Tematyka rustykalna ("rusticus", po lacinie - wiejski) w twórczosci poetów renesansowych wiaze sie na ogól z humanistyczna pochwala piekna swiata naturalnego. Doskonala, harmonijnie zorganizowana przyroda staje sie czestokroc tlem dla prezentowania zachowan i postaw ludzkich. Mikolaj Rej temat wiejski rozwinal w "Zywocie czlowieka poczciwego", nadajac mu uniwersalny charakter. Powolaniem czlowieka, w mysl humanistycznych koncepcji Mistrza z Naglowic, jest zycie zgodne z prawami natury. Opisujac rok przyrodniczy podzielony na wzór kalendarza biologicznego (cztery pory roku), artysta przedstawil kolejne fazy zycia ludzkiego w sposób adekwatny do zjawisk naturalnych. Czlowiek jest gospodarzem organizujacym przyrode i z tej przyrody zarazem czerpiacym korzysci materialne i duchowe. Wies w "Zywocie czlowieka poczciwego", jako miejsce gospodarskiego trudu i gospodarskiego owocobrania, sluzy Rejowi do przedstawienia najistotniejszych wartosci i dobrodziejstw natury. Odmienna tematyke ujmuje "Piesn swietojanska o Sobótce" J. Kochanowskiego. Jej odmiennosc wyraza sie juz w zakresie gatunkowym. O ile pisany proza "Zywot czlowieka poczciwego" Reja nawiazuje do form parenetycznych, o tyle cykl poetycki twórcy z Czarnolasu miesci sie w pelni w rodzaju lirycznym i korzysta z doswiadczen poezji pastoralno-sielankowej. Utwór swietojanski staje sie piesnia o spiewaniu, dwanascie panien opowiada o odpoczynku po pracy, wywodzi pochwale tanca, nawiazuje do ludowych piesni milosnych. Ostatnia z panien wyglasza pochwale zycia wiejskiego: "Wsi spokojna, wsi wesola! Który glos twej chwale zdola? Kto twe wczasy, kto pozytki? Moze wspomniec za raz wszytki?" Cykl swietojanski Kochanowskiego nawiazuje wiec do mitu arkadyjskiego (Arkadia - kraina wiecznej szczesliwosci) oraz staje sie pochwala kultury ludowej, przechowujacej nakazy moralne, pocieszajacej i radujacej czlowieka. Gatunek sielanki rozwijal takze w póznej fazie renesansu Szymon Szymonowic. W wydanym przez poete zbiorze idylli znalazla sie sielanka "Zency". Jej tresc, z punktu widzenia cech gatunku, jest nietypowa, przedstawia bowiem prace panszczyzniana, buduje obraz niedoli chlopa. O sielankowym charakterze utworu Szymonowica decyduje wiec nie temat, ale sposób, w jaki zostaje przedstawiona rola piesni ludowej. Bohaterka utworu Pietrucha nuci melodie-piesn oparta na motywach ludowych. Ta wlasnie piesn "uczlowiecza" srogiego ekonoma, dzieki niej sielanka Szymonowica potrafi odnalezc pierwotna dobroc czlowieka.
Adam Mickiewicz "Dziady część III"