Wyszukiwarka:
Artykuły > Studia >

Ruch krajów niezaangażowanych. Charakter, uczestnicy, działalność

Ruch krajów niezaangażowanych. Charakter, uczestnicy, działalność Na przełomie lat 40-tych i 50-tych nasiliła się konfrontacja polityczna i strategiczna na obszarach Azji. Dążenia narodów do uzyskania niepodległości, walki zbrojne i wojny w Azji wywarły znaczący wpływ na kształtowanie się polityki zagranicznej nowo wyzwolonych państw tego kontynentu. Większość z nich postanowiła nie sprzymierzać się ani z krajami kapitalistycznymi ani socjalistycznymi, tylko poszukiwać możliwości rozwijania własnej, w miarę niezależnej polityki międzynarodowej. Ten wybór pozwalał nielicznej jeszcze grupie niepodległych państw Azji i Afryki na działalność antykolonialną i rozwijanie solidarności azjatycko-afrykańskiej. Przyjęcie nowej formuły działania w stosunkach międzynarodowych oznaczało wychodzenie poza ramy tradycyjnej neutralności. W 1954 podpisano indyjsko-chiński traktat w sprawie Tybetu, zawierający zasady pokojowego współistnienia nazwane Pancza Szila (5 zasad). Przyczyniły się one do ukształtowania fundamentalnych zasad polityki niezaangażowania. Pancza Szila to: - wzajemne poszanowanie integralności terytorialnej i suwerenności - wzajemna nie- agresja - nieingerencja w sprawy wewnętrzne drugiego kraju - równość i wzajemne korzyści - pokojowe współistnienie W 1957 powołano na konferencji w Kairze Organizację Solidarności Afroazjatyckiej. W 1961 grupa 21 państw opowiedziała się za niezaangażowaniem. W tym samym roku zorganizowano konferencję 17 państw Azji, Afryki, Jugosławii, Kuby i przedstawicieli Tymczasowego Rządu Republiki Algierii, której zadaniem miało być ustalenie charakteru konferencji państw niezaangazowanych i kryteriów przynależności do ruchu tych państw. Ustalono następujące wymogi przynależności do ruchu: - prowadzenie niezależnej polityki zagranicznej opartej na zasadach pokojowego współistnienia, konsekwentne popieranie ruchów narodowowyzwoleńczych - nieuczestniczenie w żadnym pakcie militarnym z udziałem wielkich mocarstw - nieutrzymywanie na swoim terytorium obcych baz wojskowych zainstalowanych za zgodą państwa. Status państwa niezaangażowanego uzyskuje się na podstawie jednostronnego oświadczenia woli lub praktycznego działania państwa. Natomiast pozwala na swobodę i jednostronne decyzje o zmianie polityki zagranicznej. Ruch państw niezaangażowanych (Non-Alignment Movement -NAM) -nie jest ugrupowaniem ani blokiem czy też organizacją międzynarodową działającą na podstawie umowy międzynarodowej. Jest to grupa państw luźno powiązanych ze sobą poprzez akceptację wspólnie przyjętych zasad postępowania. Dokumenty ruchu są tylko deklaracją intencji i maja charakter polityczny. Instytucje i organy ruchu państw niezaangażowanych: - Konferencja Szefów Państw i Rządów (spotkanie na szczycie) - Konferencja Ministrów Spraw Zagranicznych - Biuro Koordynacyjne - Przewodniczący Ruchu Państw Niezaangażowanych. - Organy i instytucje wyspecjalizowane Działalność ruchu to różnego rodzaju spotkania ministrów poświęcone problemom szczegółowym oraz sympozja i seminaria. Należą do nich coroczne spotkania szefów delegacji wszystkich państw niezaangażowanych na sesję Zgromadzenia Ogólnego ONZ, spotkania stałych przedstawicieli państw przy ONZ tworzących Grupę Państw Niezaangażowanych. Powoływane są także zespoły robocze, analizujące poszczególne zagadnienia będące przedmiotem obrad Zgromadzenia Ogólnego ONZ. Do instytucjonalnych form działalności ruchu należy funkcjonowanie Funduszu Rozwoju Gospodarczego i Społecznego, Międzynarodowego Ośrodka ds. Przedsiębiorstw, ds.-Sektora Społecznego, Ośrodka Dokumentacji i Centrum ds. Korporacji Ponadnarodowych Podstawowe cele: 1.utrzymanie oraz utrwalenie pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego (działania oparte na zasadach pokojowej koegzystencji i odprężenia, przeciwdziałanie wszelkim posunięciom prowadzącym do konfliktu między mocarstwami itp.) 2.umacnianie niezależności narodowej ( aktywne przeciwstawianie się wszelkim formom dominacji, zwalczanie kolonializmu i neokolonializmu, a także umacnianie jedności i •solidarności ruchu państw niezaangażowanych oraz przeciwdziałanie ingerencji w ich sprawy wewnętrzne) 3.aktywna współpraca członków ruchu na rzecz rozwoju gospodarczego i społecznego 4.demokratyzacja stosunków międzynarodowych (budowa nowego międzynarodowego ładu ekonomicznego i nowych zasad międzynarodowego obiegu informacji) . Na konferencji w Dżakarcie w 1992 do ruchu przyjęto nowych członków: Brunea, Fili- piny, Birma, Uzbekistan, W 1994 RPA oraz Rosji przyznano status obserwatora, w 1995 Turkmenistan a wnioski o przyjęcie złożyły Bośnia i Hercegowina, Macedonia i Kostaryka.