Wyszukiwarka:

Wszędzie ------------------ Artykuły Newsy Informacje Linki Pliki

Prawo administracyjne jest jedną z trzech gałęzi prawa obok prawa karnego i cywilnego. Prawo ad. dzieli się na prawo ustrojowe, materialne i formalne (procesowe lub proceduralne) Prawo ad. Formalne reguluje tzw. Postępowanie administracyjne. Postępowanie administracyjne jest to tok lub ciąg czynności organów podejmowanych przez organy pierwszej lub drugiej instancji w celu dwukrotnego merytorycznego rozpatrzenia i rozstrzygnięcia indywidualnej sprawy administracyjnej w drodze decyzji administracyjnej, ponadto postępowanie administracyjne podejmuje tok czynności organów zmierzających do weryfikacji decyzji ostatecznych za pomocą takich działań jak zmiana lub uchylenie decyzji ostatecznej, stwierdzenie nieważności decyzji ostatecznej lub wznowienie postępowania administracyjnego w sprawie zakończonej decyzją ostateczną. Podział postępowania administracyjnego na tryby i części. W postępowaniu administracyjnym wyróżniamy dwa tryby: -Zwykły ma na celu dwukrotne merytoryczne rozpatrzenie i rozstrzygnięcie indywidualnej sprawy administracyjnej w drodze postępowania administracyjnego. –Tryb nadzwyczajny ma na celu zweryfikowanie wydanej w trybie głównym decyzji ostatecznej. Postępowanie toczące się w każdym z tych dwóch trybów można podzielić na trzy części: Część wstępną, obejmuje zagadnienia wszczęcia postępowania administracyjnego, oraz formalne badanie wniosku złożonego przez stronę w sprawie wszczęcia postępowania administracyjnego. Część środkową, obejmuje postępowanie wyjaśniające na które składa się postępowanie dowodowe oraz ewentualną rozprawę administracyjną. Część końcowa postępowania administracyjnego, obejmuje rozstrzygnięcie indywidualnej sprawy najczęściej w drodze decyzji administracyjnej i doręczenie tego rozstrzygnięcia stronom postępowania. Zakres obowiązywania KPA –pozytywny 1) KPA stosujemy w postępowaniu przed organami administracji publicznej (organ administracji rządowej i samorządowej) w należących do właściwości tych organów sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze administracyjnej. 2) W postępowaniu przed innymi organami państwowymi lub innymi podmiotami, jeżeli są upoważnione z mocy prawa lub na podstawie porozumienia do załatwienia indywidualnych spraw administracyjnych na drodze decyzji administracyjnej. 3) KPA stosuje się w sprawach rozstrzygania sporów o właściwość między organami samorządu terytorialnego i administracji rządowej oraz między tymi organami i podmiotami wymienionymi w punkcie 2, a także między tymi organami, a sądami powszechnymi w sprawach wydawania zaświadczeń, w sprawach skarg i wniosków przed organami jednostek samorządu terytorialnego, organizacji społecznych. –negatywny 1) KPA nie stosuje się do postępowania w sprawach karnych, skarbowych. 2) Spraw uregulowanej w ustawie z 29 sierpnia 1998r. Ordynacja podatkowa z wyjątkiem działów od 4-8 KPA w sprawach należących do polskich przedstawicielstw dyplomatycznych i konsularnych o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej. 2) W sprawach wynikającej z nadrzędności i podległości organów. 3) Podległości służbowej pracowników tych organów i jednostek, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej. Rada ministrów może w drodze rozporządzenia rozciągnąć przepisy KPA w całości lub części na postępowania w sprawach należących do właściwości polskich przedstawicielstw dyplomatycznych i konsularnych. Jeżeli przepisy prawa powołują się na ogólne przepisy o postępowaniu administracyjnym, należy przez to rozumieć przepisy KPA. Postępowanie sądowo administracyjne. Czasami po zakończeniu postępowania administracyjnego może toczyć się postępowanie sądowo administracyjne w tej sprawie indywidualnie. Dzieje się tak gdy jedna ze stron zakończonego już postępowania administracyjnego wniesie skargę do sądu administracyjnego na decyzję ostateczną wydaną przez organ drugiej instancji. Celem postępowania sądowo administracyjnego w przeciwieństwie do postępowania administracyjnego nie jest merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy indywidualnej, ale jest rozstrzygnięcie sporu o legalność (zgodność z prawem) decyzji wydanej przez organy administracji w zakończonym już postępowaniu administracyjnym. Stronami tego sporu są z jednej strony organ, który wydał zaskarżoną decyzję, a z drugiej strony strona która zaskarżyła tą decyzję od S.A. Przed dzisiejszym kodeksem postępowanie administracyjne było normowane rozporządzeniem prezydenta RP z mocą ustawy z 1928r. Które obowiązywało z pewnymi zmianami aż od 31 grudnia 1960r. Zasady ogólne w kodeksie postępowania administracyjnego, są to ogólne przewodnie reguły postępowania, którymi organ jest zobowiązany się posługiwać w toku całego postępowania administracyjnego. Stosując każdy inny przepis w postępowaniu organ prowadzący postępowanie musi współ stosować także zasady ogólne normowane w kodeksie do 6-16 KPA. Do zasad ogólnych KPA zaliczamy: 1) Zasadę praworządności która stanowi, że organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa. Z zasady tej wynikają dla organu prowadzącego postępowanie dwa podstawowe obowiązki. Ustalenie z urzędu swojej właściwości do prowadzenia postępowania w danej sprawie, w toku postępowania przestrzegania przepisów prawa zarówno materialnego jak i procesowego. 2) Prawdy obiektywnej, która głosi, że organy administracji prowadzące postępowanie administracyjne powinny podejmować wszelkie kroki nie zbędne do wyjaśnienia stanu faktycznego danej sprawy administracyjnej. Realizacji tej zasady służy cały system środków dowodowych stosowanych w postępowaniu administracyjnym. 3) Zasada uwzględniania w toku postępowania interesu społecznego i słusznego interesu obywateli. Zgodnie a tą zasadą organy prowadzące postępowanie administracyjne są zobowiązane uwzględnić każdy interes społeczny oraz słuszny (nie każdy) interes obywateli. Pojęcie interesu społecznego i słusznego interesu obywateli nie zostało przez ustawodawcę wyjaśnione w ustawie. Pojęcia te zaliczamy do pojęć nie ostrych lub niedookreślonych w prawie. Konkretną treść nadaje organ prowadzący postępowanie w danej sprawie. 4) Zasada pogłębiania zaufania do organów państwa. Zgodnie z tą zasadą organy administracji publicznej zobowiązane są prowadzić postępowanie w taki sposób, aby pogłębiać zaufanie obywateli do organów państwa. Zasada ta nie rodzi do organów żadnych nowych obowiązków, a jej realizacja następuje gdy organ prowadzi postępowanie w sposób zgodny z prawem nie naruszając przepisów obowiązujących. 5) Zasada pogłębiania w toku postępowania świadomości i kultury prawnej obywateli. Zasada ta łączy się z inną zasadą ogólną –zasadą obowiązku informacyjnego, ponieważ informacje prawne które uzyskuje strona w toku postępowania powodują pogłębianie świadomości i kultury prawnej obywateli. 6) Zasada obowiązku informacyjnego, zgodnie z tą zasadą organy administracji publicznej są zobowiązane do należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego. W ramach tego obowiązku, organy prowadzące postępowanie czuwają nad tym, aby strony i inne osoby uczestniczące w postępowaniu nie poniosły szkody z powodu nie znajomości prawa i w tym celu są zobowiązane udzielić im niezbędnych wyjaśnień i wskazówek. Należy podkreślić, że w świetle zasady w postępowaniu administracyjnym nie stosuje się reguły iż „Nieznajomość prawa szkodzi”. 