Poeci romantyczni o sobie... Rozrachunek z życiem: Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Cypriana Kamila Norwida. Wykorzystaj
|
|
|
|
Po lekturze pierwszych
utworów polskiego romantyzmu zastanawiający jest fakt konieczności czynienia
rozrachunku z życiem. A jednak młodzieńcze ideały szybko przekreślił czas,
nowe wydarzenia historyczne, doświadczające tak polski naród, jak i samych
poetów. Pierwszego
Mickiewicza doświadzyła gorycz niespełnienia wasnych idei, skierowanych do
ludzi młodych, silnych duchem i ciałem. Nadeszła melancholia, zaduma i
dociekanie przyczyn porażki; wreszcie “woda wielka i czysta" - historia
- wykazała swoją władzę absolutną nad ludzkim gatunkiem, którego nie jest w
stanie poderwać do walki nawet tak uznany twórca. Ta woda, którą całe życie
poruszać miał poeta, trwa niewzruszona, gdy tymczase, on dociera do lat
dojrzałych, gdy “górne i durne" stają się wcielane z takim poświęceniem
ideały młodzieńczego braterstwa. Cykl “Liryków lozańskich" to gorzkie
uświadomienie sobie bezsensowności formułowania ambitnych programów
patriotycznych, gdy w koło trwa męka narodu polskiego - tutaj potrzeba czynu.
Zrywa poeta z górną profetyką, znaną choćby z “Dziadów", powracając do
motywów życia szczęśliwego ( “Snuć miłość" ), nie zapominając o
Polakach, którym nie dane będzie walczyć z bronią w ręku przeciwko uciskowi,
mając szanse na zwycięstwo ( “Do matki Polki" ). W
“Sonetach krymskich" wspomina Mickiewicz swoje wygnanie z ukochanej
Litwy. Konfrontuje krajobrazy : ojczysty i krymski. Przedstawia się jako
pielgrzym (“Cisza morska"), wygnany, choć czujący swoją wyższość nad
oprawcami (“Żegluga"). Ważnym
motywem rozrachunku poetów romantycznych był fakt ich wygnania z ziemi
ojczystej. Od tego zaczyna swoje rozważania Słowacki w “Grobie
Agamemnona", stawiając siebie w szeregu niewolników, tułających się bez
celu po świecie. Najpełniej wyrażona jest gorycz samotności w hymnie “Smutno
mi Boże". Jest samotny jako artysta bez sławy, otoczony ludźmi, lecz
obcymi, zajętymi własnymi sprawami podczas gdy poeta nie ma nawet dokąd
sięschronić, gdy pisanie prawdy zamknęło mu granice ojcowizny. Jest wreszcie
sam jako Polak wśród kosmopolitycznego otoczenia, zbyt czuły, aby cieszyć się
dniem codziennym, widząc klęskę ideologii wpajanej mu od dzieciństwa, według
której prowadził swe rozważania. I
wreszcie “Testament mój", który jest streszczeniem obfitej historii życia
poety, niedocenionego przez współczesnych, odrzuconego przez reakcyjną ciągle
krytykę. Rozumie jednak doskonale tę prawidłowość i pozwala mu to bez cienia
ironii zaapelować do światłych Polaków o rozumne pokierowanie losami
Ojczyzny. Krytycznie
spogladał na życie swoje także CKNorwid. Zarzuca on swoim poprzednikom w
utworze “Klaskaniem mając obrzękłe prawice" skupienie się na formie a
nie treści literatury. Brakuje mu ideałów ponadnarodowych i ponadczasowych,
które pomogłyby Polakom w przebudzeniu się z letargu. Dlatego też i on
“błądzi sam", napotykając uboczne efekty pisarstwa Mickiewicza czy
Słowackiego - pogrążenie w salonowych konwenansach. Także on, dotknięty biedą
i samotnością rozumie dramat niedocenienia artysty za życia i jego sławę za
czasów “późnego wnuka", paradoksalnie dlatego, że skończył ten artysta
tragicznie, a prawdy w jego twórczości są przecież ciągle żywe. Pewnym promieniem nadziei jest wiersz “Pielgrzym" gdzie poeta stawia siebie wyżej od bezrozumnej części narodu, roszczącej sobie po tylu latach klęsk prawo do przewodzenia. Autor dochodzi do wniosku, że choć cierpi niesłusznie, to jednak działa w zgodzie z własnym sumieniem - jest jedynym, który zachowuje godność, o co romantykom zawsze chodziło. |
|
Mit grecki - pojęcie i podział
Biblia
Literatura parenetyczna; ideał rycerza i władcy, ascety - świętego, oraz kochanka
Quo Vadis
"Treny" J. Kochanowskiego
Topos śmierci w kulturze i sztuce średniowiecza
Adam Mickiewicz „Dziady” cz. II, IV, I
Molier "Świętoszek" - charakterystyka Tartuffe'a
Filozofowie greccy.
Barok - literackie i ideowe wyznanie epoki
Henryk Sienkiewicz „Potop”
Barok - charakterystyka epoki.
„Pan Tadeusz” czyli Ostatni zajazd na Litwie...
Filozofia starożytnej Grecji i Rzymu
Wizja Boga, świata i człowieka...
Prometeizm i mesjanizm w "Dziadach części III" Adama Mickiewicza
Wybrane mity greckie, ich sens oraz ponadczasowy charakter
"Świętoszek” Molier’a – charakterystyka postaci
Porównaj dwie wybrane relacje literackie z życia w obozach