Wyszukiwarka:

Wszędzie ------------------ Artykuły Newsy Informacje Linki Pliki

Przykłady zagranicznej i międzynarodowej polityki handlowej. Unia Europejska Podstawę instytucjonalną utworzenia jednolitego rynku wewnętrznego UE stanowi Jednolity Akt Europejski, który wniósł poprawki i uzupełnienia do Traktatu Rzymskiego, zreformował system instytucjonalny Wspólnoty i zapowiedział utworzenie do końca 1992 r. wspólnego rynku towarów, usług, pracy i kapitału. 14 czerwca 1985 r. została opublikowana Biała Księga w której został zawarty szczegółowy program realizacji rynku wewnętrznego (opracował go J. Delors). Obejmował on: zapewnienie całkowicie wolnego przepływu towarów i usług w krajach UE, utworzenie Europy Obywateli (tzn. niczym nie skrępowanego przepływu obywateli), umocnienie Europejskiego Systemu Walutowego, wprowadzenie wspólnej polityki rozwoju naukowego i technicznego oraz wspólnej polityki ochrony środowiska naturalnego. W dniu 1 lutego 1987 r. został opublikowany tzw. Pakiet Delorsa pt. Powodzenie jednolitego rynku wewnętrznego i wskazania, aby do końca 1992 r. zbudować taki rynek, będący głównym składnikiem unii ekonomicznej. Z dniem 1 stycznia 1993 r. jednolity rynek wewnętrzny stał się faktem. Stany Zjednoczone Stany Zjednoczone cechowały się niewielką zależnością od gospodarki światowej. Ich udział w handlu międzynarodowym był przeszło połowę mniejszy niż w produkcji przemysłowej świata. Do II wojny światowej USA prowadziło autonomiczną politykę ekonomiczną, traktując rynki międzynarodowe jako uzupełniające, i to w zakresie eksportu jak i importu. W polityce tej znajdowało zastosowanie wiele barier taryfowych jak i innego rodzaju ograniczeń. Po II wojnie światowej w polityce handlowej USA pojawił się swego rodzaju dualizm; na zewnątrz stały się one orędownikiem liberalizmu w zagranicznej i międzynarodowej polityce handlowej; wewnątrz – doktryną dominująca pozostał keynesizm ze wszystkimi jego właściwościami, sankcjonującymi rozwinięty interwencjonizm państwa. Dostępu do rynku amerykańskiego broniły nie tylko cła, ale i ograniczenia parataryfowe i pozataryfowe. Bardzo często uruchamiano procedury antydumpingowe i przeciwdziałające zakłóceniom rynku. W eksporcie stosowano subwencje i inne działania zwiększające konkurencyjność wyrobów amerykańskich na rynkach zagranicznych. Na początku lat osiemdziesiątych nastąpiła dogłębna reorientacja amerykańskiej polityki handlowej: keynesizm zastąpiono liberalizmem. Rezultatem tej zmiany było zmniejszenie protekcjonizmu w dostępie zagranicznych eksporterów do rynku amerykańskiego. Ograniczono też zakres wspomagania amerykańskiego eksportu. Całkowicie z protekcjonizmu w zagranicznej polityce ekonomicznej Stany Zjednoczone nie zrezygnowały jednak do końca stulecia. Japonia Protekcjonizm jest także dominująca cechą zagranicznej polityki ekonomicznej Japonii. Począwszy od zakończenia II wojny światowej Japonia prowadziła z jednej strony politykę proeksportową, z drugiej zaś antyimportową. Wynikało to ze zróżnicowanego podejścia do roli importu i importu w gospodarce. Eksport był bowiem traktowany jako podstawowy czynnik rozwoju gospodarczego i wzrostu dochodu narodowego. Import natomiast pełnił typowe funkcje pasywne, zaopatrując sektor proeksportowy w niezbędne surowce i technologie. Rynek wewnętrzny pozostał poza zasięgiem importu. Poważne zmiany w tej dziedzinie nastąpiły dopiero w latach osiemdziesiątych. Zagraniczną politykę handlową Japonii można podzielić na trzy etapy: etap radykalnego protekcjonizmu – lata 50, 60; etap stopniowego łagodzenia protekcjonizmu – lata 70, I połowa 80; etap liberalizacji zagranicznej polityki ekonomicznej – lata II połowa lat 80 i lata 90. W pierwszym etapie rząd japoński oddziaływał na stosunki gospodarcze z zagranicą przede wszystkim bezpośrednio, za pomocą instytucjonalnej kontroli importu i eksportu. Szczególnie powszechny charakter miało subwencjonowanie eksportu i ograniczenie importu. W latach 60 protekcja w handlu zagranicznym Japonii nieco złagodniała w porównaniu z poprzednią dekadą. Wydajność pracy bowiem wzrastała tam szybciej niż w krajach wysoko rozwiniętych, w skutek czego jen z nad wartościowego stał się pod wartościowy, a eksport zyskał na konkurencyjności. Powstały jednocześnie lepsze warunki do złagodzenia barier dla importu. W sumie jednak nie nastąpiły większe zmiany w metodach oddziaływania państwa na stosunki gospodarcze w Japonii. Dopiero w drugim etapie zrezygnowano ze znacznej części metod bezpośredniego oddziaływania na stosunki gospodarcze z zagranicą na rzecz metod pośrednich. Możliwość taką stworzyła dalsza poprawa konkurencyjności eksportu japońskiego na rynkach międzynarodowych. Ostry kryzys surowcowy w połowie lat 70 i osłabienie tempa rozwoju gospodarki światowej spowodowały, iż do połowy lat 80 Japonia utrzymywała protekcjonizm w handlu zagranicznym. Jego wyrazem było przede wszystkim subwencjonowanie eksportu, a w imporcie zaś podatki pośrednie, licencje, kontrola jakościowa wyrobów a także wiele innych parataryfowych i pozataryfowych narzędzi zagranicznej polityki ekonomicznej. Zmniejszono przy tym znacznie zakres ilościowego ograniczania importu do kilkudziesięciu pozycji. Import w Japonii obejmował w 75% energię, surowce i żywność, a w 25% wyroby przemysłowe. Udział tych wyrobów w PKB kształtował się w granicach 3%, czyli prawie 10-krotnie mniej niż w innych krajach rozwiniętych gospodarczo. W trzecim etapie Japonia znacznie zwiększyła import wyrobów przemysłowych i zliberalizowała go, rezygnując także z metod pośredniego oddziaływania. Zostało to spowodowane silną pozycją konkurencyjną Japonii na rynkach międzynarodowych, a ponadto presją ze strony Stanów Zjednoczonych i państw Unii Europejskiej. Japonia podpisała jednocześnie liczne zobowiązania wynikające z Rundy Tokijskiej i Urugwajskiej, nakazujące likwidację ograniczeń w handlu zagranicznym, w tym także – parataryfowych i pozataryfowych. Polska Obroty handlowe Polski wg GUS-u. Wyszczególnienie 1997 1998 1999 2000 Eksport 25,8 28,2 27,4 31,6 Import 42,3 47,1 45,9 48,9 Saldo Handlowe -16,6 -18,8 -18,5 -17,3 Polskie propozycje w kwestii negocjacji w WTO.