7) Zasada czynnego udziału stron w postępowaniu administracyjnym, zgodnie z nią organy prowadzące postępowanie są zobowiązane zapewnić stroną tego postępowania czynny udział w każdym stadium, a przed wydaniem decyzji umożliwić stronom wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów, oraz zgłoszonych żądań. Organy mogą od tej zasady odstąpić, tylko wyjątkowo w takich przypadkach gdy załatwienie tej sprawy nie cierpi zwłoki ze względu na niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzi, albo ze względu na grożącą niepowetowaną szkodę materialną. 8) Zasada przekonywania, zgodnie z nią organ powinien wyjaśnić stroną zasadność przesłanek, którymi kieruje się przy załatwianiu sprawy, żeby w ten sposób w miarę możliwości doprowadzić do wykonania decyzji przez strony bez stosowania środków przymusu. 9) Zasada ugodowości, zgodnie z nią sprawy w której uczestniczą strony o spornych interesach mogą być załatwiane w drodze ugody administracyjnej sporządzonej przed organem administracji publicznej i podlegającej załatwieniu przez ten organ. Organ administracji przed którym toczy się postępowanie w takich sprawach podejmować czynności skłaniające do zawarcia ugody (odroczyć wydanie decyzji). 10) Zasada pisemności stanowi, że sprawy należy załatwiać w formie pisemnej, wyjątkowo sprawy mogą być załatwiane ustnie, jeżeli przemawia za tym interes osoby, a przepis nie stoi na przeszkodzie. Treść i istotne motywy (załatwiania ustnego) powinny być utrwalone w aktach w formie protokołu lub podpisanej przez stronę adnotacji. 11) Zasada dwu instancyjności zgodnie z którą postępowanie administracyjne jest dwu instancyjne co oznacza, że od prawie każdej decyzji pierwszej instancji przysługuje środek prawny w postaci odwołania do organu drugiej instancji. Wyjątkiem jest jedno instancyjne postępowanie przed organami naczelnymi. Od decyzji wydanej w pierwszej instancji przez organy naczelne nie przysługuje typowe odwołanie, ale środek prawny w postaci wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. 12) Zasada trwałości decyzji ostatecznej mówi, że decyzje ostateczne są trwałe tzn. że nie mogą być wzruszane za pomocą zwykłych środków prawnych. Ich wzruszenie może nastąpić w ramach trybu nadzwyczajnego postępowania administracyjnego w ściśle określonych przez KPA przypadkach. Zasada ta ma na celu ochronę praw nabytych przez strony na mocy decyzji ostatecznej. Do grupy decyzji ostatecznych nazywamy decyzje wydane przez organy pierwszej instancji w stosunku do których żadna ze stron nie wniosła odwołania w ustawowym terminie. Decyzja wydana przez organ odwoławczy po rozpatrzeniu odwołania od decyzji wydanej przez organ pierwszej instancji i decyzji wydane przez organy naczelne w wyjątkowych jedno instancyjnym postępowaniu przed organami naczelnymi. 13) Zasada prawa skargi na decyzje do NSA, zgodnie z tą zasadą strony postępowania po wyczerpaniu toku instancji mogą wnieść skargę na decyzję do sądu administracyjnego. Tryb wznoszenia skargi do NSA regulowały przepisy działu 6 KPA. Obecnie tryb ten regulują przepisy ustawy z dnia 11 maja 1995r. o NSA. Właściwość organów w postępowaniu administracyjnym. Organy prowadzące postępowanie administracyjne zobowiązane są z urzędu przestrzegać swojej właściwości rzeczowej i miejscowej. W teorii prawa administracyjnego wyróżnia się właściwość instancyjną która jest uważana za odmianę właściwości rzeczowej. Właściwość rzeczowa to inaczej zdolność organów do rozstrzygania określonego rodzaju spraw administracyjnych np. spraw budowlanych, ochrony środowiska, pomocy społecznej itd. Właściwość instancyjna określa, który organ jest właściwy pierwszej instancji, a który jest właściwy drugiej instancji w danego typu sprawie administracyjnej. Właściwość rzeczową i miejscową określają przepisy prawa administracyjnego ustrojowego oraz art. 17 i 18 KPA. Właściwość miejscowa, jest to zdolność organu administracji publicznej do realizowania swojej właściwości rzeczowej i instancyjnej na określonym obszarze. Zasady określania właściwości miejscowej ustalają przepisy KPA zgodnie z tymi zasadami: -Jeżeli przedmiotem postępowania administracyjnego jest nieruchomość to organem właściwym miejscowo, będzie organ tej gminy na którym terenie nieruchomość ta jest położona. Jeżeli jest położona na terenie dwóch gmin, to właściwy miejscowo będzie organ tej gminy na której terenie położona jest większa część tej nieruchomości. -Jeżeli przedmiotem postępowania jest sprawa związana z zakładem pracy, to organem właściwym będzie organ tej gminy na której terenie zakład pracy był, jest lub będzie prowadzony. -W innych sprawach właściwość miejscową organów ustanawia się na podstawie miejsca zamieszkania lub pobytu strony objętej postępowaniem. Jeżeli strona nie ma aktualnego miejsca zamieszkania, pobytu w kraju to bierze się pod uwagę ostatnie miejsce zamieszkania lub pobytu w kraju. Jeżeli tego też nie można ustalić to właściwość miejscową organu ustala się na podstawie miejsca w którym nastąpiło zdarzenie powodujące wszczęcie postępowania administracyjnego. Jeżeli tego też nie da się ustalić o organem właściwym zgodnie z KPA będzie organ usytuowany w gminie Centrum w mieście Warszawa. Spory o właściwość i ich rozstrzyganie. Spory o właściwość to spory kompetencyjne. Rozróżniamy spory pozytywne i negatywne. Spory pozytywne występują wówczas gdy w danej sprawie administracyjnej co najmniej dwa organy uznają się równocześnie za właściwe do rozstrzygnięcia. Spory negatywne polegają na tym, że żaden z istniejących w strukturze administracyjnej organów nie uważa się za kompetentny do rozstrzygania danej sprawy administracyjnej. Kodeksy postępowania administracyjnego rozstrzygają zasady rozstrzygania sporów pozytywnych i negatywnych. Najczęściej spory między organami administracji publicznej rozstrzyga wspólny dla nich organ wyższego stopnia. Jeżeli nie ma wspólnego dla organów pozostających w sporze, wspólnego organu wyższego stopnia, to spór rozstrzyga prezes rady ministrów, minister właściwy lub sąd administracyjny. Spory między organami administracji, a sądami powszechnymi rozstrzyga specjalny organ, którym jest kolegium kompetencyjne przy sądzie najwyższym. Kolegium to jest powoływane w momencie sporów przez pierwszego prezesa sądu najwyższego. W skład kolegium oprócz sędziów sądu najwyższego wchodzą –przedstawiciele ministra zainteresowanego ze wzglądu na przedmiot sprawy, -przedstawiciel ministra sprawiedliwości, przedstawiciel prokuratora generalnego. Rozstrzygnięcia podjęte przez kolegium i wskazujące właściwy organ administracji lub sąd powszechny do rozstrzygania której sprawy są ostateczne i nie podlegają zaskarżeniu. W czasie trwania sporów o właściwość organ administracji może podejmować w danej sprawie czynności nie cierpiące zwłoki, ze względu na interes strony oraz społeczny. O czynnościach organ zawiadamia po rozstrzygnięciu sporu o właściwość organ kompetentny do załatwienia sprawy. Wyłączenie pracownika i organu w postępowaniu administracyjnym. Obie instytucje procesowe obejmujące wyłączenie pracownika od udziału w postępowaniu administracyjnym oraz wyłączenie organu od rozstrzygania zostały wprowadzone do KPA w celu zapewnienia bezstronności w wydawaniu rozstrzygnięć przez organy. Wyłączenie pracownika od udziału w postępowaniu administracyjnym z mocy ustawy następuje w przypadku przyczyn wymienionych w art. 24 §1 KPA. Są one następujące: 1) Gdy pracownik jest stroną w danym postępowaniu albo pozostaje z jedną ze stron w takim stosunku prawnym, że wynik tej sprawy może mieć wpływ na jego prawa lub obowiązki. 