RODZAJE ANALIZ SPORZĄDZANYCH W PRZEDSIĘBIORSTWIE
KLASYFIKACJA ANALIZ EKONOMICZNYCH W PRZEDSIĘBIORSTWIE
Do kryteriów wyodrębnienia analiz zalicza się:
Przeznaczenie analiz
a. zewnętrzna,
Określana jako sprawozdanie roczne. Przeznaczona dla akcjonariuszy, inwestorów, udziałowców, banków, kooperantów, klientów. Właściwą funkcją sprawozdania jest informowanie o pozycji i rozwoju p. w minionym okresie (najczęściej roku). Prezentuje ono całe p., jego wielkość, cele, politykę i osoby nim kierujące. Informuje o oferowanych dobrach, systemie sprzedaży, filiach i inn. Raport roczny obejmuje bilans i sprawozdanie o stanie p. (funkcjonowanie, stan majątkowy, stan finansów i dochodów). Niektóre p. wykorzystują sprawozdania do kreowania wizerunku firmy.
a. wewnętrzna
Uwzględnia potrzeby decyzyjne kierownictwa i innych szczebli zarządzania. Jest określana jako ”system sterownia wynikiem” lub „ substytut systemu zarządzania”. Zawiera a. podstawowych sprawozdań finansowych, ocenę kondycji finansowej i jej determinantów. Szczególne znaczenie ma a. wyniku w aspekcie efektywności gospodarowania.
Czas, którego dotyczą
a. retrospektywna
Ocen wyników działań podejmowanych w przeszłości, punkt wyjścia dla zamierzeń bieżących i przyszłych.
a. bieżąca (operatywna)
Bieżąca ocena przebiegu podjętych zadań, sygnalizowanie zakłóceń w ich realizacji i negatywnych skutkach zdarzeń gospodarczych.
a. prospektywna
Ustalenie i ocena różnych wariantów rozwiązań przed podjęciem decyzji przy zastosowaniu rachunku ekonomicznego. Służy wytyczaniu celów i określaniu środków ich realizacji.
Zastosowane metody badawcze
a. funkcjonalna
polega na badaniu oddzielnych zjawisk przez osoby za nie odpowiedzialne (np. a. kosztów własnych, dochodów ze sprzedaży, topień wykorzystania maszyn i urządzeń). Wadą tak przeprowadzonych badań jest subiektywizm i tendencyjność badacza oraz brak powiązań między zjawiskami i procesami zachodzącymi w przedsiębiorstwie. Analiza mało przydatna w bieżącym zarządzaniu, istotna w ex post.
a. kompleksowa
Przeprowadzenie oceny dg i stanu ekonomicznego z punktu widzenia powiązań i zależności występujących między zj. gospodarczymi. Zawiera całościowe spojrzenie na dg. Dostarcza uporządkowanych obserwacji zjawisk wyrażonych we wskaźnikach, ze wskazaniem zależności przyczynowo-skutkowych.
a. decyzyjna
Badania wycinkowe, grupujące zjawiska gospodarcze wokół zamierzonej lub zrealizowanej decyzji. Dla określenia zależności między zjawiskami w obrębie danej decyzji tworzy się ich ciągi w układzie przyczynowo-skutkowym i chronologicznym (od uzyskanych rezultatów do przyczyn pierwotnych).
Szczegółowość opracowania badań
a. ogólna
Obejmuje całokształt działalności p. Oparta na wąskiej grupie odpowiednio dobranych wskaźników syntetycznych. Brak w niej badań wzajemnych zależności występujących między zjawiskami gospodarczymi.
a. szczegółowa
Badanie określonego odcinka działalności lub problemu. Oparte na szerokim zakresie informacji i wskaźników umożliwiających uchwycenie zależności przyczynowo-skutkowych.
Adam Mickiewicz "Dziady część III"