Wyszukiwarka:

Stachura Edward

• ur. 1937 • zm. 1979 •

Edward Stachura, (używający pseudonimu Sted) urodził się 18 VIII 1937 roku w Charvieu koło Pont-de-Cheruy w Delfinacie (Francja),
w rodzinie polskich emigrantów. W 1948 rodzina Stachurów przeniosła się do Polski i osiadła w odziedziczonym domu w Łazieńcu
(obecnie dzielnica Aleksandrowa Kujawskiego). Do liceum uczęszczał w pobliskim Ciechocinku, przez pewien czas mieszkając w
internacie, a to z powodu konfliktu z ojcem. W wieku siedemnastu lat zaczął pisać wiersze. Szkołę średnią ukończył w Gdyni, jako
że jego indywidualizm oraz skłonność do wagarów i gry w karty sprzykrzyły się ciechocińskim pedagogom. Maturę uzyskał w 1956,
otrzymując z języka polskiego ocenę dostateczną. Jako poeta debiutuje w gdańskich "Kontrastach" w 1956. Po nieudanej próbie
podjęcia studiów plastycznych, w 1957 zdaje na romanistykę w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Publikuje w tamtejszej
"Kamenie", usiłując utrzymać się z gry w pokera, jednak ze zmiennym powodzeniem. W liście do przyjaciela pisze: "Kurwa jego
mać, żebyś Ty zobaczył, jak chodzę ubrany. Spodnie wytarte i brudne do maximum. Nędzny płaszczyk z koca jeszcze bardziej". W
1960 przenosi się na Uniwerstytet Warszawski, a dyplom uzyskuje w 1965, na podstawie pracy o Henri Michaux. Wcześniej, w 1962,
ukazuje się jego zbiór opowiadań Jeden dzień. W następnym roku ukazał się jego pierwszy tom poezji, Dużo ognia. W 1966
wychodzi drugi tom opowiadań, Falując na wietrze. W 1969 ukazuje się pierwsza powieść Stachury, Cała jaskrawość. Pracował nad
nią od 1966 roku, kiedy to wraz z poznańskim poetą Wincentym Różańskim spędził kilka jesiennych tygodni na oczyszczaniu stawu
w ciechocińskim parku zdrojowym. Mieszkali wówczas w domu Marii Potęgi, siostry matki Stachury, jakieś sto metrów od rodzinnego
domu Stachurów w Łazieńcu. Druga powieść Edwarda Stachury, Siekierezada albo zima leśnych ludzi, wyszła w 1971. Powstała na
kanwie wizyt, jakie pisarz składał swemu przyjacielowi Janowi Czopikowi, pracującemu jako nauczyciel w szkole w Grochowicach
koło Kotli, niedaleko Głogowa. W czasie jednego z pobytów w Grochowicach, w styczniu 1967, pisarz zatrudnił się przy wyrębie lasu.
Od maja 1969 do marca 1970 Stachura przebywał w Meksyku, jako stypendysta meksykańskiego rządu. Studiował tam m.in. historię
literatury latynoamerykańskiej oraz dzieje cywilizacji Majów. Od tego mniej więcej czasu dręczyły Stachurę stany depresyjne. W
maju 1972 został w Łodzi okradziony: zginęło m.in. pięć brulionów z notatkami. W 1973 ukazuje się zbiór Piosenek, wykonywanych
zresztą przy różnych okazjach przez samego autora. Rok później Stachura wyjeżdża na kilka miesięcy do USA; wątki amerykańskie
pojawią się w tomie prozy Wszystko jest poezja (1975) i zbiorze opowiadań Się (1977). Ta ostatnia książka kończy się znamiennymi
słowami: "Ja umarło. Położyło sobie kres (...) Się jest". Taka jest ewolucja pisarstwa Stachury: od afirmacji "żyjącego w natchnieniu"
Ja z Całej jaskrawości po roztopienie się osobowości. Tej problematyce - dialogu człowieka Ja z człowiekiem Nikt - poświęcony jest
obszerny i wewnętrznie zróżnicowany tekst, zatytułowany Fabula rasa (1979), a także traktat, można powiedzieć mistyczny, Oto
(1980). 3 IV 1979 Stachura został potrącony przez elektrowóz na stacji Bednary koło Łowicza. W wypadku stracił prawą dłoń. W tym
okresie nasilają się u niego stany depresyjne. Po pobycie w szpitalu zaczyna pisać dziennik, któremu dano tytuł Pogodzić się ze
światem (zapiski w formie dziennika prowadził Stachura właściwie od początku swej twórczości). Pisarz popełnił samobójstwo w
swym warszawskim mieszkaniu, zapewne 21 lub 22 lipca 1979 roku.