2) W sprawach małżonka oraz krewnych i powinowatych do drugiego stopnia. 3) W sprawach osoby związanej z nim z tytułu przysposobienia opieki lub kurateli. 4) W sprawach gdy światkiem lub biegłym jest przedstawicielem jednej ze stron albo przedstawicielem jest jego małżonek, krewnych i powinowatych do drugiego stopnia oraz osoba związana z nim z tytułu opieki lub kurateli. 5) W sprawach w której brał udział w niższej instancji w wydaniu zaskarżonej decyzji. 6) W sprawie z powodu której wszczęto przeciw niemu dochodzenie służbowa, dyscyplinarne lub karne. 7) W sprawie w której jedna ze stron jest osobą pozostającą wobec niego w stosunku nadrzędności służbowej. Powody wyłączenia pracownika od udziału w postępowaniu trwają po ustaniu małżeństwa, opieki lub kurateli. Bezpośredni przełożony pracownika jest zobowiązany na jego żądanie lub żądanie strony postępowania albo z urzędu wyłączyć tego pracownika od udziału w postępowaniu, jeżeli zostanie uprawdopodobnione istnienie innych okoliczności niż ww. które mogą wywołać wątpliwość, co do bezstronności pracownika. Wyłączony pracownik powinien wykonywać tylko czynności nie cierpiące zwłoki, ze względu na interes społeczny lub ważny interes strony. Organ administracji publicznej, podlega wyłączeniu od załatwienia sprawy dotyczących interesów majątkowych, przy czym pojęcie interesów majątkowych należy pojmować szeroko. –jego kierownik lub osób pozostających z kierownikiem w stosunku małżeństwa pokrewieństwa i powinowactwa do drugiego stopnia oraz osób pozostających z kierownikiem w stosunku przysposobienia, opieki lub kurateli. Osoby zajmujące stanowisko kierownicze w organie bezpośrednio wyższego stopnia lub osób pozostających w ww. stosunkach. Jeżeli organ podlega załatwieniu, to sprawę załatwia: 1) Organ wyższego stopnia nad organem załatwiającym sprawę. 2) Organ wyższego stopnia nad organ w którym osoba wymieniona w tym punkcie zajmuje stanowisko kierownicze. Organ wyższego stopnia może sprawę załatwić sam lub do jej załatwienia wyznaczyć inny podległy sobie organ. W razie gdy osobą wymienioną w punkcie (2) jest minister lub prezes samorządowego kolegium odwoławczego, organ właściwy do załatwienia sprawy wyznacza prezes rady ministrów. Wyłączenie członków organu kolegialnego. Członek organu kolegialnego podlega wyłączeniu z tych samych przyczyn, z których podlega wyłączeniu pracownik organu administracyjnego. Jeżeli na skutek wyłączenia członków organu kolegialnego, organ ten stał się niezdolny do podjęcia uchwały z powodu braku forum to wówczas sprawę załatwia organ wyższego stopnie nad organem kolegialnym. Jeżeli samorządowe kolegium odwoławcze w skutek wyłączenia jego członków nie może załatwić sprawy to wówczas minister ds. administracji publicznej wyznacza do załatwienia sprawy inne samorządowe kolegium odwoławcze. Pojęcie strony w postępowaniu administracyjnym. Zgodnie z art. 28 KPA stroną jest każdy czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie. Interes prawny oznacza interes wynikający z konkretnego przepisu prawnego i chroniony konkretnym przepisem prawa. Dla bycia stroną w postępowaniu administracyjnym, nie wystarczy posiadanie interesu faktycznego w danej sprawie. Stronami w postępowaniu administracyjnym mogą być osoby fizyczne i prawne, a w przypadku państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych i organizacji społecznych także jednostki nie posiadające osobowości prawnej. Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych stron w postępowaniu administracyjnym ocenia się według przepisów prawa cywilnego, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej. Osoby fizyczne nie posiadające zdolności do czynności prawnych działają w postępowaniu administracyjnym przez swoich ustawowych przedstawicieli. Strony nie będące osobami fizycznymi działają w postępowaniu przez swoich ustawowych lub statutowych przedstawicieli. W sprawach dotyczących praw zbywalnych lub dziedzicznych w razie zbycia prawa lub śmierci w toku postępowania w miejscu dotychczasowej strony występują jej następcy prawni. W sprawach dotyczących spadków nieobjętym jako strony działają osoby sprawujące zarząd majątkiem masy spadkowej, a w ich braku kurator wyznaczony przez sąd na wniosek organu administracji publicznej. Pełnomocnik w postępowaniu. Strona może w postępowaniu działać przez pełnomocnika chyba, że charakter czynności wymaga jej osobistego działania. Pełnomocnikiem strony może być osoba fizyczna posiadająca zdolność do czynności prawnych. Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie lub zgłoszone do protokołu. Pełnomocnik dołącza do akt sprawy oryginał pełnomocnictwa, lub urzędowo poświadczony odpis pełnomocnictwa. Adwokat lub radca prawny oraz rzecznik patentowy mogą samodzielnie uwierzytelnić odpis udzielonego im pełnomocnictwa. Organ administracji publicznej w toku postępowania występuje do sądu z wnioskiem o wyznaczenie przedstawiciela dla osoby nieobecnej lub niezdolnej do czynności prawnych, o ile przedstawiciel taki nie został wyznaczony. W przypadku konieczności podjęcia czynności nie cierpiącej zwłoki organ administracji publicznej wyznacza dla osoby nieobecnej przedstawiciela do postępowania do czasu wyznaczenia dla niej przedstawiciela przez sąd. Udział organizacji społecznych w postępowaniu administracyjnym może występować w 3 jaki sposób: 1) Jako strona tego postępowania wtedy gdy postępowanie dotyczy jej interesu prawnego bądź obowiązku, albo żąda ona czynności organizacji ze względu na jej interes prawny bądź obowiązek. 2) Organizacja społeczna może w sprawie dotyczącej innej osoby występować z żądaniem wszczęcia postępowania, dopuszczenia do udziału w postępowaniu, jeżeli jest uzasadnione celami statutowymi tej organizacji, gdy przemawia za tym interes społeczny. Organ administracji publicznej uznając żądanie organizacji społecznej za uzasadnione postanawia o wszczęciu postępowania z urzędu lub dopuszczeniu organizacji o udziale w postępowaniu na prawach strony. Występowanie Organizacji społecznej na prawach strony oznacza, iż przysługuje jej te same prawa i obowiązki które przysługują stroną postępowania. Może wnosić środki prawne na rozstrzygnięcia wydawane w postępowaniu i kończące postępowanie. 3) Może również czynnie uczestniczyć składając wnioski dowodowe, uczestniczyć w postępowaniu dowodowym, przeglądając akta sprawy. Udział Organizacji społecznej może przybrać dwie formy: 1) Organ administracji publicznej wszczynając postępowanie w sprawie dotyczącej innej osoby, zawiadamia o tym organizacje społeczną jeśli uzna, że może ona być zainteresowana udziałem w tym postępowaniu ze względu na swoje cele statutowe, gdy przemawia za tym interes społeczny. 2) Organizacja społeczna która nie uczestniczy w postępowaniu na prawach strony, może za zgodą administracji przedstawić mu swój pogląd w sprawie wyrażony w uchwale lub oświadczeniu jej organu statutowego. Załatwianie spraw w postępowaniu administracyjnym, zgodnie z ogólną zasadą szybkości i prostoty postępowanie to powinno toczyć się w miarę szybko i zakończyć w określonych granicach czasowych. Granice te wyznaczają art. 35 KPA zgodnie z którym organy administracyjne zobowiązane są załatwić sprawy bez zbędnej zwłoki, tzn. 1) Niezwłocznie powinny być załatwiane sprawy które mogą być rozpatrzone w oparciu o dowody przedstawione przez stronę razem z żądaniem wszczęcia postępowania albo w oparciu o fakty i dowody powszechnie znane z urzędu organowi przed którym toczy się postępowanie albo możliwe do ustalenia na podstawie danych rozporządza ten organ. 