Zjednoczenie Europy - organizacje
kulkaRADA EUROPY
Rok powstania: sierpień 1949
Członkowie założyciele: Belgia, Dania, Francja, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Norwegia, Szwecja, Wielka Brytania, Włochy
Pozostali członkowie: Austria od 1956, Cypr od 1961, Finlandia od 1971, Grecja od 1969, Islandia, Malta od 1966, RFN, Szwajcaria od 1963, Turcja od 1950 i inni
Siedziba: Strasburg
Nazwa i skrót: angielskie Council of Europe (CE)
Regionalna organizacja międzynarodowa utworzona w celu ułatwiania współpracy w dziedzinie gospodarczej, kulturalnej, oświaty, ochrony praw człowieka, zdrowia i środowiska naturalnego.
kulkaEUROPEJSKA WSPÓLNOTA WĘGLA I STALI
Rok powstania: 1952
Członkowie założyciele: Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, RFN, Włochy
Nazwa i skrót: francuskie Communaute Europeenne du Charbon et de I'Acier, (CECA)
Międzynarodowa organizacja stworzona w celu stworzenia wspólnego rynku i prowadzenia wspólnej polityki w zakresie górnictwa węgla i hutnictwa. Najstarsza z 3 wspólnot europejskich - obok EWG i Euroatomu- do wszystkich należą te same państwa i od 1967 mają wspólne główne organy.
KulkaEUROPEJSKA WSPÓLNOTA GOSPODARCZA
Rok powstania: 25 marca 1957 (traktaty rzymskie) , weszły w życie 1 stycznia 1958
Członkowie założyciele: Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, RFN, Włochy
Pozostali członkowie: Dania, Irlandia i Wielka Brytania od 1973, Grecja od 1981, Hiszpania i Portugalia od 1986, Austria, Finlandia i Szwecja od 1995
Siedziba: Bruksela
Nazwa i skrót: (EWG)
Organizacja gospodarcza, najważniejsza z 3 europejskich wspólnot integracyjnych - obok Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali oraz Euroatomu - ma tych samych członków co one i od 1967 wspólne główne organy. Jej główne cele to: przyczynianie się do rozwoju ekonomicznego państw członkowskich, zacieśnianie współpracy między nimi, ustanowienie swobody przepływu towarów, osób, usług i kapitału. Od 1993, na mocy traktatu z Maastricht , przyjęła nazwę Wspólnota Europejska i stanowi odtąd jeden z filarów nowoutworzonej UE.
kulkaEUROPEJSKA WSPÓLNOTA ENERGII ATOMOWEJ
Rok powstania: 1958
Członkowie założyciele: Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, RFN, Włochy
Nazwa i skrót: angielskie European Atomic Energy Community, Euratom, (EAEC)
Obok EWG i Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali jedna z 3 europejskich wspólnot integracyjnych - ma tych samych członków co one i od 1967 wspólne główne organy. Jej cele to: wspólne pokojowe wykorzystanie energii jądrowej, rozwój badań, ustalenie jednolitych norm ochrony radiologicznej.
kulkaEUROPEJSKIE STOWARZYSZENIE WOLNEGO HANDLU
Rok powstania: 20 listopada 1959 (konwencja sztokholmska), weszła w życie w 1960
Członkowie założyciele: Austria do 1994, Dania do 1972, Norwegia, Portugalia do 1985, Szwajcaria, Szwecja do 1994, Wielka Brytania do 1972
Pozostali członkowie: Islandia od 1970, Finlandia od 1986 do 1994, Liechtenstein od 1991
Siedziba: Genewa
Nazwa i skrót: angielskie European Free Trade Association (EFTA)
Organizacja gospodarcza typu unii celnej. W 1991 podpisała porozumienie z EWG o utworzeniu wspólnego Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
kulkaEUROPEJSKI UKŁAD WALUTOWY
Rok powstania: 1955
Siedziba: Bruksela
Zastąpił Europejską Unię Płatniczą. Działał w latach 1958-72 i regulował wielostronność rozrachunków między krajami Europy Zachodniej.
kulkaŚRODKOWOEUROPEJSKIE POROZUMIENIE O WOLNYM HANDLU
Rok powstania: grudzień 1992
Członkowie założyciele: Czechosłowacja do 1993, Polska, Węgry
Pozostali członkowie: Czechy i Słowacja od 1993, Słowenia od 1995, Rumunia od 1997
Nazwa i skrót: angielskie Central European Free Trade Agreement (CEFTA)
Porozumienie zakładające stopniową liberalizację handlu między państwami członkowskimi.
kulkaUNIA ZACHODNIOEUROPEJSKA
Rok powstania: 1954 (układy paryskie), weszły w życie w 1955
Członkowie założyciele: Belgia, Francja, Holandia, RFN, Wielka Brytania, Włochy
Pozostali członkowie: Grecja, Hiszpania od 1988, Portugalia od 1988 i inni
Siedziba: Bruksela
Nazwa i skrót: (UZE)
Organizacja polityczno-obronna stworzona w celu wzajemnej pomocy w wypadku napaści zbrojnej i rozwoju współpracy państw członkowskich w dziedzinie politycznej, gospodarczej i społecznej. W 1994 utworzono status partnera stowarzyszonego z Unią, który przyznano 9 państwom Europy Środkowej i Wschodniej.
