Fraszki - mozna podzielic na trzy podstawowe grupy: zarty i anegdoty zaczerpniete z codziennego zycia oraz wiersze opisujace zabawy i biesiady - podst. rozrywki ówczesnej szlachty; wiersze, które na plan pierwszy wysuwaja uczucie, przede wszystkim milosc; utwory refleksyjne i filozoficzno - refleksyjne, w których Kochanowski rozwaza o zyciu, sensie istnienia czlowieka, o ludzkim losie. Wartosci ponadczasowe mozemy znalezc tu w dwóch ostatnich grupach, tzn. sa to motywy milosci oraz sens istnienia czlowieka. Grupa II - fraszka "o milosci" (patrz: "Piesni" i "Fraszki" Kochanowskiego); Grupa III - fraszka "O zywocie ludzkim" (patrz: "Piesni" i "Fraszki" Kochanowskiego). Piesni ? Piesn XX: "Milo szalec, kiedy czas po temu." - nalezy korzystac z nadarzajacej sie okazji do zabawy, ale trzeba zachowac pewien umiar, uwzglednic fakt, ze nie kazdy czas i nie kazda okazja sprzyjaja zabawie. Mlodosc jest tym okresem zycia, kiedy ów czas jest najbardziej sprzyjajacy radosci i rozrywce, bo trudno jest przeciez cieszyc sie i beztrosko bawic w nieszczesciu czy na starosc. Postawa skromnosci i umiaru laczy sie tu z haslem równosci - zabawa jest okazja do zniesienia stanowych przywilejów i podzialów - wszyscy w takiej sytuacji staja sie równi. Poeta zaleca wiec korzystanie z uciech swiata, ale w pewnych granicach i w zgodzie z rozumem. twierdzi tez, ze (epikureizm) czlowiek jest panem chwili obecnej (choc tez tylko w pewnym stopniu), zas przyszlosc zalezna jest tylko i wylacznie od Boga. Piesn IX: "Nie porzucaj nadzieje." - zacheta do zachowania nadziei bez wzgledu na okolicznosci, gdyz koleje losu ludzkiego sa zmienne i "po zlej chwili piekny dzien przychodzi". "Nic wiecznego na swiecie" i z tego powodu - zgodnie z przyslowiem "Fortuna kolem sie toczy" - mozna spodziewac sie rychlej odmiany losu. Dlatego tez (stoicyzm) nalezy zachowac spokój i równowage ducha - tak w szczesciu, jak i w nieszczesciu. Jednak postawa taka nie sprawdza sie - przekonuje sie o tym sam poeta, co mozemy zauwazyc w cyklu jego "Trenów". Kochanowski napisal je po smierci swej 2,5 - letniej córki Urszuli, a wyraza w nich bezradnosc wobec wyroków boskich (dziecko wbrew naturze umiera przed ojcem). W zderzeniu z brutalna rzeczywistoscia wyznawana przez poete filozofia stoicka sie nie sprawdzila - Kochanowski zwatpil we wszystkie podstawowe, przez lata wypracowane idee (religie, sprawiedliwosc swiata, cnote) i wartosci. W zetknieciu sie z okrutnymi faktami rozum nie przyniósl ulgi ani pocieszenia - byl bezuzyteczny. Poeta zdystansowal sie tym samym od stoików i ich hasel. Ulga przychodzi dopiero z czasem, kiedy to w ostatnim, XIX trenie Kochanowski dochodzi do wniosku, ze tak wczesnie odchodzac z tego swiata Urszula uniknela wielu trosk pózniejszego zycia. Utworem uniwersalnym jest "Odprawa poslów greckich", która - mimo, ze powstala kilkaset lat temu - jest aktualna do dzis, porusza bowiem problemy zawsze wazne i istotne. Jest to przeswiadczenie, ze nie przetrwa zadne panstwo, w którym jednostki beda stawialy wlasny interes nad dobrem ogólu i sprawiedliwoscia. Ukazane jest to na przykladzie postaw Antenora i Aleksandra (Parysa). Pierwszy z nich jest bohaterem pozytywnym, rozumiejacym, ze dobro ojczyzny jest wazniejsze od kaprysu jednostki, chocby mial to byc królewski syn. Kiedy ponosi kleske nie zalamuje sie, ale nawoluje do rozpoczecia przygotowan majacych na celu obrone ojczyzny. Jest Antenor prawdziwym patriota, rozsadnym, odwaznym, szczerym i nieprzekupnym, obywatelem, jakich zawsze beda potrzebowac nawet najpotezniejsze kraje swiata. Aleksander z kolei jest bohaterem zdecydowanie negatywnym, ukazanym jako egoista, uciekajacy sie dla wlasnych interesów do szantazu i przekupstwa. Jego zwyciestwo nad Antenorem jest równoczesnie kleska calego panstwa - Trojanie nie wydaja ostatecznie Grekom Heleny, ale wiadomo, ze po wieloletniej wojnie miasto zostanie calkowicie zniszczone
Adam Mickiewicz "Dziady część III"