2) Załatwienie sprawy wymagającej prowadzenia postępowania wyjaśniającego powinno nastąpić nie później niż w ciągu jednego miesiąca przed organem pierwszej instancji, a sprawy szczególnie skomplikowanej nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania. Należy podkreślić, że ustawodawca nie daje w KPA żadnego wykazu rodzaju spraw, które można zaliczyć do spraw szczególnie skomplikowanej. Dlatego ocena czy mamy do czynienia ze sprawą szczególnie skomplikowaną należy do organu prowadzącego postępowanie. 3) W postępowaniu odwoławczym sprawa powinna być załatwiona w ciągu jednego miesiąca od dnia otrzymania odwołania. Do terminów wyżej określonych nie wlicza się terminów przewidzianych w przepisach prawa do dokonania określonych czynności, okresów zawieszenia postępowania, oraz okresów opóźnień z winy stron lub przyczyn niezależnych od organów. Obowiązek sygnalizacji –o każdym przypadku nie załatwieniu sprawy w terminie ww. organ zobowiązany jest powiadomić strony podając przyczyny zwłoki i wskazując nowy termin załatwienia spraw. Skarga na bezczynność –na nie załatwione sprawy w terminach określonych w art. 35 KPA lub ustalonym w wystąpieniu sygnalizacyjnym stronie postępowania przysługuje zażalenie na bezczynność organu do organu administracji publicznej wyższego stopnia. Jeżeli organ wyższego stopnia uzna zażalenie za uzasadnione, to wyznacza dodatkowy termin załatwienia sprawy w drodze postępowania oraz zarządza wyjaśnienia przyczyn i osób winnych temu oraz w razie potrzeby podjęcie środków zapobiegających naruszeniu terminów załatwiania spraw w przyszłości. Pracownik organu, który z nie uzasadnionych przyczyn nie załatwił sprawy w terminie lub nie dopełnił obowiązku sygnalizacji podlega odpowiedzialności porządkowej lub dyscyplinarnej przepisanej w przepisach prawa. Doręczenie w postępowaniu administracyjnym Instytucje doręczenia wiąże ustawodawca cały szereg praw i obowiązków w postępowaniu administracyjnym. Skuteczne doręczenie jest za też bardzo istotną czynnością w postępowaniu administracyjnym. Rozdział 8 KPA art. 39-49 normują podstawowe zasady doręczeń w postępowaniu administracyjnym. Są one następujące: 1) Organ administracyjny doręcza pisma za pokwitowaniem przez pocztę, pracowników lub inne uprawnione organy lub osoby. Odbierający pismo potwierdza doręczenie swoim podpisem, ze wskazaniem daty doręczenia. Jeżeli odbierający pismo uchyla się od potwierdzenia doręczenia lub nie może tego uczynić, wówczas doręczający sam stwierdza datę doręczenia oraz wskazuje osobę która odebrała oraz przyczyny braku podpisu. 2) Pismo doręcza się stronie, a gdy działa ona przez przedstawiciela, pełnomocnika –temu przedstawicielowi, pełnomocnikowi. W sprawie wszczętej przez więcej stron, pisma doręcza się każdej ze stron, chyba że podały jedną jako upoważnioną do odbioru pisma. W toku postępowania strony i ich przedstawiciele, pełnomocnicy mają obowiązek zawiadomić organ o każdej zmianie swojego adresu. W razie zaniedbania tego obowiązku doręczenie pisma pod dotychczasowym adresem ma skutek prawny. 3) Pisma doręcza się osobą fizyczną w ich miejscu zamieszkania lub pracy. Pisma można doręczyć, także w lokalu organizacji administracji publicznej jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej. W razie nie możności doręczenia pisma w wyżej określony sposób, a także w razie koniecznej potrzeby, pisma doręcza się w każdym miejscu gdzie się adresata zastanie. 4) W przypadku nie obecności adresata pismo można doręczyć za pokwitowaniem dorosłemu domownikowi, sąsiadowi lub dozorcy domu, jeżeli osoby te podjęły się doręczenia pisma adresatowi. Doręczenie zastępcze –o takim doręczeniu zastępczym zawiadamia się adresata umieszczając informację w skrzynce na korespondencje lub gdy jest to niemożliwe w drzwiach mieszkania. 5) W razie nie możności doręczenia pisma w żaden z ww. sposobów pismo składa się na okres 7 dni w placówce pocztowej lub urzędzie gminy, a zawiadomienie o tym umieszcza się w skrzynce na korespondencje lub gdy jest to niemożliwe na drzwiach mieszkania lub miejscy pracy adresata lub w miejscu widocznym na nieruchomości której dotyczy postępowanie administracyjne. W tym przypadku doręczenie jest dokonane z upływem ostatniego dnia tego okresy. 6) Jeżeli adresat odmawia przyjęcia pisma, to wówczas pismo wraca się nadawcy z adnotacją o odmowie jego przyjęcia i datą odmowy. Pismo z tą adnotacją włącza się do akt sprawy i uważa za doręczone w dniu odmowy przyjęcia go przez adresata. 7) Pisma kierowane do osób nieznanych z miejsca pobytu, dla których sąd powszechny nie wyznaczył przedstawiciela, doręcza się przedstawicielowi tymczasowemu ustalonemu w myśl art. 34 przez organ prowadzący postępowanie. 8) Strony mogą być zawiadomione o decyzjach i innych czynnościach przez publiczne obwieszczenie lub inny zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości sposób publicznego ogłaszania, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej. W tym przypadku doręczenie uważa się za skuteczne po upływie 14 dni od dnia publicznego ogłoszenia. Wezwania w postępowaniu administracyjnym, w toku postępowania administracyjnego organ administracji publicznej może wzywać osoby (nie tylko strony postępowania) do udziału w podejmowanych czynnościach i do złożenia wyjaśnień osobiście lub przez pełnomocnika, albo na piśmie jeżeli jest to niezbędne do rozstrzygnięcia sprawy lub dla wykonania określonych czynności urzędowych. Organ jest zobowiązany dołożyć starań, aby wezwanie nie było uciążliwe. W tym celu: 1) KPA ustanawia obowiązek osobistego stawienia się wezwanego, tylko w obrębie gminy w której zamieszkuje lub przebywa oraz jeżeli przebywa lub zamieszkuje w gminie sąsiedniej. W pozostałych przypadkach organ powinien korzystać z tzw. pomocy prawnej innego organu. Powinien zwrócić się do właściwego terenowego organu administracji publicznej, a wezwanie osoby zamieszkałej lub przebywającej w danej gminie do złożenia wyjaśnień lub zeznań, albo do dokonania innych czynności związanych z toczącym się postępowaniem. 2) W przypadkach w których osoba wezwana nie może się stawić z powodu choroby, kalectwa lub innej, organ może dokonać określonej czynności, albo przesłuchać osobę wezwaną w miejscu jej pobytu, jeżeli pozwalają okoliczności w jakich znajduje się ta osoba. Wezwanie powinno mieć formę pisemną. W wezwaniu takim należy wskazać: 1) Nazwę i adres organu wzywającego. 2) Imię i nazwisko wzywanego. 3) W jakiej sprawie i jakim charakterze i jakim celu zostaje wezwany. 4) Czy wezwany powinien stawić się osobiście czy może złożyć wyjaśnienia na piśmie. 5) Termin do którego żądanie powinno być spełnione, albo dzień, godzinę i miejsce stawienia się wezwanego. 6) Skutki prawne nie zastosowania się do wezwania. 