WIOSNY LUDÓW W EUROPIE W 1848 r.
1. Przyczyny wybuchu:
- cele zjednoczeniowe – Niemcy, Włochy,
- cele narodowowyzwoleńcze, domaganie się praw politycznych, wprowadzenie monarchii konstytucyjnej – burżuazja domaga się tej monarchii,
- walka z feudalizmem to głównie walka o swobodę działalności gospodarczej,
- walka o wprowadzenie kapitalizmu,
- robotnicy walczą o prawa socjalne, o prawa bytu,
- wielka zaraza ziemniaczana w Europie w latach 1848-1849, obniżenie się poziomu życia,
2. Kraje, których nie objęła „wiosna ludów”:
- Rosja – feudalizm i absolutyzm był bardzo dobrze rozwinięty,
- Anglia – nie było absolutyzmu, już dawno zaczęto budować kapitalizm,
3. Przebieg „wiosny ludów”:
a) we Francji;
- rewolucja lutowa w Paryżu (22-24 luty 1848 r.),
- choroba ziemniaczana,
- 22-24 luty 1848 r. powstaje Rząd Tymczasowy,
- król Filip I zostaje obalony,
- abdykacja króla Filipa I na rzecz wnuka,
- uchwalenie konstytucji 4 listopada 1848 r., jedno izbowy parlament,
- 2 grudnia 1848 r. dokonuje przewrotu zamach stanu, rozwiązuje parlament i wprowadza stan wyjątkowy (Ludwik Napoleon),
- 14 stycznia 1852 r. – konstytucja,
- prezydent wybierany na 10 lat;
Władza prawodawcza: Rada Stanu,
Ciało prawodawcze i Senat: uzależniony od prezydenta,
- listopad 1852 r. – plebiscyt (decyzja ludu) wybiera Ludwika Bonapartego na cesarza,
- w latach 1852-1870 Francja jest cesarstwem autorytarnym,
b) w Niemczech;
- w marcu 1848 r. były rozruchy w wielu prowincjach niemieckich, np.: Nadrenia, Westfalia, Śląsk,
- 18 marca – król wydaje obietnice (Fryderyk Wilhelm IV), zwoła parlament i konstytucję,
- pod wpływem rozruchów król ugina się i usuwa z rządu reakcjonistów (zwolenników rozwiązania konfliktu siłą), do głosu dochodzi burżuazja,
- 31 marca 1848 r. Frankfurt na Menem obraduje tzw. przedparlament, który ogłasza wybory do Niemieckiego Zgromadzenia Narodowego, (próba jednoczenia Niemiec),
- 18 maja – początek obrad tego Zgromadzenia,
- latem 1849 r. Zgromadzenie zostało rozwiązane,
- 5 grudnia 1848 r. Prusy otrzymały konstytucję: równość wobec prawa, wolność prasy, dwuizbowy parlament,
- 28 marca 1848 r. uchwalenie ogólno niemieckiej konstytucji – propozycja korony cesarskiej dla króla Prus – odrzucona,
- zjednoczenie Niemiec się nie powiodło,
c) we Włoszech (próba jednoczenia);
- Lombardia, Wenecja pod panowaniem Austriackim,
- próbę jednoczenia podejmuje Piemont, rozpoczynając wojnę z Austrią (Karol Albert),
- klęska Włochów pod Custozą – koniec marzeń o zjednoczeniu,
- Piemont otrzymuje bardzo nowoczesną konstytucję,
- rozruchy mają miejsce w królestwie obojga Sycylii – walka z absolutyzmem i feudalizmem – klęska,
- rozruchy miały miejsce jeszcze: państwo kościelne, Palermo, Mediolan, Rzym, do którego wkraczają wojska francuskie i tłumią powstanie,
d) w Austrii;
- nikt z monarchii nie jest zadowolony, istnieją antagonizmy (przeciwieństwa) społeczne, narodowościowe
i religijne,
- Czesi walczą o własne państwo, bronią się przed germanizacją,
- Węgry mają dość traktowania ich państwa jako kolonię przez Austrię,
- wszyscy nienawidzą Klemensa Metternicha,
- 13 marca 1848 r. – obrady austriackiego sejmu, początek wystąpień w Wiedniu, walki uliczne,
- utworzono Gwardię Narodową i Legię Studencką,
- nie udało się tych rozruchów stłumić za pomocą siły,
- Cesarz Fryderyk I dymisjonuje Metternicha, ucieczka,
- uchwalenie konstytucji – 25 kwietnia 1848 r., która daje prawa wyborcze robotnikom, wolność słowa i druku,
- ponowny wybuch walk w październiku 1848 r.,
- Wiedeń oblężony przez 60 tyś. armię austriacką,
e) udział Polaków;
- w myśl: „Za wolność Waszą i Naszą”,
- walczyli: gen. Józef Bem, Józef Wysocki (Węgry), Henryk Dębiński (Węgry), Ludwik Mierosławski (Niemcy), Wojciech Chrzanowski (Włochy), Adam Mickiewicz (Włochy, Francja), Wiktor Heltman, Stefan Krzyżanowski (Saksonia),
Adam Mickiewicz "Dziady część III"