Rachunkowość zarządcza – dostarcza niezbędnych informacji o procesach gospodarczych. Służy dla potrzeb zarządzania oraz korzysta z danych gromadzonych przez rachunkowość formalną. Zarządzanie wymaga upodmiotowienia.
Podmiot gospodarczy – to podmiot prowadzący działalność gospodarczą.
Przedsiębiorstwo – zorganizowany podmiot składników umożliwiający podmiotowi zarobkowanie. Mamy podmiot gospodarczy i przedmiot podmiotu.
Zarobek – naliczona zapłata w tytule świadczenia wykonanego na rzecz innego podmiotu.
Świadczenie
Zapłata
Udokumentowanie zarobków to przychód. Zapłata następuje w późniejszym terminie, najpierw jest zarobek.
Grupy podmiotów wokół podmiotu gospodarczego prowadzącego przedsiębiorstwo zarobkowe:
Inwestorzy kapitałowi – taki podmiot, który wyodrębnia majątek i inwestuje w obce przedsiębiorstwo zarobkowe, nie należące do tego podmiotu. Za to oczekuje on dochodu.
Dochód
= stopa zwrotu z inwestycji
inwestycje
Forma organizacyjna – prawna – osoba fizyczna, spółka cywilna, jawna, komandytowa, Z.O.O. , S.A., spółdzielnie, przedsiębiorstwo państwowe.
Podmiot gospodarczy przyjął formę spółki. W zależności od formy organizacyjno- prawnej różny jest sposób podejmowania decyzji w procesie podejmowania decyzji. Prawo do dochodów jest warunkowe. Przysługuje tylko, gdy w obszarze inwestowania był zysk. Jego brak nie daje prawa do dochodu. Zysk jest zapłatą za kapitał własny, ale inwestorów kapitałowych. Zysk płacimy również za kapitał obcy. Nosi on nazwę zysku netto. Dochód nie może być wyższy od zysku netto.
Jeśli firma przyznaje podmiotowi osobowość prawną to sprawy jej prowadzi zarząd, a w innych sprawach decydują inwestorzy kapitałowi, w pewnym określonym trybie.
Na wynik finansowy składają się:
Przychody operacyjne 10.000,- 6000,- koszty operacyjne 4000-, W.O.
Przychody finansowe koszty finansowe
Powstałe przychody powstałe koszty
Opis amortyzacyjny – (OA) – pomniejszony o wynik z tytułu zużycia się majątku trwałego. Ta część zysku, o które pomniejszamy wynik nazywa się amortyzacją.
Dochód z inwestycji kapitałowych podmiotu gospodarczego to przychód finansowy.
Koszty finansowe – koszty z eksploatacji kapitałów obcych.
Zad. 1. Wynik przed odpisem wynosi 4000,-. Eksploatacja majątku trwałego umorzony w 40% od wartości netto 60.000,- i przeciętnej stopie amortyzacyjnej 105. Jaki jest wynik amortyzacji po odpisie amortyzacyjnym.
W i p. 60.000 +4.000 • 10% =100.000
Odpis amortyzacyjny 100.000 : 10% = 10.000,-
Zysk po odpisie 10.000 – 4.000 = -6000,-
Amortyzacja 10.000 – 6.000 = 4000,-
Systemy rachunków zysków i strat:
Rachunek zysków i strat w rachunkowości formalnej:
wariant porównawczy (koszty w układzie rodzajowym)
wariant kalkulacyjny (koszty w układzie kalkulacyjnym)
Układ rodzajów kosztów:
Wyszczególnienie Ogółem Stałe Zmienne
I. Zużycie materiałów
żłś
żłś
ż
żł
ż
ż
ż
żłł X
X X
X X
X X
X X
X X
X X
II. Usługi obce
ł
ł
ł
łł
łłąś
ś
łż
X
X
X X
X X
X
X X
X
X X
III. Podatki i opłaty
ś
ś
ą X
X
X
X
5. PFORN X
IV. Wynagrodzenie
X X
X X
X X
V. Świadczenia na rzecz pracowników
ł
ł
łŚń
ś
X X
VI. Amortyzacja
śł
ś
ś X X
X X
X X
VII. Pozostałe koszty
ś
żłż
żłż
ł
ł X X
X
X
X
Zarobek to tytuł (prawo) do zapłaty z tytułu świadczenia wykonanego w obszarze przedmiotu działalności na rzecz innego podmiotu.
