Wyszukiwarka:
Artykuły > Studia >

Scharakteryzuj strukturę tzw. Krajów Trzeciego Świata. Główne przyczyny istniejącego zróżnicowania.

Scharakteryzuj strukturę tzw. Krajów Trzeciego Świata. Główne przyczyny istniejącego zróżnicowania. Kraje Trzeciego Świata - termin używany na określenie grupy państw o niskim poziomie rozwoju gospodarczego. Został wprowadzony przez organizacje systemy Narodów Zjednoczonych w 1956 r. na życzenie zainteresowanych państw, zastępując pojęcie "kraje słabo rozwinięte". Obecnie używa się też terminu "Kraje rozwijające się". Pojęcie Krajów T. Ś. obejmuje państwa Azji (bez Japonii), Afryki (niekiedy bez RPA), Ameryki Łacińskiej oraz Oceanii (bez Australii i Nowej Zelandii). W okresie zimnej wojny wyłączano niekiedy z tej grupy socjalistyczne kraje: Chińską Republikę Ludową, Koreańską Republikę Ludowo - Demokratyczną, Kubę, Mongolię i Wietnam. Podstawowym kryterium wyodrębnienia tej grupy jest wielkość dochodu narodowego w przeliczeniu na jednego mieszkańca. W 1992 r. Bank Światowy przyjął wielkość graniczną 8355 $ na jednego mieszkańca. Ponieważ warunek ten nie jest wystarczający wprowadzono dodatkowe kryteria o charakterze ekonomicznym bądź społecznym. Wśród kryteriów ekonomicznych wyróżnia się: strukturę PKB, miejsce zajmowane w międzynarodowych stosunkach gospodarczych, zużycie energii na jednego mieszkańca, poziom oszczędności wewnętrznych. Kryteria społeczne to: przeciętna długość życia, wskaźnik umieralności niemowląt, odsetek analfabetów, wielkość spożycia kalorii i protein, liczba mieszkańców na jednego lekarza. Pewne procesy, zachodzące w gospodarce światowej od lat 70, spowodowały ogromne zróżnicowanie sytuacji poszczególnych krajów rozwijających się. kryzys naftowy (1973 - 1974) doprowadził do wzrostu dochodów krajów eksportujących ropę (państwa Bliskiego Wschodu, Libia, Brunei), co umożliwiło im rozwój infrastruktury gospodarczej oraz zapewniło wysoki standard życia mieszkańców. Ta grupa państw określana jest mianem "kraje surowcowe" Zalicza się tu również inne państwa czerpiące bogactwa z eksportu surowców, np. Nauru - eksportujące fosfaty, Botswana - diamenty, w latach 70 rozpoczął się proces szybkiego rozwoju gospodarczego niektórych krajów Azji Południowo - Wschodniej. Zachodzące tam procesy industrializacji doprowadziły do zmniejszenia dystansu rozwojowego tej grupy państw w stosunku do krajów wysoko rozwiniętych. Państwa te określane są mianem "kraje nowo uprzemysłowione" lub "kraje progowe", azjatyckie nazywane są też "tygrysami". Dotyczy to takich państwa jak Korea Południowa, Singapur, Tajwan. Podobny kierunek rozwoju wykazują Malezja, Tajlandia, Indonezja oraz niektóre kraje Ameryki Łacińskiej (Argentyna, Brazylia, Meksyk), odrębną grupę stanowią kraje najmniej rozwinięte. Perspektywy rozwojowe tych państw są niewielkie (niski poziom dochodów uniemożliwia inwestycje). Zalicza się tu większość krajów Afryki subsaharyjskiej, niektóre kraje Azji (Laos, Myanmar, Afganistan) i Ameryki Środkowej (Haiti, Nikaragua). Odrębną pozycję, mimo niskiego dochodu narodowego stanowią kraje o dużej liczbie mieszkańców Jak Chińska Republika Ludowa i Indie. Ze względu na wielkość rynku i potencjał gospodarki narodowej te kraje są liczącymi się uczestnikami międzynarodowych stosunków ekonomicznych. Kraje te są zaliczane do rynków o dużych możliwościach rozwojowych. W okresie zimnej wojny kraje rozwijające się, dążące do zamanifestowania swojej odrębności od istniejących struktur blokowego podziału świata stworzyły własne płaszczyzny współpracy międzynarodowej w sferze politycznej i gospodarczej.