kulkaUNIA EUROPEJSKA
Rok powstania: 1992 (traktat w Maastricht), wszedł w życie 1 listopada 1993
Członkowie założyciele: Belgia, Dania, Francja, Grecja, Hiszpania, Irlandia, Luksemburg, Niemcy, Portugalia, Włochy, Wielka Brytania
Pozostali członkowie: Austria, Finlandia i Szwecja od 1 stycznia 1995
Nazwa i skrót: (UE)
Związek państw członków Wspólnot Europejskich (EWG, Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, Euroatomu). Celem UE jest utworzenie unii gospodarczej, monetarnej i politycznej, wprowadzenie wspólnego obywatelstwa. Główne organy UE i Wspólnot Europejskich to : Rada Europejska (szefowie państw i rządów), Komisja Europejska, Rada UE (ministrowie danego resortu) oraz Parlament Europejski.
kulkaKOMISJA EUROPEJSKA
Rok powstania: 1967
Siedziba: Bruksela
Główny organ wykonawczy i administracyjny Wspólnot Europejskich i UE. Stworzona w wyniku fuzji trzech komisji: Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, EWG oraz Euroatomu. Do 1993 działała od nazwą Komisji Wspólnot Europejskich. Obecnie koordynuje wspólną politykę. Członkowie wyznaczani są przez rządy: po 2 z państw dużych (Niemcy, Francja, Wielka Brytania, Włochy i Hiszpania) i po 1 z mniejszych. Od 1995 liczy 20 członków (w tym przewodniczący).
kulkaPARLAMENT EUROPEJSKI
Rok powstania: 1962
Siedziba: Strasburg
Jeden z głównych organów UE. Jest to zgromadzenie o kompetencjach kontrolno-doradczych. Od 1958 organ Wspólnot Europejskich (w tym EWG), a od 1993 - UE. Parlament ten był wybierany (w proporcjach liczby deputowanych do wielkości poszczególnych państw) początkowo przez parlamenty państw członkowskich, a od 1979 przez obywateli w wyborach powszechnych i bezpośrednich. Jego kadencja trwa 5 lat. Od 1995 liczy 626 członków, którzy zasiadają we frakcjach tworzonych według orientacji politycznej, a nie według przynależności państwowej.
kulkaINICJATYWA ŚRODKOWOEUROPEJSKA
Rok powstania: 1989
Członkowie założyciele: Austria, Włochy, Węgry, Jugosławia i Czechosłowacja do 1993
Pozostali członkowie: Bośnia i Hercegowina, Chorwacja, Macedonia, Słowenia(kraje w miejsce Jugosławii) i Polska od 1991, Czechy i Słowacja od 1993, od 1996 Albania, Białoruś, Bułgaria, Rumunia i Ukraina
Ugrupowanie współpracy regionalnej
kulkaEUROPEJSKI OBSZAR GOSPODARCZY
Rok powstania: porozumienie w Porto w 1992, obowiązuje od 1994
Członkowie założyciele: 18 państw należących do EWG i EFTA (bez Szwajcarii)
Nazwa i skrót: angielskie European Economic Area (EEA)
Wspólny rynek na obszarze państw należących do EWG i EFTA. Utworzony w celu swobodnego przepływu towarów, usług i kapitału oraz swobodnego przemieszczania się osób.
kulkaEUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW CZŁOWIEKA
Siedziba: Strasburg
Organ sądowy Rady Europy powołany do wydawania wyroków w sprawach przekazanych mu przez Europejską Komisją Praw Człowieka. Jego orzeczenia obowiązują państwa, których dotyczą skargi.
kulkaEUROPEJSKA UNIA PŁATNICZA
Członkowie założyciele: państwa członkowskie EWG
Siedziba: Paryż
Organizacja kredytowo-rozrachunkowa. W 1958 przekształcona w Europejski Układ Walutowy.
kulkaNORDYCKA RADA MINISTRÓW
Rok powstania: 1971
Członkowie założyciele: Dania, Finlandia, Islandia, Norwegia i Szwecja
Forum współpracy rządów państw Europy Północnej, należących do Rady Nordyckiej. Działa na rzecz integracji regionalnej, zwłaszcza w zakresie spraw socjalnych, ustawodawstwa, komunikacji, kultury i gospodarki. Pracuje poprzez spotkania ministrów odpowiedzialnych za dane zagadnienia, na których uzgadniane są ustalenia dla rządów państw członkowskich.
kulkaRADA NORDYCKA
Rok powstania: 1952
Członkowie założyciele: Dania, Islandia, Norwegia, Szwecja
Pozostali członkowie: od 1955 Finlandia, Wyspy Alandzkie, Wyspy Owcze i Grenlandia
Forum konsultacyjne państw Europy Północnej. Tworzą ją delegacje parlamentów oraz parlamentów terytoriów, a także rządów (bez prawa głosu). Podejmuje zalecenia dla rządów i Nordyckiej Rady Ministrów dotyczące współpracy i integracji regionu.
kulkaRADA PAŃSTW MORZA BAŁTYCKIEGO
Rok powstania: 1992
Członkowie założyciele: Dania, Estonia, Finlandia, Islandia, Litwa, Łotwa, Niemcy, Norwegia, Polska, Rosja, Szwecja
Rada regionalna założona w celu wspierania przemian (zwłaszcza gospodarczych) w byłym bloku komunistycznym oraz koordynowania współpracy m.in. w zakresie rozwoju połączeń komunikacyjnych i ochrony środowiska.
kulkaPAKT BRUKSELSKI
Rok powstania: 1948
Członkowie założyciele: Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Wielka Brytania
Układ zawarty w celu wzajemnej pomocy gospodarczej, społecznej i wojskowej. W 1955 przekształcony w Unię Zachodnioeuropejską.