Przychód operacyjny to zarobek udokumentowany rachunkiem lud fakturą.
Wpływ pieniędzy z tytułu przychodów (obrotów) to wzrost stanu pieniężnego na rachunku (w kasie) będący zapłatą za świadczenie.
Wyróżniamy przychody:
operacyjne
finansowe
pozostałe
Przychody operacyjne to udokumentowane prawo podmiotu gospodarczego do zapłaty z tytułu dokonanej inwestycji kapitałowej (dochód) np.
dywidenda
odsetki od lokat
przychód z tytułu sprzedaży papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu
Pozostałe przychody (operacyjne) to prawo do zapłaty z tytułu sprzedaży składników majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa podmiotu gospodarczego, np.
sprzedaż majątku trwałego
sprzedaż materiałów lub wierzytelności (ale nie towaru)
Podstawowe układy zysków i strat:
Przychody operacyjne – opust i rabaty = przychody netto
Przychody netto – zmienne koszty sprzedaży = marża operacyjna I
Marża operacyjna I – zmienne koszty materiałów – opusty, rabaty i zmienne koszty operacyjne = marża operacyjna II
Marża operacyjna II – zmienne koszty płac = marża operacyjna III
Marża operacyjna III – stała koszty zmienne = marża operacyjna
Marża operacyjna – stałe koszty operacyjne produkcji (bez kosztów remontów i odpisów amortyzacyjnych) = wynik operacyjny brutto I
Wynik operacyjny brutto I – koszty remontów = wynik operacyjny brutto (EBITD), zysk przed opodatkowaniem, przed odsetkami i przed odpisem amortyzacyjnym
Wynik operacyjny brutto (EBITD) jw. – odpis amortyzacyjny = wynik operacyjny netto (EBIT) „zysk przed opodatkowaniem i przed odsetkami.
Odpis amortyzacyjny, a amortyzacja
Odpis amortyzacyjny to koszty z tytułu zużycia rzeczowych składników majątku trwałego.
Amortyzacja to część zysku, którą pokrywa odpis amortyzacyjny. Zasady:
Jeżeli EBITD = odpisowi amortyzacyjnemu, to amortyzacja = odpisowi amortyzacyjnemu.
Jeżeli EBITD > od odpisu amortyzacyjnego, to amortyzacja = odpisowi amortyzacyjnemu.
Jeżeli EBITD < od odpisu amortyzacyjnego, to amortyzacja = EBITD.
Amortyzacja to część zysku operacyjnego brutto, która obligatoryjnie powstaje w spółce stanowiąc jej źródło finansowe.
Przykład badania 1.
Spółka posiada rzeczowy majątek trwały o wartości netto 60.000,- umorzony w 40%,amortyzowany według skali rocznej 10%. W ostatnim roku spółka osiągnęła przychody netto ze sprzedaży produktów w wysokości 120.000,-. Zmienne koszty sprzedaży wyniosły 2% tych przychodów:
koszty zużyci materiałów 40.000,-
zmienne koszty płac 20.000,-
koszty remontów 5.000,-
stałe koszty operacyjne 35.000,-
przedstaw strukturę rachunku zysków i strat. Skomentuj relację między odpisem amortyzacyjnym, a amortyzacją. Jak zmienia się ta relacja, jeżeli nastąpiłoby określone przepisami przeszacowanie majątku trwałego, np. współczynnikiem 2.
