Wyszukiwarka:
Artykuły > Język Polski >

"Przedwiośnie" S. Żeromskiego

"Przedwiośnie" S. Żeromskiego "Przedwiośnie" powstało w 1924 roku, w okresie rosną- cego bezrobocia i kryzysu gospodarczego, wzmagającego się terroru politycznego, Pisarz szczególnie uwrażliwiony na przejawy krzywdy i nędzy ludzkiej zrozumiał, że jego wiara w nową Polskę jako państwa sprawiedliwości społecznej okazała się złudzeniem. Interpretacja tytułu jest prosta i jednoznaczna, w powieści ukazane są trudne początki kształtowania się polskiej państwowości i największa klęska tego "przedwiośnia", czyli bezkompromisowej walki o władzę, której towarzyszyły krwawo tłumione przez wojsko i policję manifestacje robotnicze. Główny bohater Cezary Baryka młodość i dzieciństwo spędził w Baku. Był synem urzędnika i matki wychowującej jego (Seweryn i Jadwiga). Ojciec wyjeżdża na front I wojny światowej i przedostaje się do Legionów Piłsudskiego. Cezary pozostaje z matką w Baku. Początkowo bierze udział w rewolucji z entuzjazmem, podczas gdy matka podupada na zdrowiu dbając o jedynaka, zdobywając dla niego pożywienie. Cezary w końcu dostrzega ogromny wysiłek matki i stara się jej pomóc. Od tej pory codziennie są w porcie w oczekiwaniu na ojca, aż pewnego dnia spotykają księżnę z córkami i udzielają im schronienia. Rewizja i wyrok skazują Jadwigę na roboty, które prowadzą do jej śmierci. Po jej śmierci Cezary pracuje przy wywozie ciał (efektu walk etnicznych). Uświadamia sobie wtedy okrucieństwo rewolucji widząc ciało młodej pięknej kobiety. Z tego piekła wyciąga go ojciec i w drodze powrotnej do ojczyzny opowiada synowi o "szklanych domach". Blisko granicy Seweryn jednak umiera. Cezary po przekroczeniu granicy widzi nędzę i brud w małym miasteczku i wie, że szklane domy były wytworem chorego ojca. Po przybyciu do Warszawy Cezary udaje się do znajomego matki Szymona Gajowca, wysokiego urzędnika w ministerstwie skarbu, który pomaga Cezaremu. Podejmuje on studia medyczne (zgodnie z marzeniami rodziców). Porzuca studia i zaciąga się do armii na wojnę polsko-rosyjską. Bierze w niej udział "bo wszyscy inni tak robią". Po wojnie udaje się do majątku Hipolita Wielosławskiego Nawłoci (uratował mu życie). Ogląda tutaj życie polskiej arystokracji wypełnione zabawami, spotkaniami towarzyskimi, polowaniami, piknikami. Całe życie mieszkańców Nawłoci toczy się dookoła stołu suto zastawianego na każde żądanie państwa. W czasie pobytu w Nawłoci Cezary uwikłał się w romans z bogatą wdową Laurą Kościeniecką, zakończony awanturą z jej narzeczonym Barwickim. Jednocześnie w Cezarym kochają się Wanda Okszyńska (krewna z miasta ludzi dworskich) oraz Karolina Szarłatowiczówna (cioteczna siostra Hipolita, która utraciła swój majątek na Ukrainie). Sielankowe życie przerywa śmierć Karoliny o którą obwiniana jest Wanda oraz pośrednio również Cezary. Dlatego też opuszcza Nawłoć i zostaje umieszczony czasowo w folwarku w Chłodku, u ekonom. Gruboszewskiego. Widzi jak żyją chłopi