7) Podpis pracownika z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego wzywającego. Wyjątkowo w sprawach nie cierpiących zwłoki wezwania można dokonać również telefonicznie, telegraficznie lub za pomocą innych środków łączności z podaniem wszystkich wymienionych danych. Wezwanie dokonane w ten sposób powoduje skutki prawne tylko wtedy gdy nie ma wątpliwości, że dotarło do adresata we właściwej formie i terminie. Osobie która stawiła się na wezwanie przyznaje się zwrot kosztów podroży i inne należności według przepisów o należnościach świadków i biegłych w postępowaniu sądowym. Zwrot kosztów osobistego stawienia się dotyczy stron postępowania, jeżeli zostało wszczęte z urzędu lub gdy strona bez własnej winy została błędnie wezwana do zgłoszenia się. Żądanie przyznania tych należności należy zgłosić organowi przed wydaniem decyzji pod rygorem utraty tych roszczeń. Terminy w postępowaniu administracyjnym (rodzaje): 1) Wyróżniamy w postępowaniu terminy ustawowe i urzędowe. Terminy ustawowe wynikają z KPA i ustaw materialnych i są one sztywne co oznacza, że organ prowadzący postępowanie nie może ich skracać ani wydłużać. Skutkiem uchybienia terminu ustawowego jest nieskuteczność czynności dla której wyznaczony był ten termin. W celu złagodzenia tego skutku uchybienia terminu ustawowego ustawodawca wprowadził do KPA instytucje przywrócenia takiego terminu. Terminy urzędowe są to terminy które wyznacza organ prowadzący postępowanie dla dokonania różnych czynności w trakcie postępowania. Są to terminy elastyczna, które mogę być skracane lub wydłużane przez organ prowadzący postępowanie. Uważa się w teorii postępowania administracyjnego, że czynność dokonana po upływie terminu urzędowego jest prawnie skuteczny i w związku z tym nie ma potrzeby stosować do tych terminów instytucji przywrócenia terminu. 2) Sposoby obliczania terminów zgodnie z KPA. Są one następujące: -jeżeli początkiem terminu określonego w dniach jest pewne zdarzenie, to przy obliczaniu tego terminu nie uwzględnia się dnia w którym zdarzenie to nastąpiło. Upływ ostatniego z wyznaczonej liczby dni uważa się za koniec terminu. –terminy określone w tygodniach kończą się z upływem tego dnia w ostatnim tygodniu który nazwą odpowiada początkowemu terminowi. –terminy określone w miesiącach kończą się z upływem miesiąca który odpowiada początkowemu dniowi terminu, a jeżeli tego dnia nie ma w miesiącu to kończą się w ostatnim dniu tego miesiąca. –jeżeli koniec terminu przypada na dzień ustawowo wolny od pracy, to ostatnim dniem terminu będzie najbliższy dzień powszedni. –termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem nadano pismo w polskiej placówce pocztowej albo złożono w polskim urzędzie konsularnym. W przypadku żołnierzy, członków statków albo więźniów decyduje dzień złożenia pisma u dowódcy jednostki wojskowej, u kapitana statku lub w administracji zakładu karnego. Instytucja przywrócenia terminu –w razie uchybienia terminu organ przywraca termin zainteresowanym, jeżeli spełni on łącznie następujące warunki: –złożył prośbę o przywróceniu terminu w ciągu 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu (przywrócenie terminu do złożenia prośby jest niedopuszczalne) –uprawdopodobni, że uchybienia terminu nastąpiło bez jego winy –równocześnie z wyjaśnieniem prośby dopełni czynności dla której określony był termin. O przywróceniu terminu postanawia organ prowadzący postępowanie. O przywróceniu terminu do wniesienia odwołania lub zażalenia postanawia organ właściwy do rozpatrzenia odwołania lub zażalenia. Od postanowienia o odmowie przywrócenia terminu przysługuje zażalenie. Przed rozpatrzeniem prośby o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania lub zażalenia, organ na żądanie strony może wstrzymać wykonanie decyzji lub postanowienia. Wszczęcie postępowania administracyjnego. Postępowanie administracyjne może być wszczęte na żądanie strony lub z urzędu. Wyjątkowo organ administracji publicznej może ze względu na szczególnie ważny interes strony wszcząć z urzędu postępowanie także w takiej sprawie w której przepis prawa wymaga wniosku stron. W tej sytuacji organ zobowiązany jest uzyskać zgodę strony w trakcie tego postępowania, a w przypadku nie uzyskania zgody, powinien postępowanie umorzyć jako bezprzedmiotowe. Przepisy KPA nie wprowadzają odrębnego aktu w którym orzekało by się o wszczęciu postępowań administracyjnych i o legalności strony postępowania. Zgodnie z art. 61 §3 KPA datą wszczęcia postępowania na żądanie strony jest dzień doręczenia żądania organowi administracji. W tej dacie zaczyna się postępowanie w sprawie, czyli zaczyna biec termin do jej załatwienia. Powstają obowiązki procesowe organu i stron oraz innych uczestników postępowania. Od tej daty powstaje zawisłość sprawy administracyjnej. Datą wszczęcia postępowania z urzędu jest natomiast data dokonania przez organ administracji pierwszej czynności w tym postępowaniu. Czynnością taką będzie zawiadomienie stron o wszczęciu postępowania z urzędu. W sprawach w których przerwa lub obowiązki stron wynikają z tego samego stanu faktycznego oraz tej samej podstawy prawnej i w których właściwy jest ten sam organ administracji można wszcząć i prowadzić jedną dotyczącą więcej niż jednej strony. Odwołania i wyjaśnienia mogą być wnoszone pisemnie, telegraficznie za pomocą e-mail oraz ustnie do protokołu. Podanie powinno zawierać co najmniej wskazanie osoby od której pochodzi, adres i treść żądania. Ponadto podanie musi zawierać inne elementy wymienione w przepisach ustaw szczególnych. Podanie wniesione pisemnie lub ustnie do protokołu powinno być podpisane przez wnoszącego, a protokół dodatkowo przez pracownika który go sporządził. Jeżeli podanie wnosi osoba która nie może, nie umie złożyć podpisu to wówczas podanie lub protokół podpisuje inna osoba przez nią upoważniona robiąc wzmianki obok podpisu. Jeżeli w podaniu nie wskazano adresy wnoszącego to organ powinien starać się go ustalić na podstawie posiadanych przez siebie danych. Jeżeli jest to nie możliwe to wówczas podanie takie pozostaje się bez rozpoznania. Jeżeli w podaniu brakuje innych elementów wymienionych w KPA lub ustawie szczególnej to wówczas organ wzywa wnoszącego poganie do usunięcia tych braków w terminie 7 dni z pouczeniem, że ich nie usunięcie spowoduje pozostawienie podania bez rozpoznania. Jeżeli organ do którego podanie wniesiono jest niewłaściwy w tej sprawie, to powinien niezwłocznie przekazać je do organu właściwego, zawiadamiając o tym wnoszącego podanie. Podanie wniesione do organu niewłaściwego przed upływem przypisanego terminu uważa się za wniesione z zachowaniem terminu. Jeżeli podanie dotyczy wielu spraw podlegających załatwieniu przez różne organy, to organ rozstrzyga sprawę należącą do jego właściwości i równocześnie zawiadamia wnoszącego podanie, że w pozostałych sprawach powinien wnieść odrębne podanie do właściwego organu. Odrębne podanie złożone zgodnie z tym zawiadomieniem w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania. Jeżeli podanie wniesiono do organu niewłaściwego a organu właściwego nie można ustalić na podstawie danych podania albo gdy z podania wynika, że właściwym w tej sprawie jest sąd to wówczas organ do którego podanie wniesiono zwraca je wnoszącemu z odpowiednim pouczeniem. Protokoły i adnotacje w postępowaniu administracyjnym. Organ prowadzący postępowanie sporządza zwykły protokół z każdej czynności postępowania mającej istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, o ile czynność ta nie została wcześniej utrwalona na piśmie w inny sposób. Obowiązkowo protokół sporządza się z następujących czynności: 1) Przyjęcia wniesionego ustnie podania. 2) Z przesłuchania świadka, biegłego, strony. 3) Z oględzin i ekspertyz wykonawczych przy udziale przedstawiciela organu administracji publicznej. 