Wszystko o pozytywizmie

Wszystko o pozytywizmie

Daty graniczne polskiego pozyt.
1864-1890
1864-upadek powst.styczniowego
-w Polsce panuje noc packiewiczowska
-Polska jest skłócona
-uwłaszczenie chłopów
1890-pisarze którzy wyróżniali się odmiennym tworzeniem
Etapy rozwoju pozytywizmu polskiego:
1.Lata 50-60-pojawiają się nowe sposoby myślenia, działania
Uaktywniają się przedburzowcy:
Michał Bałucki, Teodor Jeż, Mieczysław Romanowski
2.1864- do połowy lat 70-tych- okres programotwórczy, propagowania nowych haseł. Rymopisarstwo jest poezją wtórną.
Popularność zdobywa powieść tendencyjna:
-utylitaryzm-powieść miała służyć czemuś
-wyraziste, schematyczne skontrastowanie postaw jednoznacznie negatywnych i pozytywnych
-podporządkowanie fabuły tezie z góry założonej przez autora i czytelnej dla odbiorcy
-wprowadzenie fragmentów utrzymanych w stylu publicystycznym, w których pisarz bezpośrednio lub za pośrednictwem bohatera wygłasza swoje poglądy
3.Druga połowa lat 70-tych:
-rozwój nowelistyki „Dym”; „Katarynka”
4.Lata 80-te:
-rozwój prozy realistycznej „Lalka”; „Nad niemnem”
-apogeum epoki- szczyt
5.Lata 90-te:
-schyłek pozytywizmu
Inny podział:
+lata 70-te: młodość epoki
+lata 80-te: dojrzałość

Pozytywizm 1864-1890:
-łać.positivus-oparty,uzasadniony
-jako 1 użył tego terminu August Comte, który napisał text pt.”Wykład fil.pozytywnej”
-pozytywny znaczyło dla ludzi tej epoki: realny, praktyczny, użyteczny, przystający do życia
-okres ten był tylko w Polsce nazwany Pozytywizmem
· we Francji –naturalizm,realizm
· w Anglii- epoka wiktoriańska
· w Niemczech-tj.we Francji, wkraczający ekspresjonizm
· w Rosji- realizm
-kiedy Polska była pod zaborami represje carskie się nasiliły, konfiskata mienia, olbrzymie podatki
-zmienił się model patriotyzmu
POJĘCIA:
anostycyzm-pogląd fil. Negujący całkowicie lub częściowo możliwość poznania obiektywnej rzeczywistości
determinizm-pogląd uznający współzależnośc zjawisk, zgodnie z którym każde zjawisko jest nieuchronne i jednoznacznie wyznaczone przez ogół warunków w jakich występuje
ewolucjonizm-różnicowanie się elementów
monizm-natura jest jednorodna, jedność natury i świata
organicyzm-cała natura lub jej dziedziny tworzą odrębne struktury organiczne, funkcjonujące celowo i rozwijające się na wzór żywego organizmu
pragmatyzm-postuluje praktyczny sposób myślenia i działania, uzależniający prawdziwość twierdzeń od ich praktycznych skutków, czyli przyjmujący użyteczność za kryterium władzy
scjentyzm-głosi,że uzyskanie prawdziwej wiedzy o rzeczywistości jest możliwe tylko przy zast. W badaniach naukowych metod nauk przyrodniczych
utylitaryzm-pożytek jednostki lub społeczeństwa powinien stanowić najwyższy cel moralny postępowania ludzi, zakładająca,że dążenie do dobra własnego sprzyja pomnożeniu dobra społecznego

August Comte
„Wykład filozofii pozytywnej”
-świat stanowi jedną całość
-godne uwagi jest to co da się policzyć, zważyć
-badanie świata poprzez metody biologiczne
John Stewart Mill
„Utylitaryzm”
-nie można żyć egoistycznie
-literatura miała być pożyteczna
-literatura miała pokazywać co jest dobre, co złe
-literatura miła potępiać zło
-miarą wartości człowieka, społeczeństwa jest użyteczność
-praca na korzyść ogółu
Herbert Spencer
„System fil .syntetycznej”
-głosił hasło organicyzmu i ewolucjonizmu
-badał dzieła K. Darwina
-mówił,że cywilizacja,społeczeństwo ewoluuje
-wszystko się rozwija
-uważa że dany naród to jest organizm
-podzielił społeczeństwo na : industrialne-przemysłowe i militarne
Karol Darwin
„ O pochodzeniu człowieka”
-człowiek jest ukoronowaniem ewolucji
-w swoim ewolucjonizmie zakładał obecność biologicznej walki o byt
-eliminowanie jednostek słabszych przez jednostki silniejsze
H.Taine
„Filozofia sztuki”
„Historia lit. angielskiej”
-określił poglądy estetyczne pozytywizmu
-stworzył pozytywistyczny kanon piękna
-w sposób deterministyczny pojmował dzieje kultury
-„głosił” wiarę w konieczność zajścia zjawisk
-te same przyczyny wywołują te same skutki
-uważał, że rozwój kultury zdeterminowany jest przez 3 czynniki:
+rasa
+środowisko
+moment dziejowy
Henry Thomas Buckle
-twórca determinizmu
-głosi determinizm geograficzny
Ernest Renan
„Żywot Jezusa”
-uważał,że Chrystus jest doskonałym człowiekiem