Wyszukiwarka:

Wszędzie ------------------ Artykuły Newsy Informacje Linki Pliki

Proces likwidacji systemu kolonialnego i jego skutki KOLONIALIZM można określić jako politykę podboju i przejmowania obcych terytoriów oraz podporządkowania sobie zamieszkującej tam ludności. Tworzenie imperiów kolonialnych służyło zarówno celom ekonomicznym, jak i celom politycznym oraz strategicznym. W rezultacie kolonizacji na początku XX wieku rozległe terytoria Afryki, Azji, Ameryki, prawie w całości zostały podzielone i podporządkowane kilku państwom europejskim. Utworzono ogromne imperia kolonialne zajmujące ponad 73 mln km 2, to jest około 55% powierzchni globu. Mieszkało w nich około 35% ogółu ówczesnej ludności. Narastanie procesów, które doprowadziły do załamania się systemu kolonialnego, odbywało się przez wiele lat. Najpierw objęły one Azję, a następnie Afrykę. O szybkim tempie dekolonizacji decydował splot różnych czynników: 1 II wojna światowa, która przyczyniła się do wzrostu świadomości społecznej i narodowej ludności kolonialnej. Wojna spowodowała rozwój ekonomiczny krajów kolonialnych, a to było spowodowane zwiększonym zapotrzebowaniem na surowce strategiczne i żywność, koniecznością budowy zakładów przemysłowych i linii komunikacyjnej poza Europą 2 powojenna rywalizacja między mocarstwami zachodnimi 3 współzawodnictwo między Wschodem a Zachodem 4 działalność ONZ Pierwszy etap likwidacji systemu kolonialnego objął dekadę 1945- 1955. W tym okresie niepodległość uzyskało 11 państw azjatyckich i 1 afrykańskie. Niektóre z tych państw uzyskały niepodległość w wyniku walki zbrojnej (Wietnam, Indonezja). Pierwszy etap dekolonizacji podsumowała konferencja solidarnościowa 29 państw azjatyckich w Bandungu w 1995 roku na której zdecydowanie opowiedziano się za szybką i całkowitą likwidacją kolonializmu oraz poparto walkę wyzwoleńczą narodów krajów kolonialnych i zależnych. Od połowy lat 50 do połowy lat 60 trwał drugi etap dekolonizacji. Doszło wtedy do największego tempa procesu wyzwalania się narodów kolonialnych. Z 42 państw, które weszły w skład społeczności międzynarodowej, aż 30 uzyskało niepodległość w Afryce. Do roku 1960 na tym kontynencie było zaledwie 9 niezależnych państw. W tym samym roku doszło do nich dalszych 17. Nie bez powodu w historii dekolonizacji rok 1960 jest nazywany jako „rok Afryki”. Większość tych państw uzyskała niepodległość w wyniku rozwiązań politycznych , lecz część z nich po walce zbrojnej, jak np. Algieria. Trzeci etap dekolonizacji rozpoczął się w połowie lat 60 i trwał do 1975 roku. Rozpadły się pozostałości imperium brytyjskiego na bliskim wschodzie oraz imperium kolonialne Portugalii w Afryce. Ponadto dekolonizacja objęła małe i peryferyjne posiadłości, w tym położone w basenie Morza Karaibskiego i Pacyfiku. W czwartym etapie dekolonizacji rozpoczętym w 1976 roku najważniejsze znaczenie miał problem wyzwolenia Namibii, bezprawnie zaanektowanej przez Unie Południowej Afryki (obecnie RPA) oraz ostatecznej dekolonizacji terytoriów zależnych Wielkiej Brytanii, Francji, Hiszpanii i Holandii w Afryce, Ameryce Łacińskiej i Azji. Ten etap dekolonizacji traw do chwili obecnej. Poważny wpływ na rozwój i przyspieszenie procesu dekolonizacji wywarła działalność ONZ. Szczególne znaczenie odegrała ONZ w procesie dekolonizacji obszarów niesamodzielnych, które nie podlegały systemowi powierniczemu tej organizacji.