4) Z rozprawy administracyjnej, ustnego ogłoszenia decyzji i postanowienia. Protokół należy sporządzić tak, aby z niego wynikało kto, kiedy, gdzie, jakich czynności dokonał, kto w jakim charakterze był przy tym obecny, co i w jaki sposób w wyniku tych czynności ustalona i jakie uwagi zgłosiły obecne osoby. Protokół po zakończeniu czynności odczytuje się wszystkim obecnym, którzy powinni go podpisać. Odmowę lub brak podpisu należy omówić w protokole. Protokół przesłuchania powinien być odczytany i przedstawiony do podpisu osobie zeznającej nie zwłocznie po złożeniu. Jeżeli osoba złoży zeznania w języku obcym, to w protokole należy podać treść zeznania w przekładzie na język polski oraz należy podać osobę i adres tłumacza. Tłumacz ten powinien również ten protokół podpisać. Organ administracji może zezwolić na dołączenie do protokołu zeznania na piśmie podpisanego przez zeznającego oraz innych dokumentów mających znaczenie dla sprawy. Skreśleń i poprawek należy tak dokonywać, aby wyrazy skreślone i poprawione były czytelne. Skreślenia i poprawki powinny być stwierdzone w protokole przed jego podpisaniem. Z czynności organu z których nie sporządza się protokołu, a które mają znaczenie dla sprawy lub toku postępowania, sporządza się adnotację którą podpisuje pracownik który dokonał tej czynności. Rozprawa administracyjna Celem rozprawy administracyjnej jest koncentracja w jednym miejscu i jednym czasie wszystkich osób zainteresowanych tą sprawą administracyjną. Organ prowadzi rozprawę w toku postępowania w każdym przypadku gdy zapewni to przyśpieszenie lub uproszczenie postępowania albo osiągnięcie celu wychowawczego albo gdy wymaga tego przepis prawa. Organ powinien przeprowadzić rozprawę jeżeli zachodzi potrzeba uzgodnienia interesów stron oraz gdy jest to potrzebne do wyjaśnienia sprawy przy udziale świadków lub biegłych albo w drodze oględzin. Przed rozprawą w celu jej prawidłowego przygotowania organ podejmuje następujące czynności: –Wzywa strony do złożenia przed rozprawą wyjaśnień, dokumentów i stawienia się na rozprawę osobiście lub przez przedstawicieli albo pełnomocników. Wzywa także świadków i biegłych do stawienia się na rozprawę. –Zawiadamia o rozprawie państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne, organizacje społeczne, a także inne osoby jeżeli ich udział w rozprawie jest uzasadniony ze względu na przedmiot rozprawy. W wezwaniu na rozprawę należy określić: termin, miejsce i przedmiot rozprawy. Stronom, świadkom, biegłym oraz państwowym jednostkom organizacyjnym innym osobom doręcza się wezwania na piśmie. Jeżeli zachodzi prawdopodobieństwo, że oprócz wezwanych stron uczestniczących w postępowaniu mogą być w tej sprawie jeszcze inne strony nie znane organowi należy dodatkowo w rozprawie ogłosić w drodze obwieszczeń publicznych lub inny zwyczajowo przyjęty sposób w danej miejscowości. Termin rozprawy powinien być tak wyznaczony aby doręczenie wezwań oraz ogłoszenie o rozprawie nastąpiły przynajmniej na 7 dni przed rozprawą. Rozprawą administracyjną kieruje wyznaczony pracownik organu przed którym toczy się postępowanie. Na początku pracownik kierujący rozprawą sprawdza obecność stron na rozprawie. Nieobecność na rozprawie stron należycie wzywanych nie stanowi przeszkody do jej przeprowadzenia. Kierujący rozprawą odroczy ją jeżeli stwierdzi poważne nieprawidłowości w wezwaniu stron na rozprawę. Również odroczenie rozprawy nastąpi jeżeli nie stawienie się strony zostało spowodowane przeszkodą trudną do przezwyciężenia, a także z innych ważnej przyczyny. Na rozprawie strony mogą składać wyjaśnienia, zgłaszać żądania oraz przedstawiać dowody na ich poparcie. Mogą też wypowiadać się co do wyników postępowania dowodowego. Kierujący rozprawą może uchylić zadawane świadkom, biegłym i stronom pytania jeżeli nie mają one istotnego znaczenia dla sprawy. Na żądanie strony należy zamieścić w protokole osnowę treści uchylonego pytania. Kierujący rozprawą prowadzi policję sesyjną. W ramach tego uprawnienia za niewłaściwe zachowanie się w czasie rozprawy może ukarać grzywną lub wydalić z miejsca rozprawy osoby uczestniczące w rozprawie. Zawieszenie postępowania administracyjnego. Przepisy KPA obejmują zawieszenie obligatoryjne i fakultatywne. 1) Obligatoryjne: śmierć strony lub jednej ze stron postępowania jeżeli wezwanie spadkobierców zmarłej strony do udziału w postępowaniu nie jest możliwe i nie mamy do czynienia ze spadkiem nie objętym, którego zarząd sprawuje zarządca lub kurator, a postępowanie nie ulega umorzeniu jako bezprzedmiotowe: –w razie śmierci przedstawiciela ustawowego strony –w razie utraty przez stronę lub jej ustawowego przedstawiciela zdolności do czynności prawnych –jeżeli rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji zależy od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd. Organ administracji publicznej który zawiesił postępowanie w punktach od 1-3 poczyni równocześnie niezbędne kroki w celu usunięcia przeszkody do dalszego prowadzenia postępowania. W przypadku zagadnienia wstępnego organ zawieszając postępowanie występuje równocześnie do właściwego organu lub sądu o rozstrzygnięcie zagadnienia wstępnego lub wezwie stronę do takiego wystąpienia o oznaczonym terminie. Jeżeli zawieszenie postępowania z powodu zagadnienia wstępnego mogło by spowodować niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego albo poważną szkodę dla interesu społecznego organ załatwia sprawę rozstrzygając zagadnienie wstępne we własnym zakresie. W przypadku gdy rozstrzygnięcie zagadnienia wstępnego przez właściwy organ lub sąd okaże się być inne niż przyjęte przez organ prowadzący postępowanie główne, wówczas postępowanie w tej sprawie trzeba będzie wznowić na podstawie art. 145 §1 punkt 7 KPA. 2) Fakultatywne: organ może zawiesić postępowanie jeżeli wystąpi o to strona na której żądanie postępowanie zostało wszczęte, a nie sprzeciwiają się temu inne strony oraz nie zagraża to interesowi społecznemu. Zawieszając postępowanie z tego powodu organ powinien poinformować strony, że jeżeli w ciągu 3 lat od daty zawieszenia postępowania żadna ze stron nie zwróci się do organu o jego podjęcie to wówczas żądanie wszczęcia postępowania będzie uważane za wycofanie. Zawieszenie postępowania ma formę postanowienia na które służy stronie zażalenie. W czasie zawieszenia postępowania organ może podejmować tylko czynności nie zbędne w celu zapobieżenia niebezpieczeństwu dla życia lub zdrowia ludzkiego albo poważnym szkodom dla interesu społecznego. Zawieszenie postępowania wstrzymuje bieg terminów przewidzianych w KPA dla załatwienia sprawy przez organy 1 i 2 instancji. Współdziałanie organu prowadzącego postępowanie z innym organem. Nowela do KPA z roku 1980 uregulowała współdziałanie organu administracji publicznej prowadzącego postępowanie administracyjne z innym organem który przed wydaniem decyzji ma wydać opinie, wyrazić zgodę lub zająć stanowisko w innej formie. Organ prowadzący postępowanie zwraca się do innego organu o zajęcie stanowiska i zawiadomienie o tym strony. Organ do którego zwrócono się o zajęcie stanowiska zobowiązany jest je przedstawić niezwłocznie, jednak nie później niż w terminie 2 tygodni do dnia doręczenia mu żądania, chyba że przepis prawa przewiduje inny termin. W przypadku nie zachowania terminu organ zobowiązany do jego zajęcia winien postąpić tak samo jak w przypadku nie załatwienia sprawy w terminie ustawowym (wystąpienie sygnalizacji). Organ zobowiązany do zajęcia stanowiska może w razie potrzeby przeprowadzić postępowanie wyjaśniające, a więc zebrać niezbędne informacje i ewentualnie przeprowadzić dowody. Zajęcie stanowiska przez organ następuje w drodze postanowienia na które służy stronie zażalenie. Umorzenie postępowania administracyjnego –kończy sprawę w danej instancji i dla tego następuje w formie decyzji administracyjnej ze wszystkimi wynikającymi z tego konsekwencjami w zakresie kontroli takiej decyzji w toku instancji i kontroli przez sąd administracyjny. KPA przewiduje umorzenie postępowania w dwóch przypadkach: 1) Gdy z jakiejś przyczyny postępowanie stało się bezprzedmiotowe. 