Odpis amortyzacyjny 10.000 20.000
Amortyzacja 10.000 17.600
Rachunek kosztów i warunków docelowych, tzw. od końca ITARGET COSTING/:
Próbuje się koszty przykroić do potrzeb, a nie odwrotnie
Dochód (dywidenda)
Stopa zwrotu • % ≈
Kapitał własny
Dochód ≤ zysk netto
Zysk netto Zysk netto przychody aktywa
Stopa zwrotu = = • •
Kapitał własny przychody aktywa kapitał własny
Stopa zysku mnożnik kapitałowy
ZN ZN P 1
= • •
KW P A KW/A
ZN 10.000,-
Uchwała
cały zysk netto przeznaczony na dywidendy
40% zysku netto na dywidendy
dd – stopa podatku dochodowego = 20% (0,2)
dochód 8000
= ZN = 10.000
(1 – dd) 0,8
ZN D
ZB = =
(1 – dd) (1- dd) (1 –dp) dd = dp
podstawa podatku dochodowego PD = ZB
koszty rachunkowości zarządczej = koszty rachunkowości formalnej
przychody rachunkowości zarządczej = przychody rachunkowości formalnej
EBITD
Odpis amortyzacyjny
EBIT
pn • Ko
1/ (1 – dp)
ZN
1/ (1 – dd)
D
EBIT – odsetki = ZB
Odsetki = stopa procentowa (pn) • kapitał obcy (Ko)
Każda ze stóp ma trzy odmiany (dd, dp, pn)
nominalna
realna pr = pn + 1/ i + 1 pr = pn – i/1 -i
efektywna po = (1 + pn • pr/L)
L – liczba kapitalizacji w ciągu roku
i – stopa inflacji
Przykład badania 2.: Kapitał własny spółki wynosi 200.000 przy mnożniku kapitałowym1,4%. Oczekiwana realna stopa dywidendy wynosi 6%. Szacuje się stopę inflacji na poziomie 8%. Nominalna stopa odsetek od kapitału obcego wynosi 15%. Określ zapotrzebowanie na wynik operacyjny netto(EBIT), przy stopie podatku dochodowego 30% i ryczałtowego podatku od dywidendy 20% (zakłada się, że zysk brutto równa się podstawie opodatkowania podatkiem dochodowym)
Znając zapotrzebowanie na EBIT ustal plan przychodów brutto, jeżeli .... (zobacz poprzednie zadanie)
WCZ – cena fakturowania środka trwałego
WCN = WP = WCZ + wszystkie nakłady do momentu oddania do eksploatacji.
Rozwiązanie na podstawie układów rachunku zysków i strat (egzamin 0)
Przykład 1. : Umorzenie pewnej maszyny wynosi 60.000 umorzona w 40%. Stawka amortyzacji liczona przy założeniu, że czas amortyzacji równa się 10 lat. Oblicz roczny i miesięczny odpis amortyzacji.
I umorzenie 60.000
Stawka umorzeniowa 0,4 (40%)
Wartość brutto 60.000 : 0,4 = 150.000
II wartość netto maszyny II 120.000
Stawka umorzeniowa 0,6 (60%)
Wartość brutto 12.000 : 0,6 = 300.000
III oczekiwany dochód 150.000 40.000 A
Stawka zryczałtowanego podatku od dywidendy 0,2 (20%)
Stawka podatku dochodowego 0,34 (34%)
Zysk netto 15.000 : (1 –0,2) = 187.500
Zysk brutto 187.500 : (1 – 0,34) = 284.091
Udziały akcji akcjonariusz A w kapitale akcyjnym 0,4 (40%)
Stopień zysku netto na dywidendy 0,6 (60%)
Jaki zysk netto zapewnia dywidenda 40.000
Odsetki do zapłacenia (w skali roku) 16.000
Stopa procentowa kredytu ( w skali roku) 0,18
Jaki kredyt spółka posiada 16.000 : 0,18 = 88.889
Ebit/ odsetki (wskaźnik pokrycia odsetek) w momencie brania kredytu 2
Odsetki 16.000
Ebit 16.000 •2 = 32.000
W roku przyszłym spółka spodziewa się że ebit spadnie o 20% 0,2
Jaką ratę kredytu powinna spłacić w tym roku aby relację zachować ebit/ odsetki
Ebit w przyszłym roku 32.000 •(1 –0,2) =25.6000
Odsetki pożądane 25.600 : 2 = 12.800
Pożądany kredyt w roku przyszłym 12.800 : 2,18 =71.111
Konieczna rata 88.889 – 71.111 =17.778
Ratę spłacono o ile zmniejszą się odsetki?
