Problem winy, odpowiedzialności i wierności ideałom moralnym w "Lordzie Jimie" Josepha Conrada
|
|
|
|
Główny bohater, Jim, jest
młodym, szlachetnym i pełnym ideałów człowiekiem, który zaciąga się jako
kapitan na statek pasażerski 'Patna'. W momencie zagrożenia życia całej
załogi i pasażerów (800 pielgrzymów) Jim znajduje się w rozterce, bo wie, że
powinien ratować pasażerów, ale chęć życia okazuje się silniejsza i ucieka ze
statku wraz z całą, pozbawioną skrupułów załogą. Cudem 'Patna' nie tonie i
zostaje odholowana przez jednostkę francuską. Wszyscy oficerowie tego
nieszczęsnego wypadku zostają postawieni przed sądem, oskarżeni oraz skazani.
Od samego początku Jim ma wyrzuty sumienia i świadomość, że sprzeniewierzył
się własnym ideałom. Jeszcze w okresie dzieciństwa interesował się
literaturą, która rozbudziła w nim potrzebę bycia bohaterem. Wręcz stał się niewolnikiem
tych marzeń. Dzięki zdecydowanej postawie, w czasie rozprawy, młodzieniec
zyskał przychylność jednego z sędziów (Brierly), który proponuje mu ucieczkę
i ukrywanie się do momentu ucichnięcia sprawy. Jim odrzuca pomoc, bo wie, że
musi ponieść karę za swe czyny. Jim został pozbawiony dyplomu oficerskiego.
Aby zrehabilitować się w oczach ludzi podejmuje się wielu zadań wymagających
nie lada odwagi i brawury. Narażając życie próbuje odkupić swoje winy, ale
wszędzie dościga go przeszłość i w końcu ktoś wspomina o historii 'Patny'.
Jim przez całe życie musi odczuwać konsekwencje jednego czynu w swojej
karierze. Ma świadomość sprzeniewierzenia się swoim ideałom i własnym
wyobrażeniom o sobie. W końcu młodzieniec trafia do maleńkiego państewka
malajskiego Patusan i tam już pozostaje, bo nikt z tubylców nie zna przecież
jego przeszłości. Szybko zaskarbia sobie szacunek i uznanie Malajów dzięki
swej odwadze i brawurze. Zawierz przyjaźń z synem naczelnika plemienia
(Doramin) Dain Warris'em. Po krótkim czasie Jim zostaje przywódcą plemienia i
dostaje przydomek lorda. Niestety szczęście bohatera nie trwało długo, bo
biali ludzie pod dowództwem Browna postanawiają złupić plemię wykorzystując
Jima, a ściślej mówiąc jego naiwności i łatwowierności. W wyniku napadu
białych ginie Dain. Jim jest świadom, że znów częściowo przyczynił się do
tragedii, tylko tym razem zginęło wielu ludzi włącznie z jego najlepszym
przyjacielem. I znowu nasz bohater chce spojrzeć w oczy sprawiedliwości i
staje przed obliczem Doramina mówiąc "Przyszedłem tutaj w żałobie...
Przyszedłem gotów na wszystko i bez broni". Oszalały z bólu po stracie
syna naczelnik plemienia zabija Jima. Joseph Conrad pokazuje nam życiowe sytuacje bez wyjścia. Każde rozwiązanie pociąga za sobą straszne konsekwencje. Pobudki działania bohatera zawsze były szlachetne, ale nigdy nie odnosi sukcesu. Z pewnością można go nazwać postacią tragiczną i twierdzić, że winą nieszczęść jest zły los, ale równie dobrze można uznać, że poniesiona w konsekwencji śmierć jest karą za zły wybór jeszcze z tragedii 'Patny'. Można się także pokusić o wniosek, że nadmierna wiara w nieomylność, własne możliwości i ideały była powodem złych wyborów Jima. |
|
Mit grecki - pojęcie i podział
Biblia
Literatura parenetyczna; ideał rycerza i władcy, ascety - świętego, oraz kochanka
Quo Vadis
"Treny" J. Kochanowskiego
Topos śmierci w kulturze i sztuce średniowiecza
Adam Mickiewicz „Dziady” cz. II, IV, I
Molier "Świętoszek" - charakterystyka Tartuffe'a
Filozofowie greccy.
Barok - literackie i ideowe wyznanie epoki
Henryk Sienkiewicz „Potop”
Barok - charakterystyka epoki.
„Pan Tadeusz” czyli Ostatni zajazd na Litwie...
Filozofia starożytnej Grecji i Rzymu
Wizja Boga, świata i człowieka...
Prometeizm i mesjanizm w "Dziadach części III" Adama Mickiewicza
Wybrane mity greckie, ich sens oraz ponadczasowy charakter
"Świętoszek” Molier’a – charakterystyka postaci
Porównaj dwie wybrane relacje literackie z życia w obozach