2) Jeżeli wystąpi o takie umorzenie strona na której żądanie postępowanie zostało wszczęte, a nie sprzeciwiają się temu inne strony oraz gdy nie jest to sprzeczne z interesem społecznym. Postępowanie może stać się bezprzedmiotowe z przyczyn natury faktycznej (np. śmierci strony jeżeli przedmiotem postępowania było jej prawo albo obowiązek osobisty) jak i z przyczyn natury prawnej (zmiana w toku postępowania przepisów prawnych i zniesienie obowiązku uzyskiwania zezwoleń na podjęcie określonej działalności lub czynności). Jeżeli postępowanie zostało wszczęte na żądanie strony, to może ona uznać, że dalsze postępowanie stało się dla niej bezprzedmiotowe i wystąpić o jego umorzenie. Organ prowadzący postępowanie nie jest jednak związany tym wystąpieniem. Może on podanie strony załatwić pozytywnie i wtedy wydaje decyzje o umorzeniu postępowania lub negatywne, wtedy wydaje postanowienie o odmowie umorzenia postępowania na które nie przysługuje zażalenie. Strona będzie je mogła zaskarżyć dopiero po odwołaniu decyzji merytorycznej. Decyzje administracyjne i rodzaje decyzji. Załatwienie indywidualnej sprawy administracyjnej następuje przez wydanie decyzji chyba że przepis kodeksu stanowi inaczej. Przykładem załatwienia sprawy w inny sposób niż przez wydanie decyzji jest załatwienie sprawy poprzez ugodę zawartą przez strony i zatwierdzonej przez organ administracji przed którym została zawarta. Decyzja jest oświadczeniem woli organu administracji państwowej i to oświadczeniem woli w imieniu państwa. Decyzja jest kwalifikowanym aktem administracyjnym o podwójnej konkretności. Konkretna sprawa i adresat. Decyzja jest aktem jednostronnym, władczym rozstrzygnięciem sprawy. Decyzje można podzielić: 1) Ze względu na tok instancji na decyzje wydane w pierwszej i drugiej instancji 2) Z punktu widzenia możliwości prawnej zaskarżenia decyzji w drodze zwyczajnego środka prawnego jakim jest odwołanie. Decyzje dzieli się na nie ostateczne i ostateczne. Nie ostateczne to takie od których służy prawo odwołania lub w stosunku do których odwołanie zostało wniesione i nie jest rozpatrzone. Ostateczne to takie do których odwołanie nie przysługuje (decyzje wydane przez organ drugiej instancji po rozpatrzeniu odwołania, decyzje organu pierwszej instancji które stały się ostateczne przez to że nikt nie wniósł od nich odwołania w ustawowym terminie, oraz decyzje wydane przez organy naczelne w jedno instancyjnym postępowaniu przed tymi organami. 3) Konstytutywne to takie które tworzą prawa dla stron, Deklaratoryjne to takie które nie tworzą nowych praw dla stron, a jedynie potwierdzają istniejący stan prawny. Większość decyzji ma charakter konstytutywny. 4) Pozytywne, to takie które w całości uwzględniają żądania stron, Negatywne natomiast w całości lub części nie uwzględniają żądania stron lub nakładają na strony obowiązek prawny. 5) Nie wadliwe to takie które są zgodne z prawem, Wadliwe –takie które są niezgodne z prawem. Wśród nich odrębną grupę stanowią decyzje Nieważne które są dotknięte szczególnie ciężkimi wadami. Typowa decyzja administracyjna zgodnie z art. 107 KPA powinna zawierać: 1) Oznaczenie organu administracji dzięki czemu wiadomo kto wydał decyzje i czy był to organ właściwy w tej sprawie. 2) Datę wydania decyzji. 3) Oznaczenie strony lub stron dzięki czemu możliwa jest ocena czy decyzja została skierowana do osób będących stronami w sprawie. 4) Powołanie podstawy prawnej decyzji (może być tylko przepis ustawy lub prawa wydany z upoważnienia ustawy przez organ administracji). 5) Rozstrzygnięcie sprawy stanowiące odpowiednik sentencji w orzeczeniu sądowym. Jest to rozstrzygnięcie o charakterze merytorycznym. 6) Uzasadnienie faktyczne i prawne decyzji. 7) Pouczenie o środkach prawnych przysługujących na decyzje którymi mogą być odwołanie, skarga do sądu administracyjnego, powództwo do sądu powszechnego. 8) Podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji. Uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w szczególności zawierać uzasadnienie faktów które organ uznał za udowodnione, dowodów na których się oparł oraz przyczyn z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej. Natomiast uzasadnienie prawne powinno zawierać wyjaśnienie prawnej decyzji z przytoczeniem przepisów prawa. Można odstąpić od uzasadnienia decyzji również w przypadkach gdy uwzględnia ona w całości żądanie strony, nie dotyczy to jednak decyzji rozstrzygających sporne interesy stron oraz decyzji wydanych na skutek odwołania. Istnieje możliwość odstąpienia od uzasadnienia decyzji, jeżeli z dotychczasowych przepisów ustawowych wynikała możliwość zaniechania lub ograniczenia uzasadnienia ze względu na interes bezpieczeństwa państwa lub porządek publiczny. Oprócz wyżej wymienionych elementów w decyzji może być zamieszczona klauzula o nadaniu tej decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności. Rygor taki może być nadany tylko decyzji nie ostatecznej tzn. takiej od której służy odwołanie jeżeli jest to niezbędne ze względu na ochronę zdrowia lub życia ludzkiego albo dla zabezpieczenia gospodarstwa narodowego przed stratami albo ze względu za ważny inny interes społeczny lub wyjątkowo ważny interes strony. W tym ostatnim przypadku może w drodze postanowienia zarządzić od strony stosownego zabezpieczenia. Rygor natychmiastowej wykonalności może być nadany decyzji również po jej wydaniu. W tym przypadku organ wydaje postanowienie na które stronie służy zażalenie. Ponadto przepisy szczególne mogę określać także inne składniki które powinna zawierać decyzja rozstrzygająca dany rodzaj sprawy administracyjnej. Decyzje doręcza się stronom na piśmie, a tylko wyjątkowo gdy przemawia za tym interes strony, a przepis prawa się temu nie sprzeciwia decyzja może być stronom ogłoszona ustnie. Strona może w terminie 14 dni od dnia doręczenia lub ustnego ogłoszenia decyzji żądać jej uzupełnienia co do rozstrzygnięcia lub co do prawa odwołania, wniesienia w stosunku do decyzji powództwa do sądu powszechnego albo skargi do S.A. lub sprostowania zamieszczonego w decyzji pouczenia w tych kwestiach. W tych przypadkach termin dla strony do wniesienia odwołania od decyzji powództwa powszechnego lub skargi do S.A. biegnie od dnia doręczenia jej odpowiedzi. Błędne pouczenie w decyzji co do prawa odwołania albo wniesienia powództwa do Sądu Powszechnego lub skargi do S.A. nie może szkodzić stronie która się do niego zastosowała. Organ administracji publicznej na podstawie art. 113 KPA może z urzędu lub na żądanie strony prostować w drodze postanowienia błędy pisarskie i rachunkowe oraz inne oczywiste omyłki w wydanych przez siebie decyzjach. Ponadto organ może wyjaśniać w drodze postanowienia lub na żądanie strony wątpliwości co do treści decyzji. Na postanowienie w sprawie wyjaśnienia i sprostowania przysługuje stronom zażalenie. Ugoda administracyjna. Organ administracji