Tubylcy (ludność rodzima) i tubylczość
Jest to problematyka nowa w naukach społecznych. Kiedyś ludy tubylcze traktowano jako
mniejszości etniczno – rasowe. Istnieje ok. 3000 grup o charakterze tubylczym, łącznie ok. 40 mln
ludzi. Od XIX wieku pojawiły się 3 podejścia do społeczności tubylczej:
- dotyczące spraw wyznaniowych tzw. humanitaryzujący apartheid – rozdzielanie ludności tubylczej od
dominującej ludności napływowej.
- Zaakceptowanie ludów tubylczych jako części ludności, wykorzenienie postaw odrębności społeczności
tubylczej jako odrębnego etnosu (tzw. etnocyt), likwidowanie wspólnot własności ziemi
- XX wiek – ustalenie instytucji państwowych zajmujących się sprawą ludności tubylczej celem
zintegrowania ekonomicznego, przy jednoczesnym zachowaniu osobliwości kulturowych.
Tubylcy to potomkowie pierwszych mieszkańców, grup, które zamieszkiwały dane tereny, kiedy
przebywały tam inne grupy. Charakterystyczne czech tubylców to:
- izolacja – dzięki niej grupy te wyróżniamy spośród innych pod względem zachowania swych zwyczajów i
tradycji
- grupa inkorporowana jest do państwa o charakterystykach narodowych, społecznych i kulturalnych
całkowicie obcych
- tubylcy to praspołeczeństwo, które w procesie kształtowania się globalnego kapitalizmu znalazło się w
stanie podporządkowania, ale zachowują ze swojej przeszłości szczególną postawę do swojego terenu
jako źródła życia i podstawowego wyznacznika tożsamości tej grupy
- majoryzacja, czyli ........... tubylców z ich praw jest zawsze możliwa
- swoista kultura wszystkich ludów tubylczych, która wyraża się w szczególnych wytworach kultury
materialnej, ceremoniach, bardzo rozwiniętej wiedzy botanicznej, zoologicznej (odnosząca się do gat.,
które obecnie znajdują się na terenie etnicznym), medycyny ludowej, odrębności zwyczaju i tradycji
prawnej (np. wspólnotowa własność ziemi)
Konwencja nr 169 wydana przez MOP to próba zdefiniowania ludności tubylczej – ludy tubylcze to te,
które są przedmiotem podboju i zostały przymuszone do życia w obrębie państwa tworzonego przez
najeźdźców i podporządkowania się ich standardom i wzorom kultury. Są one narażone na 2 rodzaje
ludobójstwa – genocyt (fizyczna zagłada) i etnocyt (zabijanie społeczności – ludzie ocaleją).
Podmiotowość ludów tubylczych nie jest jednoznaczna z pojęciem podmiotowości w rozumieniu prawa międzynarodowego. Ludy tubylcze to uciskana mniejszość, której nikt nie chce przyznać pełni praw.
Adam Mickiewicz "Dziady część III"