Wyszukiwarka:
Artykuły > Studia >

Systemy-światy I. Wallersteina

Systemy-światy I. Wallersteina Koncepcja „systemów – światów” I.Wallersteina i współpracowników Wg Wallersteina w historii ludzkości istnieją 3 rodzaje systemów społecznych: -mini-systemy społeczne – mało rozległe, zwykle nie więcej niż 6 pokoleń, duża homogeniczność (np.: społeczności plemienne) -imperia światowe – rozległe struktury polityczne, różnorodna kultura, zewnętrzna kontrola nad wewnętrznymi strukturami np.: przez ekstrakcję (wyciąganie) nadwyżki ekonomicznej; istniały do niedawna np. ZSRR - gospodarki światowe – rozległe i nierównomierne łańcuchy produkcji i podziału dóbr, rozczłonkowane przez różne systemy polityczne, nadwyżka rozdzielana wg faktycznych monopoli osiąganych na rynku. W systemie gospodarek światowych istnieją 3 kategorie podsystemów: - społeczeństwa centralne tzw. trzon – jest to centrum systemu światowego (np.: USA), hegemoni, którzy narzucają innym swoje interesy - półperyferie – społeczeństwa które nie dysponują ekonomią skali (są za małe by mogły wywierać wpływ), są mało autonomiczne -peryferie – obszary uzależnione od funkcjonowania ośrodków centralnych (gospodarczo, politycznie, militarnie, kulturowo), są to eksporterzy surowców, wyzyskiwane przez państwa centralne, nadwyżki produkcji wywłaszczane przez centrum – np.: Ameryka Łacińska, - obszary zewnętrzne (kraje czarnej Afryki). Awansujące peryferie i zdegradowany trzon są eksploatowane przez centrum i eksploatują peryferie.