Zysk brutto + odsetki do zapłacenia =EBIT
284.091 + 16.000 = 300,91
Wpływ metody rachunków kosztów na rachunek zysków i strat
Rachunek kosztów pełnych
Koszty
Produkcyjne Nie produkcyjne
Pośrednie
Produkcja w toku wyroby gotowe rachunek wyników
Tylko koszty nieprodukcyjne w całości wpływają na wynik. Koszty produkcyjne są aktywne w produkcji w toku.
Jeśli wielkość produkcji jest większa od wielkości sprzedaży to do ustalenia wyników rozliczamy koszty na koszty sprzedaży i zapasy.
Rachunek kosztów zmiennych
Koszty
Produkcyjne Nie produkcyjne
Pośrednie
Zmienne Stałe
Produkcja w toku wyroby gotowe rachunek wyników
Wyniki obciążają wszystkie koszty nieprodukcyjne i koszty stałe. Aktywowana jest ta część, która nazywa się koszty zmienne.
Przykład 2. :
1.liczba produktów 1
2.liczba okresów produkcyjnych 6
3.cena sprzedaży 12
4.jednostkowy tok zmienny 6
5.koszty stałe w okresie 300
6.planowana zdolność produkcyjna w okresie 155
7. 300
8.nieprodukcyjne koszty pośrednie w okresie 100
9.kalkulowanyjednostkowy tok stały 2
Okresy 1 2 3 4 5 6 razem
Planowana sprzedaż 140 130 180 150 140 160 900
Planowana produkcja 150 150 150 150 170 140 910
Wynik finansowy przy zastosowaniu rachunku kosztów zmiennych
Okresy 1 2 3 4 5 6
Zapas początkowy 0 60 180 0 0 180
planowana produkcja • jednostkowy koszt zmienny
Zmienne koszty produkcyjne 900 900 900 900 1020 840
(produkcja sprzedaż) • jednostkowy koszt zmienny + zapas początkowy
Zapas końcowy 60 180 0 0 180 60
zmienne koszty produkcyjne – zapas końcowy + zapas początkowy
Zmienne koszty produkcyjne sprzedaży 840 780 1080 900 840 960
Stałe koszty produkcyjne 300 300 300 300 300 300
zmienny koszt produkcji sprzedanej + koszt stałej produkcji
Razem koszt produkcji sprzedanej 1140 1080 1380 1200 1140 1260
cena sprzedaży • planowana sprzedaż
Przychody ze sprzedaży 1680 1560 2160 1800 1680 1920
przychód ze sprzedaży – razem koszty produkcji sprzedanej
Zysk na sprzedaży 540 480 780 600 540 660
Nieprodukcyjne koszty pośrednie 100 100 100 100 100 100
zysk ze sprzedaży – nieprodukcyjne koszty pośrednie
Zysk brutto przed opodatkowaniem 440 380 680 500 400 560
Wynik finansowy przy zastosowaniu rachunku kosztów pełnych.
okresy 1 2 3 4 5 6
ą 0 80 240 0 0 240
Planowana produkcja • (jednostkowy koszt zmienny +kalkulowany jednostkowy koszt stały
ł 1200 1200 1200 1200 1360 1120
(jednostkowy koszt zmienny + kalkulowany jednostkowy koszt stały) • (produkcja – sprzedaż) + s.p.
