. Wpływ na to miały przede wszystkim koszty i niskie przychody na pozostałej działalności operacyjnej i finansowej.
Duże sumy z działalności operacyjnej są inwestowane w firmę i ma to na celu zwiększenie możliwości produkcyjnych przedsiębiorstwa. Nie można tego zjawiska ocenić jednoznacznie pozytywnie czy negatywnie.
Ogólna sytuacja firmy „DOMINO” przedstawia się pozytywnie. Po wyeliminowaniu, chociażby częściowym, wymienionych wyżej niedociągnięć, sytuacja ta powinna się jeszcze poprawić i badane przedsiębiorstwo powinno nie tylko utrzymać, ale i wzmocnić swoją pozycję na rynku.
Adam Mickiewicz "Dziady część III"