Różne koncepcje poezji i jej stosunku do tradycji w Polsce lat międzywojennych
|
|
|
|
1. Skamandryci (Julian
Tuwim, Jan Lechoń, Kazimierz Wierzyński, Antoni Słonimski, Jarosław
Iwaszkiewicz): Bezprogramowość,
w imię swobody artystycznej rezygnowali z krępowania twórczości przez z góry
zakreślone ramy. Poczucie więzi z przeszłością, aprobata współczesności, chęć
uprozaicznienia poezji, poczucie odpowiedzialności za pracę poetycką, kult
talentu - to, wbrew bezprogramowości, elementy programu. Skamandryci
wychodzili naprzeciw teraźniejszości, zaczęli z góry atakować wzorce poezji
romantycznej i młodopolskiej jako anachronistyczne. W imię teraźniejszości
pragnęli pisać wiersze zanurzone w codzienności i w problemach zwykłych
ludzi, a to było obce tamtym epokom. Jednakże epoki te stanowiły fundament
tradycji literackiej, a więc Skamandryci wybrali drogę kompromisu z tradycją.
2.
Futuryzm (Aleksander Wat, Anatol Stern, Stanisław Młodożeniec, Bruno Jasieński):
Zrywają z
przeszłością i tradycją narodową, wierzą w maszynę i GGA gąsiora, chcę
powyrzucać "mumie Mickiewiczów" i skończyć z ortografią. Manifestem
jest "But w butonierce" Bruno Jasieńskiego. Język pozbawiony jest
szablonów, nieharmonijny, tworzony przez artystę. Prowokacyjny stosunek do
ładu i porządku. 3.
Awangarda krakowska (Tadeusz Peiper, Julian Przyboś, Jalu Kurek): Tematem
poezji staje się 3M (miasto, masa, maszyna). Kreatywna rola poety, miał
kształtować odbiorcę. Wiersz metaforyczny, krótki, zwięzły i logiczny. Dla
intelektualistów, zrywają z tradycją. 4.
Awangarda lubelska (Józef Czechowicz): Tematy:
śmierć, wojna, kryzys cywilizacji, choć także tradycyjne, np.: wieś, pejzaże,
uczucia. Zamiłowanie do metafory. Czechowicz głosi muzyczną poezję snu,
skojarzeń i miazgi psychicznej. 5. Żagary
(Czesław Miłosz, Tadeusz Bujnicki, Jarosław Rymkiewicz): Sprzeciw
indywidualizmowi i jednostce. Żagaryści głosili katastrofizm - czyli
przeczucie zagłady świata i kresu istnienia ludzkiego. Poeci wracali do romantyzmu
i symbolizmu, więc korzystali z tradycji. 6.
Kwadryga (Stanisław Dobrowolski, Konstanty Ildefons Gałczyński, Lucjan
Szenwald): Uspołecznienie
poezji - literatura komunikatywna i zaangażowana, związana z pracą i życiem
prostych ludzi. Wzorowali się nieco na Skamandrytach. 7.
Leopold Staff: Kontynuuje
swoją twórczość, jest poetą klasycznym, otwartym na tradycję. 8. Poeci
"trzech salw" (Władysław Broniewski, Witold Wandurski, Ryszard
Stande): Wzorce
dla swej poezji znajdował w romantyzmie, uważając, że współczesność wymaga
postawy heroicznej i prometejskich. Poezja ma porywać do walki. Umiłowanie
kultury, ziemi, mowy ojczystej. 9.
Bolesław Leśmian: Powrót do natury, poszukiwanie człowieka pierwotnego. Sięganie do folkloru. Fascynacja śmiercią i brzydotą. Był przeciwnikiem tematyki aktualnej opiewającej współczesność i przeżycia zbiorowe. Jego utwory mogą przypominać utwory symbolistów. |
|
Mit grecki - pojęcie i podział
Biblia
Literatura parenetyczna; ideał rycerza i władcy, ascety - świętego, oraz kochanka
Quo Vadis
"Treny" J. Kochanowskiego
Topos śmierci w kulturze i sztuce średniowiecza
Adam Mickiewicz „Dziady” cz. II, IV, I
Molier "Świętoszek" - charakterystyka Tartuffe'a
Filozofowie greccy.
Barok - literackie i ideowe wyznanie epoki
Henryk Sienkiewicz „Potop”
Barok - charakterystyka epoki.
„Pan Tadeusz” czyli Ostatni zajazd na Litwie...
Filozofia starożytnej Grecji i Rzymu
Wizja Boga, świata i człowieka...
Prometeizm i mesjanizm w "Dziadach części III" Adama Mickiewicza
Wybrane mity greckie, ich sens oraz ponadczasowy charakter
"Świętoszek” Molier’a – charakterystyka postaci
Porównaj dwie wybrane relacje literackie z życia w obozach