ń 80 240 0 0 240 80
Sprzedaż • (jednostkowy koszt zmienny + kalkulowany jednostkowy koszt stały)
ł 1120 1040 1440 1200 1120 1280
0 0 0 0 40 20
Pełne koszty produkcji sprzedanej – odchylenie kosztów produkcji
1120 1040 1440 1200 1080 1200
Cena sprzedaży • planowana sprzedaż
ż 1680 1560 2160 1800 1680 1920
Przychód ze sprzedaży – razem koszt produkcji sprzedanej
ż 560 520 720 600 600
ś 100 100 100 100 100 100
Zysk na sprzedaży – nieprodukcyjne koszty pośrednie
460 420 620 500 500
Wykorzystywanie rachunkowości zarządczej do kilku decyzji
kupić czy wytworzyć
Każde przedsiębiorstwo samo wytwarza albo kupuje od innych. Zastanawiają się, która z decyzji jest tańsza. Rachunek kosztów pomaga w podjęci decyzji.
W rachunku kosztów „kupić czy wytworzyć” koszty dzielimy na:
istotne – to takie koszty, których wielkość wynika z podejmowanych właśnie decyzji
nieistotne – koszty już poniesione lub koszty, które nie wpływają na podjętą decyzję.
koszty istotne dla podjętej decyzji:
płace bezpośrednie 100
materiały bezpośrednie 300
zmienne koszty pośrednie 50
stałe koszt pośrednie 100
razem 550
cena zakupu części 500
Dwa typy kalkulacji:
przez dodanie kosztów nieistotnych.
Wytworzyć Kupić
Płace bezpośrednie 100
Materiały bezpośrednie 300
Zmienne koszty pośrednie 50
Stałe koszty pośrednie 100 100
Cena zakupu 500
razem 550 600
przez pominięcie kosztów nieistotnych
Wytworzyć Kupić
Płace bezpośrednie 100
Materiały bezpośrednie 200
Zmienne koszty pośrednie 50
Stałe koszty pośrednie - -
Cena zakupu 500
razem 450 500
Wykorzystanie rachunków kosztów dla optymalizacji asortymentowej struktury produkcji w warunkach istnienia warunków ograniczających.
Marża operacyjna – różnica między przychodami, a kosztami zmiennymi.
Jeżeli nie ma czynnika ograniczającego to do produkcji wybieralibyśmy te produkty, które dają największą marże operacyjną.
Jeżeli jest czynnik ograniczający to stosujemy kryterium marży operacyjnej ale policzonej na ten czynnik ograniczający (marża operacyjna na jednostkę czynnika ograniczającego)
Czynniki ograniczające:
maszyny
robocizna
powierzchnia magazynowa
kapitał obrotowy
jeżeli popyt na wyroby firmy przekracza jaj zdolności produkcyjne to należy zidentyfikować czynnik ograniczający oraz obliczyć, wybrać, najwyższy wskaźnik rynkowości w odniesieniu do czynnika ograniczającego.
1.
a b c
Marża na jednostkę 21 10 4
Maszynogodziny na jednostkę 3 2 1
200 200 500
Maszynogodziny na jednostkę • szacowany popyt
Wymagane maszynogodziny 600 400 500
2.
