Wyszukiwarka:
Artykuły > Studia >

Rozwój i postęp społeczny

Rozwój i postęp społeczny Życie społeczeństw ulega w różnych okresach historycznych zmianom w pewien sposób ukierunkowanym, a nie tylko zmianom nieukierunkowanym lub cyklicznym. Zmiany w pewien sposób ukierunkowane nazywa się rozwojem społ. w danym kierunku. Pojęcie rozwoju społecznego Według Znanieckiego rozwój społeczny należy rozumieć jako powstawanie nowych elementów i układów społecznych. Znaniecki podkreśla, że rozwój społeczny czy zmiana społeczna odnosi się do zmiany struktury społecznej, a nie do faktu demograficznej wymiany pokoleń. Trudności nastręcza problem zmian systemowych powtarzalnych i niepowtarzalnych. Davis z kolei wyróżnia zmiany krótkookresowe i długookresowe. Rozwój społeczny byłby więc zmianą długookresową obejmującą całe społeczeństwo, a nie tylko jakieś jego części. Rose określa zmianę społeczną jako powstawanie i rozwój nowych znaczeń i wartości stanowiących paradygmat zmian istotnych modeli zachowań w społeczeństwie. Nie są to jakieś pojedyncze zmiany ale szersze zespoły zmian mające pewien kierunek. Są również zwolennicy uważający, że wśród zmian społecznych obok zmian funkcjonalnych, powtarzalnych należy odróżnić zmiany strukturalne, jakościowe, niepowtarzalne. W określeniu zmian rozwojowych są przyjmowane kryteria stwierdzające iż są to zmiany: - niepowtarzalne – tzn. formacyjnie zachodzące w tzw. czasie historycznym - strukturalne – zachodzące w wewnętrznej budowie danego zjawiska społecznego - kierunkowe – stanowiące przejście danego zjawiska do odmiennego stanu w porównaniu ze stanem przed zmianą - zmiany “szerszej skali” – obejmujące nie tylko dane zjawisko ulegające zmianie, ale również szerszy kontekst społeczny Czynniki rozwoju społecznego Można wyróżnić 3 grupy takich czynników (Szczepański): 1. Wynalazki techniczne i technologiczne (postęp techniczny) i ich upowszechnienie – istnieje wielość mechanizmów oddziaływania postępu technicznego na zmiany społeczne 2. Dyfuzja kultury – większość zmian zachodzących w strukturze i kulturze danego społeczeństwa dokonuje się jako wynik wzajemnych kontaktów z kulturą innych społeczeństw. - kultury pokrewne, bliższe sobie, przenikają się łatwiej niż kultury obce, odmienne - główne elementy kultury zmieniają się bardzo wolno a peryferyjne szybko - wśród innowacji można wyróżnić innowacje proste, autonomiczne i kompleksowe - jeśli innowacja jest podzielna to nowe elementy wnikają szybciej - zmiana sytemu kulturowego wywołuje dezintegrację społeczną i osobowości - proporcje przyjmujących innowacje układają się wg krzywej Gaussa Rozwojem społecznym określamy zanik lub powstanie nowego zjawiska społecznego lub przekształcenie danego zjawiska społecznego w jego elementach konstrukcyjnych, czy też przekształcenie społeczeństwa w jago podstawowych elementach struktury. Rozwój społeczny utożsamiany był i bywa z postępem społecznym. Postęp – rozwój danego zjawiska przyjmowany z aprobatą (w przeciwieństwie do regresu, uwstecznienia, upadku). Zmiana społ. jest istotna zmianą wzorów kultury i struktury społ., które znajdują odbicie w zachowaniach społ. | Postęp społeczny – wzrost tych jakości, które ludzie mogą ocenić z punktu widzenia pewnych wartości. Większość autorów odróżnia postęp społeczny od rozwoju społecznego. Postęp w ujęciu naukowym zawiera ocenę dokonujących się zmian. Natomiast przy rozwoju zmiana strukturalna jest pojęciem neutralnym (czasem rozwój może oznaczać recesję – coś negatywnego).