załatwia sprawę poprzez wydanie decyzji administracyjnej o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej. Innym sposobem zakończenia i rozstrzygnięcia sprawy administracyjnej, równoważnym z decyzją administracyjną jest zawarcie przez strony ugody administracyjnej. Taka ugoda zastępuje decyzje administracyjną i wywołuje takie same skutki prawne jak decyzja ostateczna. Ugoda może być zawarta w takiej sprawie w której uczestniczą strony o spornych interesach. Jeżeli przemawia za tym charakter sprawy, jeżeli przyczyni się to do uproszczenia lub przyśpieszenia sprawy i nie sprzeciwia się temu przepis prawa. Ugoda może być zawarta zarówno przed organami pierwszej instancji jak i przed organami drugiej instancji nawet jeżeli postępowanie przed organem pierwszej instancji zakończyło się wydaniem decyzji administracyjnej to jeżeli któraś ze stron wniesie odwołanie do organów pierwszej instancji również przed organem drugiej instancji możliwe jest zawarcie ugody. Jeżeli organ prowadzący zauważy możliwość zawarcia ugody między stronami, to powinien odroczyć wydanie decyzji i wyznaczyć stronom termin do zawarcia ugody. Jeżeli termin upłynie bez skutecznie lub jeżeli któraś ze stron zawiadomi organ o odstąpieniu od zamiaru zawarcia ugody to wówczas organ przystępuje nie zwłocznie do załatwienia sprawy w drodze decyzji ostatecznej. Ugodę sporządza się w formie pisemnej. Powinna zawierać oznaczenie organu przed którym została zawarta, datę zawarcia, przedmiot i treść ugody, wzmiankę o jej odczytaniu i przyjęciu, podpis stron oraz pracownika organu. Ugoda wymaga zatwierdzenia przez organ przed którym została zawarta. Jeżeli dotyczy kwestii których rozstrzygnięcie wymaga zajęcia stanowiska przez inny organ to najpierw przed zatwierdzeniem ugody trzeba uzyskać takie stanowisko. Organ może odmówić zatwierdzenia jeżeli ugoda została zawarta z naruszeniem prawa, jeżeli nie uwzględnia stanowiska innego organu albo jeżeli narusza interes społeczny albo słuszny interes strony. Zatwierdzenie lub odmowa zatwierdzenia następuje w drodze postanowienia na które przysługuje zażalenie. Postanowienie powinno być wydane w ciągu 7 dni od dnia zawarcia ugody. W przypadku gdy ugoda zawarta została w toku postępowania odwoławczego z dniem z którym stało się ostateczne postanowienie zatwierdzające ugodę, traci moc decyzja organu pierwszej instancji. Zatwierdzona ugoda wywiera takie same skutki prawne jak decyzja wydana w toku postępowania administracyjnego. Postanowienia w postępowaniu administracyjnym. W toku postępowania administracyjnego organ administracji publicznej wydaje postanowienia. Postanowienia na ogół dotyczą poszczególnych kwestii wynikających w toku postępowania lecz nie rozstrzygają o istocie sprawy. Postanowienie powinno zawierać –oznaczenie organu administracji publicznej –datę wydania postanowienia –oznaczenie strony lub stron albo innych stron biorących udział w postępowaniu (w przeciwieństwie do decyzji administracyjnej adresatami postanowień mogą być nie tylko strony ale inne osoby uczestniczące w postępowaniu, chociaż nie będące stronami) –powołanie podstawy prawnej –rozstrzygnięcie, pouczenie, czy i w jakim trybie służy na postanowienie zażalenie lub skarga do S.A. –podpis z podaniem imienia i nazwiska i stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydania postanowienia. Ponadto niektóre postanowienia powinny zawierać uzasadnienie faktyczne i prawne. Dotyczy to postanowień na które służy zażalenie lub skarga do S.A. lub tych postanowień które zostały wydane na skutek zażalenia na postanowienie. Zażalenie przysługuje na postanowienia jeżeli przepisy KPA tak stanowią. Zażalenie wnosi się w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia stronie, a gdy postanowienie zostało ogłoszone ustnie –od dnia ogłoszenia stronie. Postanowienie na które nie przysługuje zażalenie strona może zaskarżyć tylko w odwołaniu od decyzji. Do postanowień w kwestiach nie uregulowanych w przepisach rozdz. 9 KPA stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące decyzji administracyjnej, a do zażaleń na postanowienia odpowiednio przepisy dotyczące odwołań. Odwołanie od decyzji organu pierwszej instancji. Od decyzji wydanej w pierwszej instancji przysługuje stronie odwołanie tylko do jednej instancji. Właściwym do rozpatrzenia odwołania jest organ administracji publicznej wyższego stopnia, chyba że ustawa przewiduje inny organ odwoławczy. Od decyzji wydanej w pierwszej instancji przez organ naczelny (np. ministra) nie służy odwołanie, jednak strona nie zadowolona z decyzji może zwrócić się do organu z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy. Do wniosków stosuje się przepisy dotyczące odwołań od decyzji. Odwołanie nie wymaga szczegółowego uzasadnienia. Wystarczy że z odwołania wynika, że strona nie jest zadowolona z wydanej decyzji. Przepisy szczególne mogą jednak ustalić inne wymogi co do treści odwołania. Odwołanie wnosi się do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu który wydał decyzję w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji stronie, a gdy decyzja została ogłoszona ustnie, od dnia jej ustnego ogłoszenia. Przepisy ustaw szczególnych mogą jednak przewidywać inne terminy do wniesienia odwołania. Przed upływem terminu od wniesienia odwołania decyzja nie podlega wykonaniu z wyjątkiem decyzji której został nadany rygor natychmiastowej wykonalności oraz decyzji która podlega natychmiastowemu wykonaniu z mocy ustawy. Ponadto decyzja podlega wykonaniu przed upływem terminu do wniesienia odwołania gdy jest zgodna z żądaniem wszystkich stron. Wniesienie w terminie odwołania wstrzymuje wykonanie decyzji. Po wniesieniu odwołania organ administracji który wydał decyzje zawiadamia wszystkie strony. Jeżeli odwołanie wniosły wszystkie strony, a organ który wydał decyzje uzna, że to odwołanie zasługuje w całości na uwzględnienie może wydać nową decyzje w której uchyli lub zmieni zaskarżoną decyzje. Przepis ten stosuje się w przypadku gdy odwołanie wniosła jedna ze stron, a pozostałe strony wyraziły zgodę na uchylenie lub zmianę decyzji zgodnie z żądaniem odwołania. Od tej nowej decyzji stronom także przysługuje odwołanie (art. 32 KPA). Organ administracji który wydał decyzje zobowiązany jest przesłać odwołanie wraz z aktami sprawy organowi odwoławczemu w terminie 7 dni od dnia w którym otrzymał odwołanie, jeżeli w tym terminie nie wydał nowej decyzji zgodnie z art. 132 KPA. Przebieg postępowania przed organem odwoławczym. Organ odwoławczy w pierwszej kolejności bada dopuszczalność odwołania. Odwołanie może być nie dopuszczalne z przyczyn: –podmiotowych (odwołanie wniosła osoba nie będąca stroną w sprawie) –przedmiotowych (osoba wniosła odwołanie o decyzji od której odwołanie nie przysługuje lub wniesiono odwołanie od innej czynności organu nie będącej decyzją) Ponadto odwołanie jest nie skuteczne wtedy kiedy zostało wniesione z uchybieniem terminu do jego wniesienia. Organ odwoławczy prowadząc postępowanie wyjaśniające w sprawie może przeprowadzić tylko uzupełniające, postępowanie wyjaśniające (samodzielnie lub zlecić je organowi pierwszej instancji). Jeżeli organ odwoławczy stwierdzi, że w tej sprawie postępowanie wyjaśniające należy przeprowadzić w całości od nowa lub w znacznej części od nowa, to wówczas może jedynie wydać tzw. decyzje kasacyjną –uchylającą decyzje organu pierwszej instancji i przekazującą sprawę temu organowi do ponownego rozpatrzenia.