Zdolność produkcyjna jest ograniczona przez maszyny do 1200 maszynogodzin. Należy obliczyć marżę czynnika ograniczającego.
a b C
Marża na jednostkę 21 6 4
ę 3 2 1
21:3
ż 7 3 4
7 5 4
Kolejność akceptacji zamówień 1 3 2
Produkcja
Szacowny popyt Zużyte maszynogodziny
Maszynogodziny na jednostkę • produkcja Pozostałe maszynogodziny
Czynnik ograniczający – zużyte maszynogodziny
A 200 600 200 • 3 1500 2100-600
B 200 200 200 • 1 1300 1500-200
C 433 1299 1 1300-1299
A B C
Szacowany popyt 200 200 500
Wymagane maszynogodziny 600 3 • 600 400 500
Marża całkowita (wielkość produkcji • marża jednostki)
A 4200 200 • 21
B 800
C 2598
Razem 7598
Razem marża przy produkcji tylko A 4200
Kupić czy wytworzyć ?
Cena zakupu półproduktu 450
Brak wolnych mocy produkcyjnych
Maszynogodziny na produkcję półproduktu dotąd kupowanego 20
Marża brutto na 1 mg. Na wyrobie A mającego moce produkcyjne 8
Koszt utraconych korzyści 160 20 • 8
Istotne koszty produkcji półfabrykatu
Materiały bezpośrednie 300
Płace bezpośrednie 100
Zmienne koszty pośrednie 50 450
k. n. k. 160
Razem koszty istotne 610
A B C D
Materiały na jednostkę 25 40 75 120
Płace bezpośrednie na jednostkę 25 50 100 100
Pośrednie koszty zmienne 10 10 25 40
Pośrednie koszty stałe (200% narzutu w stosunku do płac) 50 100 200 200
Koszt na 1 szt. 110 200 400 460
Czas produkcji 10 18 35 35
Zdolność produkcyjna w maszynogodzinach 250.000
A B C D
Popyt 5000 4000 3000 3000
Cena zakupu 100 200 380 420
ę 60 100 200 260
Materiał na jednostkę + płace bezpośrednie + pośrednie koszty zmienne
żęą 40 100 180 160
Cena zakupu – zmienne koszty na jednostkę
żęął -10 0 -20 -40
Cena zakupu – koszt na 1 szt.
Różnice na maszynogodziny 4 5,55 5,14 4,57
Plan produkcji Ilość sztuk Ilość maszynogodzin Maszynogodziny do wykorzystania
B 4.000 72.000 17.8000
C 3.000 105.000 73.000
D 2.035 72.975 25
A 2 20 5
Koszt produkcji Koszt ewidencji zakupu Oszczędność
B 400.000 800.000 400.000
C 600.000 1.140.000 540.000
D 542.100 375.700 333.600
A 120 200 80
Razem 1.543.220 2.815.900 1.273.680
Plan zakupu sztuk Koszty
B 0 0
C 0 0
D 915 364.300
A 4.998 499.800
884.100
Razem koszt produkcji i zakupu 2.426.320
Pożądana zdolność produkcyjna 350.000
niedoba 100.000
Plan produkcji (wg. największej korzyści na jednostkę czynnika ograniczającego)
Ilość sztuk ilość Sp = 250.000 do wykorzystania maszynogodzin
B 4.000 72.000 178.000
C 3.000 105.000 73.000
D 2.085 72.075 25
A 2 20 5
Koszty ewentualnej oszczędności
Koszt produkcji Koszt zakupu Różnica Koszt zakupu – koszt produkcji.
B 400.000 800.000 400.000
C 600.000 1.140.000 540.000
D 542.100 875.700 333.600
A 120 200 80
∑ 1.542.220 2.815.000 1.273.680
Plan zakupu
sztuk Koszty
B 0 0
C 0 0
D 915 384.300
A 4.998 499.800
884.100
Koszt zakupu i produkcji 884.100 + 1.542.220 = 2.426.320
Podstawą ceny mogą być podstawowe koszty pełne jednostkowe, cena rynkowa.
Ceny specjalne – to ceny, które są oferowane wyjątkowo określonemu klientowi z myślą o tym, że nie wpłynie ono na ogólną wielkość oferowanych cen.
