Wyszukiwarka:
Artykuły > Wypracowania >

Przykłady polifoniczności konstrukcji świata przedstawionego wybranych powieści. Jaką funkcję ona pełni w danym utworze?

 



 

 


Bolesław Prus "Lalka":

Dwóch głównych narratorów. Ogólnie głównym bohaterem i sprawozdawcą jest Wokulski, ale w powieści pojawia się samodzielna część, która mogłaby być oddzielnym utworem, jest to "Pamiętnik starego subiekta" (Rzeckiego). Polifoniczność w tym utworze ma za zadanie przedstawić te same sytuacje z różnego punktu widzenia, dzięki czemu dla odbiorcy obraz staje się bardziej obiektywny. Poza tym nasi bohaterowie rozstawają się i dzięki temu możemy mieć sprawozdania z miejsc pobytu ich obu. Rzecki i Wokulski opisują się wzajemnie co pozwala mieć pogląd na postać nie tylko z jej własnego zachowania.

Stefan Żeromski "Ludzie bezdomni":

Także w tej powieści autor umieszcza dwie postaci, które relacjonują przebieg zdarzeń, dokonał tego w celach takich jak i Prus. Głównym bohaterem jest Judym i narrator opisuje jego dzieje, ale istnieje też "Pamiętnik" pisany przez Joasię, który pozwala spojrzeć na bohatera z trochę innej strony niż on sam siebie nam ukazuje. Joanna kocha Tomasza i będzie na niego patrzeć przez pryzmat tego uczucia, a sam Judym zaangażowany w walkę społeczną widzi się raczej jako bojownika niż człowieka, który kiedyś będzie pędził spokojne życie.

Zofia Nałkowska "Granica":

W tej powieści autorka przedstawia dwa różne środowiska, które są przedzielone granicą, ale muszą istnieć na zasadzie symbiozy, a raczej drapieżnictwa. Światek miejski reprezentuje Zenon, który najczęściej pojawia się w powieści, bo to jego dramat jest głównym tematem utworu. Drugim narratorem jest Justyna, która pochodzi ze środowiska wiejskiej biedoty, która musiała się przenieść do miasta w celach zarobkowych. Postaci te mają wspólne losy i pogląd na bieg wydarzeń mamy z dwóch źródeł. Ponad to dzięki osobistym przemyśleniom bohaterów możemy zagłębić się w warstwę psychologiczną utworu. Mamy także opisy różnych środowisk zarówno z zewnątrz jak i wewnątrz (Justyna inaczej widzi środowisko proletariackie niż Zenon i jednocześnie inaczej niż on postrzega bogate mieszczaństwo. Zenon gardzi biedakami, a Justyna jest wdzięczna tym zamożniejszym za to, że może pracować lub mieszkać pod dachem).