Wyszukiwarka:

Wszędzie ------------------ Artykuły Newsy Informacje Linki Pliki

Zakres regulacji ustawy z dnia 19 listopada 1999 roku prawo działalności gospodarczej Ustawa ta z dniem 01 stycznia 2001 roku zastąpi dotychczas obowiązującą ustawę z dnia 23 grudnia 1988 roku o działalności gospodarczej. Zgodnie z art. 1 określa ona zasady podejmowania działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zadania organów administracji rządowej i organów jednostek samorządu terytorialnego w zakresie działalności gospodarczej. Zgodnie z art. 3 przepisów ustawy nie stosuje się do działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także wynajmowania przez rolników pokoi i miejsc na ustawienie namiotów, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów. Działalność gospodarcza w świetle ustawy z dnia 19 listopada 1999 roku prawo działalności gospodarczej Ustawa w art. 2 definiuje pojęcie działalności gospodarczej (ust. 1) oraz pojęcie przedsiębiorcy (ust. 2 i 3). Pojęcie działalności gospodarczej jest kluczowe na gruncie ustawy, bowiem pozwala nie tylko dokonywać wykładni tej ustawy, ale także na gruncie systemu prawa (kodeksu cywilnego – który nie zawiera definicji ustawowej działalności gospodarczej, przepisów podatkowych). Zgodnie z art. 2 ust 1 działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy jest zarobkowa działalność wytwórcza, handlowa, budowlana, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznanie i eksploatacja zasobów naturalnych, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Według poprzedniego art. 2 ust 1 ustawy z 1988 roku działalnością gospodarczą była działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa, prowadzona w celach zarobkowych i na własny rachunek podmiotu prowadzącego taką działalność. Te określenia były ogólnikowe, zatem zaczęto w praktyce stosować wykładnię rozszerzającą. Według ustawy z 1999 roku nie wystarczy podjęcie działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy jest zarobkowa działalności wytwórczej, handlowej, budowlanej, usługowej oraz w zakresie poszukiwania, rozpoznania i eksploatacji zasobów naturalnych – warunkiem koniecznym jest, aby ta działalność była: 1. zarobkowa 2. prowadzona w sposób zorganizowany i ciągły Przepis nie powołuje się natomiast na cel gospodarczy działalności, akcentuje natomiast te jej aspekty, które czynią z działalności gospodarczej ekonomiczna podstawę bytu człowieka. Treść art. 2 ust 1 pozwala przyjąć, iż zamiarem ustawodawcy było objęcie formułą działalności gospodarczej największej liczby przejawów aktywności gospodarczej człowieka, bowiem wyliczenie użyte w art. 2 ust. 1 jest jedynie przykładowe. Ta rozszerzająca tendencja jest widoczna także w niewielkiej liczbie wyłączeń. Obecna definicja działalności gospodarczej opiera się po części na dorobku orzecznictwa sądowego na gruncie poprzedniej ustawy, bowiem powszechnie uważano zawartą w niej definicję za niewystarczającą. SN w uchwale z dnia 18 czerwca 19991 roku podjął próbę zdefiniowania cech charakteryzujących działalność gospodarczą, wskazując iż są nimi: 1. zawodowy charakter 2. powtarzalność podejmowanych działań 3. uczestnictwo w obrocie rynkowym 4. podporządkowanie regułom rynku (ukierunkowanie na osiąganie zysku) – choć nie zawsze zysk jest najważniejszy, istnieją bowiem przedsiębiorstwa użyteczności publicznej. Prowadzenie działalności gospodarczej jest faktem , zatem kategorią obiektywną. Nie ma zatem znaczenia, iż konkretny podmiot prowadzący konkretną działalność nie ocenia jej subiektywnie jako działalności gospodarczej, nie nazywa