Zalety i wady pytań otwartych i zamkniętych
Ankieta to kwestionariusz, który został opracowany w taki sposób, iż obywa się całkowicie bez pośrednictwa osoby trzeciej, bądź też, w przypadku, kiedy posługujemy się ankieterami, funkcje ich polegają na możliwie wiernym i dosłownym przekazywaniu treści pytania w jedną stronę, a treści odpowiedzi w drugą.
Wywiad jest to zbiór pytań tak opracowany, iż zakładając konieczność pośrednictwa osoby prowadzącej wywiad zostawia jej zarazem wiele pola do inicjatywy własnej w toku rozmowy, a nawet wymaga tej inicjatywy.
J. Lutyński wyróżnił następujące rodzaje pytań :
· Pytanie informacyjne proste.
· Pytania informacyjne rozszerzone.
· Pytanie wskaźnikowe.
· Pytanie o opinię.
· Pytanie testowe.
· Pytania projekcyjne
Ze względu na kryterium logiczne (chodzi tu o sposób budowy, składnię i semantykę), wyróżnia się kilka rodzajów pytań:
Pytania otwarte.
Są to pytania, które nie przewidują z góry zadanych odpowiedzi, a przez to dają respondentowi swobodę odpowiedzi.
Pytania otwarte stawiamy:
a) w celu otrzymania pełniejszej odpowiedzi niż zawarta w gotowych odpowiedziach pytania zamkniętego,
b) gdy badacz nie dysponuje wystarczającą znajomością badanego zjawiska i trudno mu przewidywać możliwe odpowiedzi, np. Co Pan czuł w momencie przeżywania śmierci klinicznej?
c) gdy badacz nie ma pewności, czy respondenci dysponują jakąkolwiek wiedzą na dany temat,
d) w celu otrzymania odpowiedzi innej niż właściwa
Do zalet pytań otwartych można zaliczyć to, że:
a) dopuszczają pełną wypowiedź respondenta, przez to ujawniają całe bogactwo treści badanego zagadnienia,
b) sprawdzają, czy respondent właściwie zrozumiał pytanie?
c) ujawniają tzw. układ odniesienia respondenta, czyli specyficzny dla niego sposób postrzegania i wartościowania zagadnienia będącego przedmiotem pytania
Wadami pytań otwartych są:
a) trudności w zapisywaniu, kodowaniu i analizie statystycznej odpowiedzi, ponieważ są one nieporównywalne,
b) trudności w udzielaniu odpowiedzi, bowiem wymagają od respondenta większego wysiłku intelektualnego, przez co zwiększa się ilość odmów odpowiedzi.
Pytania zamknięte
Są to pytania, które zawierają alternatywy odpowiedzi zwane kafeterią. Można je stosować, gdy badacz potrafi ustalić zbiór wszystkich odpowiedzi, bądź gdy zależy mu na zbadaniu stosunku respondenta do zadanych kategorii, a nie do wszystkich możliwych odpowiedzi.
Wadą pytań zamkniętych jest możliwość sugerowania odpowiedzi oraz ograniczenia swobody wypowiedzi respondenta, dlatego stosuje się pytania półotwarte tzn. z kafeterią i z dodatkowym pytaniem otwartym w rodzaju “jakie inne?"
Wśród pytań zamkniętych z alternatywą wieloczłonową rozróżniamy:
1. Pytania koniunktywne (zbudowane na numeracji)
2. Pytania dyzjunktywne (zbudowane na klasyfikacji)
3. Pytania z szeregowaniem alternatyw (tzw. pytanie rangowe)
4. Pytania – skale.
5. Pytania - tabele
https://www.klimamika.pl/
Adam Mickiewicz "Dziady część III"