|
|
|
|
Losy Wokulskiego stanowią
główny wątek konstrukcyjny wokół którego osnuta jest cała akcja
"Lalki" B.Prusa. Żyje on w epoce wpływów romantycznych i
pozytywistycznych. Wokulski
z pochodzenia szlachcic, mógł z tego faktu korzystać teoretycznie - nie miał
bowiem majątku. W takiej sytuacji pochodzenie nie miało znaczenia. Jednak
Wokulski zajmował się nie tylko pracą, przygotowywał się także do szkoły,
społeczeństwo dziwiło się temu, nie potrafiło zrozumieć motywów jego
postępowania, podchodziło do tego ironicznie. Do nauki inspirowali go jedynie
studenci, którzy widzieli w nim przyszłego wynalazcę. Przygotował
się i zdał do szkoły głównej, lecz w dalszym ciągu nie ma szczęścia -
pochłania go działalność narodowowyzwoleńcza. Staje przed wyborem - może
pracować nad sobą, kształcić się lub walczyć o wolność dla wszystkich ludzi.
Oczywiście bez wahania wybiera to drugie - jest więc postacią tragiczną.
Tragizm określa tu nie tylko historia (zdolny do najwyższego poświęcenia, dla
udziału w powstaniu rzuca studia),ale i stosunek społeczeństwa. Po powrocie z
Syberii, obwiniany jest, iż przysporzył represji, pogorszył sytuację, nikt
nie szanuje zesłańców, odmrożone ręce budzą największą odrazę Izabeli. Na
zesłaniu poznał Wokulski nie tylko Szlangbauma, czy Szumana ale i rosyjskich
naukowców: Dybowskiego, Czerskiego. Spotkanie to sprawiło, iż znów zaczął
myśleć o działalności naukowej. Gdyby po powrocie do Warszawy mógł rozpocząć
pracę, byłby to w jego życiu punkt zwrotny tymczasem przez naukowców uznawany
jest za kupca, przez kupców zaś za naukowca. Społeczeństwo nie czuje potrzeby
popierania takiego człowieka, mimo iż nie szuka on korzyści dla siebie, chce
uszczęśliwić ludzkość. Nie miał
szczęścia Wokulski także jako kupiec, nie mógł usamodzielnić się gdyż
brakowało mu kontaktów. Ta sytuacja spowodowała małżeństwo zawarte w celach
ekonomicznych (była to przyjęta wówczas norma ). Małgorzata kochała go, ale
bez wzajemności, małżeństwo nie mogło być szczęśliwe. zarzucano mu, że
wyzyskuje Minelów, wykorzystuje to, na co oni pracowali przez wiele lat. Jest
to jedna z przyczyn jego wyjazdu do Bułgarii. Drugą, ważniejszą jest potrzeba
zdobycia środków finansowych, by mógł zaimponować Łęckim. Lecz tu znowu brakuje
mu szczęścia... Zaplanował,
jak zdobyć Izabelę, lecz pozostał dla niej zawsze tylko kupcem, przyjacielem
rodziny. Wokulski chcąc zjednać arystokrację pomaga im finansowo. Pech polega
na tym, że znowu mu nie ufają, myślą, że będzie z takiej działalności czerpał
zyski dla siebie, nieszczęściem jest także fakt, że posiada sklep - jest
uważany za kupca. mimo wszystko nie traci pewności siebie, zmienia styl życia
(pojawia się na balach, wyścigach, pojedynkuje się, uczy się angielskiego),
chce wniknąć w sfery, gdzie przebywa Izabela. Kiedy próbuje spojrzeć na
siebie oczami Izabeli jest człowiekiem mało wartościowym. Dziewczyna zgadza
się na małżeństwo, ale nie potrafi wyrzec się salonowych nawyków, jako żona
nigdy nie pozostałaby wierna. Tak więc
Wokulski faktycznie nie ma szczęścia. Decyduje o tym szereg przyczyn
zewnętrznych: -
"fatalna miłość" -przypadek
-
okoliczności -różnice,
które dzieliły środowisko, niemożność przezwyciężenia pewnych schematów
myślowych i obyczajowych. -środowisko
społeczne (głównie arystokracja, która wiele złego mogła jeszcze czynić) -"resztki
feudalizmu" Poza tym Przy poznaniu Izabeli ujawnił się w nim romantyzm. W życiu osobistym, nie potrafił spojrzeć na siebie krytycznie. Jest wychowany na wartościach romantycznych, choć romantyzm jest tą sił, która go niszczy. |
|
Mit grecki - pojęcie i podział
Biblia
Literatura parenetyczna; ideał rycerza i władcy, ascety - świętego, oraz kochanka
Quo Vadis
"Treny" J. Kochanowskiego
Topos śmierci w kulturze i sztuce średniowiecza
Adam Mickiewicz „Dziady” cz. II, IV, I
Molier "Świętoszek" - charakterystyka Tartuffe'a
Filozofowie greccy.
Barok - literackie i ideowe wyznanie epoki
Henryk Sienkiewicz „Potop”
Barok - charakterystyka epoki.
„Pan Tadeusz” czyli Ostatni zajazd na Litwie...
Filozofia starożytnej Grecji i Rzymu
Wizja Boga, świata i człowieka...
Prometeizm i mesjanizm w "Dziadach części III" Adama Mickiewicza
Wybrane mity greckie, ich sens oraz ponadczasowy charakter
"Świętoszek” Molier’a – charakterystyka postaci
Porównaj dwie wybrane relacje literackie z życia w obozach