Wzbudzanie motywacji
Otóż po to, aby powstał motyw, muszą być spełnione pewne warunki. Trzy z nich zasługują na szczególną uwagę.
Po pierwsze , człowiek musi czegoś potrzebować lub też musi mieć do wykonania jakieś zadanie. Nie zaspokojona potrzeba lub nie wykonane zadanie są źródłem napięcia ( tzw. napięcia motywacyjnego)
Po drugie, człowiek musi dostrzec (lub wyobrazić sobie, czy też pomyśleć ), że istnieje czynnik, który może potrzebę zaspokoić lub przeciwnie. - czynnik, który może przyczynić się do zwiększenia potrzeby. Czynnik zaspakajający potrzebę ma wartość gratyfikacyjną dodatnią, natomiast czynnik wzmagający potrzebę - wartość gratyfikacyjną ujemną. Czynniki te bywają określane jako nagroda i kara.
Po trzecie człowiek musi mieć przeświadczenie, że w danych warunkach potrafi osiągnąć zaspokojenie potrzeby lub osiągnięcie zadania. A zatem człowiek musi oceniać szansę powodzenia działań (osiągnięcia nagrody lub usunięcia kary) jako wyższe od zera.
Natężenie motywu jest funkcją trzech wymienionych czynników. Jeśli brak któregoś z nich, motyw nie występuje. Natomiast gdy chcemy wzbudzić lub wzmóc motywację, musimy oddziaływać na te właśnie czynniki. Należy tu wspomnieć o czynnikach stałych i zmiennych.
Oddziaływanie na motywację wymaga wpływania zarówno na czynniki stałe jak i zmienne. Oddziaływanie na czynniki stałe polega na kształtowaniu systemu potrzeb, wytwarzaniu skal wartości, wytwarzaniu przeświadczeń na temat własnych wartości oraz możliwości zawartych w otoczeniu.
Natomiast oddziaływanie na czynniki zmienne polega na wzbudzaniu potrzeb, stosowania nagród i kar, informowaniu o możliwościach zawartych w sytuacji czy manipulowaniu tymi możliwościami.
Adam Mickiewicz "Dziady część III"