To zamówienie opłaca się przyjąć, w którym cena sprzedaży jest wyższa od jednostkowych kosztów zmiennych, ale pod warunkiem, że jest mało prawdopodobne, iż pojawi się zamówienie wyższą ceną wypełniającą zdolność produkcyjną.
cen specjalnych nie obniży ceny specjalnej
oferta mieści się w granicach rezerwy produkcji
Przykład:
Zdolność produkcyjna 100.000 szt. W 80% jest ona obłożona po 18,- przy jednostkowym koszcie zmiennym = 10,- i jednostkowym koszcie stałym = 6,-. Pojawia się klient oferujący cenę 14. Czy przyjąć zamówienie, jeżeli wiadomo, że inne zamówienia już się nie pojawią.
Rozważ czynniki jakościowe (np. możliwość trwałego obniżania ceny).
Zdolność produkcyjna Udział
Zlecone po cenie 100.000
a. podstawowa 18,- 0,8
b. specjalna 14,- 0,2
jednostkowy koszt zmienny 10,-
jednostkowy koszt stały 6,-
Obliczenia
Marża operacyjna:
8
4
Stopień pokrycia jednostkowego kosztu stałego:
a. 1,333 (8:6)
b. 0,666 (7:6)
Przychody ze sprzedaży:
0,8 • 100.000 • 18 = 1.440.000
0,2 • 100.000 • 14 = 280.000
1.720.000
Marża ze sprzedaży:
100.000 • 0,8 • 8 = 640.000
100.000 • 0,2 • 4 = 80.000
720.000
Cena w przyszłym sezonie 17,60,-
Zdolność produkcyjna 100.000
Przy wykorzystaniu: udział
a. ceny podstawowej 1
b. ceny specjalnej 0
Zlecenie po cenie:
a. podstawowej 17,00,-
b. specjalnej
Jednostka marży w następnym okresie 7,60,-
Marża w następnym okresie 760,000,- (7,60 • 100.000)
Strata na marży 40.000
Marża na zlecenie specjalne 80.000
Oblicz przy jakiej cenie w następnym okresie dane będą obojętne dla decyzji.
Cena 17.20,- marża na zlecenie specjalne = strata na marży
Rachunek kosztów w kalkulacji cen.
Procentowy wskaźnik narzutu – jest to relacja między różnicą ceny a wielkością kosztów a tymi kosztami (do tych kosztów)
Procentowy wskaźnik marży 4,5%
Koszty jednostkowe ∑ zmienne stałe zysk cena
Mb 88 88
Rb 135 135
Koszty wydz. (pośrednie) 29 23 6
Koszty ograniczające zarz. 140 50 90 17,64
Razem koszty 392 296 96 4096
( na podstawowych koszów eksploatacyjnych)
metoda kalkulacji cen oparta jest na relacji
cena = jednostkowe koszty + procentowy wskaźnik marży • jednostkowe koszty pełne.