jej tak, oświadcza że jej nie prowadzi bądź nie zgłasza obowiązku podatkowego. Wymóg, aby działalność gospodarcza była prowadzona w sposób zorganizowany i ciągły daje się – częściowo- wyprowadzić z orzecznictwa Sądu Najwyższego i sądów powszechnych. Znajduje on również mocne uzasadnienie w zjawisku profesjonalizacji działalności gospodarczej, z czym zresztą związane są oczekiwania kontrahentów przedsiębiorców, by ci respektowali standardy charakteryzujące każdą działalność prowadzoną zawodowo. Oczywista jest przyczyna wprowadzenia tego wymogu: względy praktyczne nakazują nie obejmować pojęciem działalności gospodarczej sporadycznych przejawów aktywności gospodarczej, różnego rodzaju działań, a nawet szeregu czynności, przedsiębranych doraźnie dla zaspokojenia jakiejś potrzeby, czy nawet realizacji jakiegoś celu gospodarczego, ale bez zamiaru ich wielokrotnego powtórzenia. Przez działanie ciągłe należy rozumieć powtarzanie, ponawianie określonych czynności, zarówno tych samych jaki i rodzajowo podobnych, a nawet różnych, ale przedsiębranych w procesie wytwarzania, świadczenia usług itp. Przerwy występujące między poszczególnymi czynnościami nie pozbawiają działalności cechy ciągłości. Przyczyna może być natury osobistej (urlop) lub obiektywna (awaria urządzeń, zmiana siedziby). Znaczenie prawne ma definitywne zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej. Podejmowanie działalności gospodarczej w świetle ustawy z dnia 19 listopada 1999 roku prawo działalności gospodarczej Na dzień dzisiejszy (do 31.12.2000) podjęcie działalności gospodarczej przez osobę fizyczną i spółkę prawa cywilnego wymaga zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej, prowadzonej przez organy administracji samorządowej jako zadania zlecone (gminy), obowiązek zgłoszenia podjęcia działalności do ewidencji nie dotyczy natomiast osób prawnych oraz tzw. ułomnych osób prawnych. Zgodnie z art. 7 ust 1 nowej ustawy przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców – zasady wpisu do rejestru określają przepisy ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 roku o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. 121 poz. 769). W art. 36 tej ustawy wskazano, iż ma ona zastosowanie do następujących przedsiębiorców: 1) osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, 2) spółek jawnych, 3) spółek komandytowych, 4) spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, 5) spółek akcyjnych, 6) spółdzielni, 7) przedsiębiorstw państwowych, 8) jednostek badawczo-rozwojowych, 9) przedsiębiorców zagranicznych w rozumieniu przepisów o zasadach prowadzenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalności gospodarczej w zakresie drobnej wytwórczości przez zagraniczne osoby prawne i fizyczne, zwane dalej "przedsiębiorstwami zagranicznymi", 10) towarzystw ubezpieczeń wzajemnych, 11) innych osób prawnych, jeżeli prowadzą działalność gospodarczą i podlegają obowiązkowi wpisu do rejestru, o którym mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2, 12) oddziałów zagranicznych spółek akcyjnych, z ograniczoną odpowiedzialnością i komandytowo-akcyjnych działających w Polsce. Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej zgodnie z art. 5 ustawy prawo działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa. Pojęcie przedsiębiorcy w świetle ustawy z dnia 19 listopada 1999 roku prawo działalności gospodarczej Art. 2 ust 2 Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz nie mająca osobowości prawnej spółka prawa handlowego, która zawodowo, we własnym imieniu podejmuje i wykonuje działalność gospodarczą w rozumieniu ust. 1. Art. 2 ust. 3 Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. Określenie “jednostka organizacyjna” użyte w art. 2 ust 2 oznacza, iż określony podmiot posiada pewną strukturę organizacyjną. Za odpowiednik takiej struktury uważane jest przedsiębiorstwo (prowadzenie go ma charakter długookresowy i trwały). Ustawa jednak nie wymaga każdorazowo powoływania przedsiębiorstwa. Przedsiębiorcy będący osobami prawnymi z reguły prowadza działalność gospodarczą w formie organizacyjnie wyodrębnionego przedsiębiorstwa, znacznie rzadziej czynią to przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi, niekiedy z wyjątkiem wspólników spółki cywilnej. Przepisy zatem nie narzucają ani stopnia zorganizowania, ani formy organizacyjnej wykonywania działalności gospodarczej. O ich wyborze decyduje zwykle rodzaj i wielkość (rozmiar) prowadzonej działalności, jej przedmiot, warunki panujące na rynku oraz wiele innych czynników o charakterze zewnętrznym i subiektywnym. Samo pojęcie przedsiębiorcy zostało wprowadzone do obowiązującego porządku prawnego ustawą z dnia 20 lipca 1997 roku o Krajowym Rejestrze Sądowym i zastąpiło ono określenie “podmiot gospodarczy”. Pod rządami poprzedniej ustawy zwrot ten pełnił funkcję zbiorczą i oznaczał nie tylko tradycyjne podmioty prowadzące działalność gospodarcza (jak przedsiębiorstwa państwowe, spółki handlowe oraz agencje), ale także jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, utworzone i działające na podstawie przepisów prawa, nazywane ułomnymi osobami prawnymi (spółka jawna, komandytowa ) oraz spółki cywilne. Nawiązując do obecnego art. 2 ust 2 wskazać należy, iż przedsiębiorcami w jego rozumieniu są : osoby fizyczne, osoby prawne (przede wszystkim przedsiębiorstwa państwowe, kapitałowe spółki prawa handlowego, spółki publiczne, agencje, spółdzielnie), oraz nie mające osobowości prawnej spółki prawa handlowego (na dzień dzisiejszy spółki jawna i komandytowa, zaś po wejściu w życie prawa spółek handlowych także spółka partnerska i komandytowo - akcyjna). Obecnie nie są przedsiębiorcami “jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, utworzone zgodnie z przepisami prawa” – zwłaszcza zaś spółka cywilna. Osoby fizyczne - regulacja dotycząca ich zawarta jest w art. 8-32 kc, działalność gospodarczą mogą podejmować przede wszystkim osoby posiadające pełną zdolność do czynności prawnych, ale także i te których zdolności tej nie posiadają (na ich rachunek działalność mogą prowadzić ich opiekunowie). Osoby prawne – w rozumieniu obowiązującego prawa są nimi jednostki organizacyjne, którym przepis prawa przyznaje przymiot osobowości prawnej (obowiązuje zatem kryterium ściśle formalne). Z reguły osobowość prawną jednostki te uzyskują z momentem wpisu do odpowiedniego rejestru. Podział przedsiębiorców ze względu na ich formę organizacyjno-prawną Ze względu na formę organizacyjno-prawną wyróżnić należy przede wszystkim przedsiębiorców działających jako przedsiębiorstwa w formie spółek (cywilnych, handlowych i in.), spółdzielni, zrzeszeń fundacji czy też typu fundacyjnego (przedsiębiorstwa państwowe i inne osoby prawne. Z prawnego punktu widzenia istotny jest podział na przedsiębiorstwa i zakłady. W obowiązującym stanie prawnym da się niewątpliwie wyróżnić kilka odmiennych znaczeń terminu przedsiębiorstwo. W znaczeniu funkcjonalnym przedsiębiorstwo oznacza stałą działalność zawodową, a mianowicie działalność gospodarczą uprawianą samodzielnie w celach zarobkowych. Legalna działalność gospodarcza jest chroniona przepisami prawa (np. ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji). W znaczeniu przedmiotowym przedsiębiorstwo oznacza zespół środków produkcji, czyli kompleks majątkowy odpowiednio zorganizowany w celu prowadzenia określonej działalności gospodarczo-zarobkowej. W takim znaczeniu przedsiębiorstwo pojawia się w przepisach, gdy ustawa posługuje się nim na określenie przedmiotu pewnej czynności prawnej lub przedmiotu określonych praw (np. prawa własności). O przedsiębiorstwie w znaczeniu przedmiotowym mówi art. 551 kc, zgodnie z którym przedsiębiorstwo, jako zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, w szczególności: 1) firmę (nazwę), znaki towarowe i inne oznaczenia indywidualizujące przedsiębiorstwo, 2) księgi handlowe, 3) nieruchomości i ruchomości należące do przedsiębiorstwa, w tym produkty i materiały, 4) patenty, wzory użytkowe i zdobnicze, 5) zobowiązania i obciążenia, związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, 6) prawa wynikające z najmu i dzierżawy lokali zajmowanych przez przedsiębiorstwo. W znaczeniu podmiotowym przedsiębiorstwo oznacza podmiot praw i obowiązków powstających w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Z punktu widzenia nauki prawa należy podkreślić znaczenie przedsiębiorstwa jako podstawowej formy organizacyjnoprawnej działalności gospodarczej, różnej od pojęcia zakładu. Przedsiębiorstwa są odrębnymi i samodzielnymi pod względem gospodarczym, organizacyjnym i fiansowo-majątkowym i prawnym jednostkami organizacyjnymi, prowadzącymi stałą działalność gospodarczą. Przedsiębiorstwo stanowi całość w znaczeniu gospodarczym (przedmiotem jego działania jest pewien zamknięty proces gospodarczy, ma do wykonania swoje działania gospodarcze), organizacyjnym (odpowiedni kolektyw ludzki i struktura organizacyjna), majątkowym (opiera swą działalność na wyodrębnionym kompleksie środków majątkowych, odrębnie ewidencjonowanych i bilansowanych), prawnym (wyposażone jest w podmiotowość prawną – osoby prawne, spółki posiadające zdolność prawną i sądową, osoby fizyczne których przedmiotem praw jest przedsiębiorstwo). Podstawowa formą organizacyjnoprawną jednostek gospodarczych jest także zakład, który jest jednostką organizacyjną stanowiącą pewną całość pod względem technicznym, lokalizacyjnym oraz organizacyjnym. Od przedsiębiorstwa różni się tym, iż nie posiada osobowości prawnej, lecz wchodzi w skład jednostki organizacyjnej posiadającej taką osobowość. Odrębność i samodzielność zakładu może zatem mieć charakter wewnętrzny, w odniesieniu do jednostki organizacyjnej w której skład wchodzi, a nie na zewnątrz. Przedmiotem jego działania nie musi być zamknięty proces gospodarczy, a jedynie jego część, nie ma on pełnej samodzielności finansowej. Art. 4 pkt 6 ustawy prawo o działalności gospodarczej definiuje pojęcie oddziału stanowiąc, iż jest to wyodrębniona i samodzielna organizacyjnie część działalności gospodarczej wykonywana przez przedsiębiorcę poza głównym miejscem wykonywania działalności (zakładem głównym). Taka definicja oddziału odpowiada w zasadzie rozumieniu pojęcia “zakładu” o którym mowa była powyżej. Współdziałanie podmiotów gospodarczych Kooperacja –współdziałanie gospodarcze. Może ona mieć charakter funkcjonalny (do współdziałania dochodzi na podstawie czynności prawnych stron, zwłaszcza zaś umów zobowiązaniowych) lub też strukturalny (źródłem jej jest przynależność kooperantów do wspólnej organizacji gospodarczej – np. spółki). Koncentracja gospodarcza jest zjawiskiem nieuchronnym, podyktowanym chęcią obniżenia kosztów, walką konkurencyjną. Ukształtowały się już pewne formy