Życie kulturalne w Polsce w czasach Stanisławowskich

Na czasy panowania Augusta II i jego syna Augusta III przypada upadek Rzeczpospolitej. Zmniejszała się pozycja króla nastąpiło wzmocnienie pozycji rodów magnackich, które zaczeły prowadzić oddzielną politykę nie interesując się losami państwa. Kraj podupadał pod względem gospodarczym obniżył się poziom umysłowy. Życie umysłowe podlegało kontroli ducjowieństwa. Szerzyła się nietolerancja religijna. Sarmadzka szlachta działała przeciw wszystkim nowościom (gospodarczym społecznym) w tej sytuacji wielu światłych ludzi zaczeło zastanawiać na możliwością poprawy Rzeczpospolitej. Do nich należeli dwaj bracia, obaj biskupi Jóżef Andrzej i Andrzej Stanisław Zauscy. Zgromadzili oni wielką bobliotekę liczącą początkowo 180 tyś. tomów, która w 1773 r. przeszła na własność Rzeczpospolitejpolskiej licząc 400 tyś. tomów.

Durze zasługi dla rozwoju kultury położył także Stanisław Konarski zwieszchnik zakonu Pijorów. Zasłynoł on jako publicysta dramaturg pisarz publiczny, reformator szkolnictwa za zasługi uczcił go król Stanisław August medalem na którym widniał napis: Sapare ause (temu któremu ośmielił się być mądry).

Równierz teatry dworskie zaczeły wykazywać żywszą działalność, zwłaszcza scena dworska Urszuli Radziwiłłowej w Nieświerzu i Wacława Rzewuskiego w Podhorcach, wystawiano przerubki Francuskich dramatów dostosowanych do realiów polskich. Duże zasługi położył tu Franciszek Bohomolec. Piwrwszy polski teatr narodowy rozpoczał swoją działalność w roku 1765 19 listopada wystawiono sztukę Józefa Bielawskiego pod tytułem "Natręci".

Durzy wpływ na rozwój kultury ma takrze szkolnictwo w r. 1740 utworzona została szkoła dla synów zamorznej szlachty i magnatów nazywała się Collegium Nobilium. Konarski (założyciel) ograniczył nauczanie pamięciowe na rzecz rozumowego wprowadził języki obce nowożytne oraz język polski jako wykładowy.

Książe Czartoryski i król Stanisław Ponatowski w 1765 r. otworzyli w Warzszawie szkołę rycerską zwaną inaczej Korpusem Kadetów. Hymnem tej szkoły stała sie pieśń Ignacego Krasickiego "Święt Miłości Kochanej Ojczyzny".

Durze zasługi dla rozwoju kultury połozył król Stanisław ............. organizował on tak zwane obiady czwartkowe. Były to spotkania uczonych i artystów. Król sprowadził do polski dwóch malarzy włochów, Conaletto malarz starej Wrszawy i Bacciarelli wybitny portrecista. Umorzliwił załorzenie drukarni Michałowi Gro:(u umlałt)lowi ztejże drukarni czasopisma: Monitor od 1 marca 1765 r. z przerwami po rok 1785, "Zabawy Przyjemne i Porzyteczne" 1770 - 1777 czasopismo o harakterze literackim. W latach późniejszych wydawano gazetę narodową i opcą, pamiętnik historyczno-polityczny, magazyn warszawski. Na okres oświecenia przypada takrze odnowa szkolnictwa. W 1773 r. powstała Komisja Edukacji Narodowej :( . Było to 1 w Europie Ministerstwo oświaty, hasłem ministerstwa były słowa "Stworzyć naród przez wychowanie publiczne". Wprowadzono jednolitą sieć szkolnictwa w całym kraju otwierano szkoły ludowe i parafialne.Poraz pierwszy do szkuł elementarnych dopuszczono dziewczęta :) .Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych zajeło się ............ opracowania i wydawania podręczników.

W póławach książe Adam Czartoryski wraz z żoną Izabelą utworzył ośrodek kulturalny na ich dworze przebywal między innymi Franciszek Kaźnin, Julion Urszynniemczewicz, Piotr Norblin.