lub
cena = jednostkowe koszty • (1 + procentowy wskaźnik marży)
4,5% był liczony do kosztu całkowitego
Jednostkowe koszty Procentowy wskaźnik Marża lub wyn. oper. cena
Koszty zmienne wytworzenia 246 66,52 136,64 409,68
Całkowite koszt wytworzenia 252 62,56 157,64 409,64
Koszty zmienne 296 38,39 113,64 409,64
Koszty całkowite 392 4,50 17,64 409,64
Takie przyjął
metoda określona cena na podstawie kosztu kapitału
Średni ważony koszt kapitału (WACC)
koszt kapitału własnego akcje zwykłe
koszt kapitału obcego akcyjny akcje uprzywilejowane
zapasowy zapasy z emisji akcji
zapasy z zysków zatrzymanych
inne kapitały rezerwowe
Wskaźnik struktury kapitału
ilość sprzedana 1000
zaangażowany kapitał 300.000
mnożnik kapitału (A/kwt) 1,5
koszty własne 200.000
koszty obce 100.000
Finansowy koszt kapitałów obcych 18%
stały podatek dochodowy 30%
kapitalizacja kosztów obcych 12,6%
oczekiwanie stałego zwrotu 15% (zysk netto / koszty własne)
oczekiwanie zysku netto 30.000
oczekiwanie zysku brutto 42.857,1429
Kapitał kosztów obcych = pn (1 – d) = pn – (pn • d)
Stopa procentowa podatkowe stałe dochody stopa osłony podatkowej
Odsetki 18.000 1.000 • 0,18
ZB + odsetki = EBIT zysk operacyjny
ZN podatek
Na jednostkę
Oczekiwany EBIT 60.867,1429 60,8571429
Koszt całkowity 392
Cena sprzedaży 452,86
Wskaźnik narzutów 0,1552551 = 60,8576429/992
Wskaźnik narzutów do kosztu całkowitego 0,2028.....= 60,... : 300.000
Ceny wewnętrzne.
Kryteria cen wewnętrznych:
stopa zwrotu z kapitału
zysk rezydualny (różnica między zyskami księgowymi a kosztem kapitału zaangażowanego w przedsiębiorstwie.
Sprzedaż zewnętrzna 300
Przekazywanie do innych wewnętrznych 1700 2000
Koszty zmienne 500
Koszty stałe kontrolowane 300
Koszty stałe niekontrolowane 200
Koszty ogólne zarz. 150
Podatek 50 1600
Roczny koszt kapitalizacji 500 300
Stopa 0,15
Wielkość 2000
Zysk rezydualny 100 100
ocena punktowa (ceny wewnętrznie umowne0
koszty
ceny rynkowe
Mierniki efektywności decyzji
Dyskontowe uwzględniające wartość pieniądza w czasie.
1. NPV – zaktualizowana wartość2. netto (zdyskontowana)
3. IRD (wewnętrzna) – graniczna stopa zwrotu
4. TZW zdyskontowana – można policzyć5. jako liczbę lat, w których suma
N
zwrotu = VN - ∑D = NP.
t = 1
rocznych zrówna się z nakładami
początkowymi
Niedyskontowe
1. TZ – czas zwrotu = nakład początkowy/ średni roczny dochód z inwestycji = NP/D
N zdyskontowane wpływy N zdyskontowane wpływy
NPV = ∑ t - ∑ t
t =1 (1 + rt) t =1 (1 + rt)
t = 0
jeżeli dochody na koniec okresu
jeżeli dochody na początku okresu
n zdyskontowane dochody n zdyskontowane nakłady początkowe NPt
NPV = ∑ - ∑
t =1 (1 + rt) t =1 (1 + rt)
t = 0
Wewnętrzna stopa zwrotu
JRR = W stopa dyskontowa
Stopa ta wstawiona pod r spowoduje wyzerowanie NPV
r – koszt kapitalizacji oszacowany dla danego przedsiębiorstwa np. r = WACC
Oblicz WACC dla Kc =200.000, KWT = 40%, Kob = 60%, pn = 155, d = 30%. Koszt własny kapitalizacji równa się stopie bonów skarbowych trzynastotygodniowych (pb) + βx (pn – pb) przeciętna stopa kredytu
Ryzyko projektu komercyjnego.
Jeżeli strumienie wpł. Lub wyd. są w wielkościach realnych i są oczyszczane z inflacji, to do dyskonta przyjmowane są stopy realne.
pn – i 1 + pn
pr = lub pr = - 1
1 +i 1+ i
Jeżeli są nominalne - to stopy nominalne.
kkobc = pn (1 –d) kkobcreal = pn (1 –dr)
norm
1
= współczynnik dyskontujący informuje jaka jest dzisiejsza wartość
( 1 + r) n przyszłej złotówki
koszt kapitału
Adam Mickiewicz "Dziady część III"