koncentracji gospodarczej: 1. koncern – zgrupowanie prawnie samodzielnych przedsiębiorstw pod jednym kierownictwem, decydującym o kierunku działalności gospodarczej; kierownictwo koncernu sprawować może jedno przedsiębiorstwo, które uzyskało kontrolę nad pozostałymi przedsiębiorstwami zgrupowanymi w koncernie, albo też wspólny dla całego koncernu organ (w zależności od tego, czy któreś z przedsiębiorstw dominuje mówimy o koncernie podporządkowującym lub też równorzędnym); forma prawna przedsiębiorstw wchodzących w skład koncernu może być dowolna; sam koncern powstaje albo w wyniku umowy przyznającej jednemu z przedsiębiorców pozycji dominującej, albo przez zawarcie umowy spółki cywilnej, umowy spółki kapitałowej, której celem jest zarządzanie połączonymi przedsiębiorstwami; najczęściej jednak dochodzi do powstania koncernu przez zdobycie pozycji dominującej przez jedno z przedsiębiorstw zgrupowanych w koncernie, np. przez nabycie kontrolnego pakietu akcji pozostałych. 2. Trust – uznawany jest niekiedy za synonim koncernu na gruncie systemów angloamerykańskich, niekiedy natomiast przyjmuje się iż trust jest formą najwyżej rozwiniętego koncernu, w którym dochodzi do takiej koncentracji gospodarczej, że zgrupowane w nim przedsiębiorstwa tracą swą prawną i gospodarczą niezależność i samodzielność we wszystkich lub określonych dziedzinach zbytu i produkcji 3. Kartel – porozumienie gospodarcze prawnie samodzielnych przedsiębiorstw, które prowadzi do uzgodnionego działania na rynku, np. do minimalizacji ceny sprzedaży (kartel cenowy) co do limitu produkcji (kartel kontyngentowy); szczególnym rodzajem kartelu jest syndykat, w którym wchodzące w skład kartelu przedsiębiorstwa tworzą w drodze porozumienia wspólne biuro zakupu lub sprzedaży; struktura prawna kartelu może być różna: spółka prawa cywilnego lub handlowego. 4. Konsorcjum - porozumienie dwóch lub więcej samodzielnych podmiotów gospodarczych, w którym zobowiązują się one do wspólnego wykonania określonego (zwykle drogiego lub ryzykownego) przedsięwzięcia na rzecz oznaczonej osoby (inwestora); członkowie konsorcjum dzielą się zadaniami i każdy z nich wykonuje je we własnym zakresie i na własny rachunek, w umowie konsorcjalnej dokonują podziału wynagrodzenia, najczęstsza forma to spółka cywilna. 5. Joint-venture – “wspólne przedsięwzięcie i wspólne ryzyko” ; jest to forma współdziałania gospodarczego z udziałem podmiotów zagranicznych 6. Pull - porozumienie niezależnych przedsiębiorstw w sprawie wspólnego gromadzenia i podziału zysku według uzgodnionych zasad 7. Konglomerat – dość luźny związek kapitałowy różnorodnych przedsiębiorstw i ich grup, z reguły zorganizowanych w koncernie, pozwalający na specjalizację poszczególnych podmiotów funkcjonujących w ramach konglomeratu, pozwalający na minimalizację zmian koniunktury 8. Holding – forma koncentracji gospodarczej polegająca na centralizację alokacji kapitału i zysków przez sprawowanie kontroli nad najczęściej samodzielnymi podmiotami, którymi są z reguły spółki kapitałowe ; prowadzi to do powstania grupy spółek, w której co najmniej jedna jest spółką dominującą (spółka- matka, spółka macierzysta), a inne są spółkami zależnymi (spółki-córki, spółki filialne); spółka dominująca posiada w spółkach zależnych albo kontrolny pakiet akcji, albo możliwość powołania więcej niż połowy członków zarządu. AAA Art. 4 pkt 7 Oznaczenie przedsiębiorcy – firmę lub nazwę przedsiębiorcy ze wskazaniem formy prawnej, a w przypadku osoby fizycznej imię i nazwisko przedsiębiorcy oraz nazwę pod którą wykonuje działalność gospodarczą.